چای آبی؛ نوشیدنی خوش طعم با خواص درمانی

چای آبی یک نوشیدنی خوش‌رنگ و خوش‌عطر است

چای آبی: نوشیدنی شگفت انگیز با رنگی جادویی

چای آبی، همچنین به عنوان نخود پروانه ای یا چای نخود آبی شناخته می گردد یک دمنوش گیاهی بومی آسیای جنوبی است. این گیاه از دم کردن گلبرگ‌های خشک Clitoria ternatea L.، گیاهی که به‌خاطر رنگ آبی روشن مشخصه‌اش معروف است، به دست می‌آید.

چای آبی جدا از اینکه یک رنگ طبیعی غذایی است، به علت خواص دارویی آن به طور گسترده استفاده می گردد. به عنوان مثال، گزارش شده است که سلامت قلب و مغز را بهبود می بخشد و تاثیرات ضد دیابتی و ضد سرطانی را ارائه می دهد. در این نوشته به بررسی چای آبی از جمله فواید، مضرات و روش آماده کردن آن می پردازیم.

چای آبی یک دمنوش گیاهی است

چای آبی چیست؟

چای آبی یک دمنوش گیاهی است که با گلبرگ های خشک گیاه کلیتوریا ternatea L. که معمولاً به عنوان نخود پروانه ای شناخته می گردد آماده کردن می گردد. این دمنوش بیشتر با موادی مثل نعناع، زنجبیل، علف لیمو یا دارچین مزه‌دار می‌شود.

گل نخود پروانه ای از سفید تا آبی تند متغیر است. رنگ آبی به علت محتوای بالای آنتوسیانین است، رنگدانه های آنتی اکسیدانی که در سایر میوه ها و سبزیجات آبی و بنفش نیز یافت می گردد.

بعد از دم کشیدن، بسته به PH یا سطح اسیدیته چای، شاید رنگ آن به قرمز، بنفش یا سبز تغییر نماید. این تغییر رنگ را میتوان با افزودن آب تونیک، لیمو یا لیموترش اصلاح نمود.

آنتوسیانین ها علاوه بر دادن رنگ آبی متمایز به چای، مسئول خواص دارویی آن نیز هستند. در واقع، به همین علت است که از آن برای زمان طولانی در طب آیورودا برای درمان بیماری های متعدد استفاده می گردد.

همچنین شایان ذکر است که گل نخود پروانه ای به عنوان رنگ خوراکی طبیعی و به عنوان گل های زینتی در سراسر جهان استفاده می گردد.

نوشیدن چای آبی سبب بهبود فشار خون می گردد

فواید نوشیدن چای آبی

در اینجا بعضی از محبوب ترین و مبتنی بر شواهد مزیت های نوشیدن چای آبی آورده شده است.

مملو از آنتی اکسیدان

آنتی اکسیدان ها ترکیبات سودمندی هستند که مولکول های معروف به رادیکال های آزاد را از بین می برند. رادیکال های آزاد بیش از حد در بدن شما قادر هست منجر به استرس اکسیداتیو شود که قادر هست سبب آغاز بیماری های ویژه شود. همانطور که گفته شد، گل های نخود پروانه ای غنی از آنتوسیانین هستند. یعنی دلفینیدین، که تا حد بسیاری مسئول رنگ آبی تیره تا بنفش است.

آنتوسیانین ها گروهی از آنتی اکسیدان ها هستند. آنها در میوه ها، سبزیجات و گل های خوراکی وجود دارند و تاثیرات سودمندی در برابر بیماری هایی مثل بیماری قلبی، دیابت و انواع خاصی از سرطان دارند.

شواهد همچنین نشان می دهد که دلفینیدین در برابر پراکسیداسیون لیپیدی محافظت می نماید، فرآیندی که به غشای سلولی صدمه می رساند، پیری را افزایش می دهد و سبب تشکیل یک ترکیب سرطان زا به نام مالون دی آلدئید (MDA) می گردد.

علاوه بر این، یک مطالعه کوچک روی 16 مرد که دارای اضافه وزن یا چاقی بودند نشان داد که استفاده عصاره گل نخود پروانه بعد از یک وعده غذایی پرچرب به حفظ سطوح بالای گلوتاتیون پراکسیداز (Gpx) کمک می نماید. Gpx یک آنزیم آنتی اکسیدانی است که به کم شدن پراکسیداسیون لیپیدی کمک می نماید.

سلامت قلب را ارتقا می دهد

نوشیدن چای آبی شاید با بهبود فشار خون و سطح کلسترول، سلامت قلب شما را تقویت نماید. مطالعات حیوانی نشان می دهد که عصاره گل نخود پروانه شاید فشار خون را از راه خواص شل کنندگی عروق کم شدن دهد، به این معنی که به گشاد شدن رگ های خونی برای افزایش جریان خون کمک می نماید. علاوه بر این، دارای تاثیرات ضد ترومبوتیک است. این به این معنی است که شاید از تشکیل لخته های خون، یک عامل خطر برای سکته، پیشگیری نماید.

مطالعه کوچکی که قبلاً ذکر شد روی ۱۶ مرد با اضافه وزن یا چاقی نشان داد که استفاده عصاره چای آبی پس از یک وعده‌ی پرچرب، مانع از تشکیل سلول‌های چربی و تجمع تری‌گلیسرید (نوعی چربی خون) می‌شود. به عبارت ساده‌تر، این عصاره شاید غلظت چربی‌های خون را پس از غذا که یکی از نشانه‌های خطر برای بیماری قلبی است، پایین بیاورد.

در واقع، این یافته نشان می‌دهد که عصاره چای آبی می‌تواند به اشخاص با چربی خون بالا کمک نماید تا بعد از خوردن غذاهای چرب، میزان چربی خونشان کمتر افزایش پیدا نماید. این نکته‌ی مثبتی برای تندرستی قلب آن‌ها محسوب می‌شود.

عصاره چای آبی می‌تواند به اشخاص با چربی خون بالا کمک نماید

خاصیت ضد دیابت

آنتوسیانین موجود در چای آبی شاید به مدیریت سطح قند خون شما کمک نماید.

بعضی تحقیقات نشان می دهد که آنتی اکسیدان های موجود در عصاره نخود پروانه شاید آنزیم های هضم کننده کربوهیدرات مثل آلفا گلوکوزیداز روده، آلفا آمیلاز پانکراس و ساکاراز روده را مهار کنند.

عصاره با مهار آنزیم های مذکور، هضم و جذب قندها را به تاخیر می اندازد. در عوض، این منجر به کم شدن سطح قند خون و انسولین می گردد. کم شدن سطح انسولین خون با خطر کمتر مقاومت به انسولین، اختلال عملکرد عروق خونی، چاقی و سندرم متابولیک مرتبط است. با این حال، تحقیقات انسانی هنوز در موقع تجزیه و تحلیل خواص ضد دیابتی چای آبی، یافته های متناقضی دارد.

مطالعه ای بر روی 15 بزرگسال سالم مشخص نمود که استفاده ساکارز یا شکر سفره با 1 یا 2 گرم عصاره نخود پروانه ای منجر به سرکوب سطح انسولین و قند خون 30 دقیقه بعد شد که نشان دهنده بهبود مدیریت قند خون پس از غذا بود.

در مقابل، مطالعه کوچک روی 16 مرد مبتلا به اضافه وزن یا چاقی، تفاوت قابل توجهی در سطح قند خون بعد از یک وعده غذایی پرچرب همراه با همان مقدار عصاره نخود پروانه ای نشان نداد. علاوه بر این، توجه داشته باشید که مطالعات انسانی از عصاره گل استفاده می‌کنند و نه چای. از آنجایی که چای خیلی رقیق تر است، بعید است که همان تاثیرات قابل توجه را داشته باشد.

مزیت های دیگر

سایر فواید بالقوه نوشیدن چای آبی عبارتند از:

• خواص ضد قارچی و ضد میکروبی: بعضی از آنتی اکسیدان های موجود در گل شاید خواص ضد قارچی در برابر کنیدیاهای Penicillium expansum و خواص ضد باکتریایی در برابر استرپتوکوک موتانس و استافیلوکوکوس اورئوس داشته باشند.

• بهبود سلامت مغز: مطالعات حیوانی نشان می دهد که عصاره نخود پروانه شاید حافظه را بهبود بخشد و از کم شدن زیادتر حافظه در بیماری آلزایمر پیشگیری نماید، اگرچه هیچ تحقیقی این تاثیرات را در انسان تایید نمی نماید.

• جایگزین بدون کافئین : چای آبی، برخلاف چای سیاه، فاقد کافئین است. علت این موضوع هم ساده است ، چای آبی از گل‌های نخود پروانه‌ای آماده کردن می‌شود، نه از گیاه Camellia sinensis که منبع کافئین در چای سیاه است. پس هر وقت هوس یک نوشیدنی خوش طعم کردید، اما دلتان نمی‌خواهد کافئین استفاده نمایید، چای آبی می‌تواند جایگزین خوبی باشد. می‌توانید با خیال راحت از مزه و خواص آن، بدون نگرانی از بی‌خوابی یا بالا رفتن ضربان قلب، لذت ببرید.

• رنگ خوراکی طبیعی: رنگ آبی درخشان چای آبی نه تنها چشم‌نواز است، بلکه یک جایگزین فوق‌العاده برای رنگ‌های خوراکی مصنوعی آبی‌رنگ به‌حساب می‌آید. رنگ‌های مصنوعی به علت نگرانی‌های تندرستی، کم‌کم محبوبیت خود را از دست می‌دهند، اما طبیعت، گزینه‌ی سالم و زیبایی را برایمان به ارمغان آورده است: گل‌های نخود پروانه‌ای.

با استفاده از چای آبی، می‌توانید بدون هیچ‌گونه نگرانی، غذاهایتان را به صورت طبیعی آبی نمایید. از لاته و بستنی گرفته تا کیک و اسموتی، چای آبی می‌تواند رنگ و مزه شگفت‌انگیزی به خوراکی‌هایتان اضافه نماید.

در حالی که تحقیقات در مورد فواید چای آبی امیدوارکننده است، اما زیادتر آنها به جای چای دم شده بر روی عصاره ها و آنتی اکسیدان ها تمرکز دارند. علاوه بر این، کمبود مشهودی در مطالعات انسانی وجود دارد، زیرا زیادتر تحقیقات مربوط به یافته‌های مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی است. بر این اساس، تحقیقات انسانی زیادتری برای درک خوبتر تاثیرات سودمند نوشیدن یک فنجان این چای مورد نیاز است.

عوارض جانبی بالقوه

در حال حاضر هیچ عوارض جانبی از نوشیدن چای آبی گزارش نشده است.

 گفته می گردد، بعضی شواهد حکایتی ادعا می کنند که اگر به مقدار زیاد استفاده شود شاید سبب تهوع، معده درد و اسهال شود.

چای آبی طعمی ملایم و شیرین دارد

روش آماده کردن چای آبی

آماده کردن یک فنجان چای آبی آسان است و قادر هستید آن را گرم یا سرد میل نمایید.

برای آماده کردن یک فنجان چای آبی در خانه به موارد زیر نیاز دارید:

– 1 فنجان (240 میلی لیتر) آب جوش

– 3 تا 5 گل نخود پروانه ای، 1 قاشق چایخوری گل نخود پروانه ای خشک یا 1 چای کیسه ای

– شکر، عسل یا شیرین کننده دیگر دلخواه (اختیاری)

– آب نصف لیمو (اختیاری)

گل نخود پروانه ای یا چای کیسه ای را در یک فنجان بریزید و آب جوش بیافزایید. اجازه دهید به زمان 5 دقیقه یا تا زمانی که آب به رنگ آبی روشن تبدیل شود. در صورت تمایل با شکر یا عسل شیرین نمایید. قادر هستید آبلیمو هم بیافزایید. علاوه بر افزودن مزه تند، PH یا سطح اسیدی چای را نیز کم شدن می‌دهد و رنگ آن را از آبی به بنفش تغییر می‌دهد.

برای لذت بردن از یک لیوان چای آبی با تازگی در یک روز گرم تابستان، به سادگی اجازه دهید چای خنک شود، آن را به یک لیوان منتقل نمایید و یخ خرد شده را بیافزایید.

چای آبی شامل کافئین نیست

سوالات متداول در خصوص چای آبی

1. چای آبی چیست؟

چای آبی نوشیدنی‌ گیاهی است که از گلبرگ‌های خشک‌شده‌ی گیاه Clitoria ternatea آماده کردن می‌شود. این گیاه بومی جنوب شرق آسیا و هند است و به علت رنگ آبی زیبایش، به چای آبی معروف شده است.

2. چطور چای آبی درست کنیم؟

برای آماده کردن چای آبی، به ۲ قاشق چایخوری گلبرگ چای آبی و ۱ فنجان آب داغ نیاز دارید. گلبرگ‌ها را در آب داغ بریزید و بگذارید ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد. سپس چای را صاف نموده و میل نمایید.

3. چای آبی چه طعمی دارد؟

چای آبی طعمی ملایم و شیرین دارد. مزه آن کمی شبیه به چای سبز است، اما با طعمی ملایم‌تر و شیرین‌تر.

4. چای آبی برای چه کسانی مناسب نیست؟

چای آبی برای اکثر اشخاص بی‌خطر است. با این حال، اگر به گیاهانی از خانواده نخود مثل نخود فرنگی، لوبیا یا سویا حساسیت دارید، شاید به چای آبی نیز حساسیت داشته باشید.

5. چای آبی را چطور می‌توان در آشپزی استفاده نمود؟

چای آبی علاوه بر اینکه به عنوان یک نوشیدنی خوش طعم و سالم استفاده می‌شود، می‌تواند در آشپزی نیز کاربرد داشته باشد. از چای آبی می‌توان برای رنگ‌آمیزی غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده نمود. همچنین، می‌توان از آن برای آماده کردن دسرها، کیک‌ها و شیرینی‌ها نیز استفاده نمود.

6. آیا چای آبی شامل کافئین است؟

خیر، چای آبی شامل کافئین نیست. علت این موضوع هم این است که چای آبی از گل‌های نخود پروانه‌ای آماده کردن می‌شود، نه از گیاه Camellia sinensis که منبع کافئین در چای سیاه است.

7. آیا چای آبی برای کودکان مناسب است؟

چای آبی برای کودکان بالای ۶ سال بی‌خطر است. با این حال، توصیه می‌شود که کودکان به اندازه‌ی کافی آب بنوشند و از استفاده زیاد چای آبی خودداری کنند.

8. آیا چای آبی را می‌توان در دوران بارداری و شیردهی استفاده نمود؟

در مورد استفاده چای آبی در دوران بارداری و شیردهی اطلاعات کافی در دسترس نیست. بر این اساس، خوبتر است قبل از استفاده چای آبی با پزشک خود مشورت نمایید.

سخن آخر

چای آبی یک دمنوش گیاهی است که از خیساندن گل های نخود پروانه ای در آب داغ آماده کردن می گردد. محتوای بالای آنتوسیانین آن به چای رنگ آبی روشن و خواص دارویی آن می دهد. اینها شاید شامل بهبود سلامت قلب و مغز و خواص ضد دیابتی و مبارزه با سرطان باشد که به چند مورد اشاره می نماییم. استفاده چای آبی به طور کلی بی خطر است، اگرچه اگر در مقادیر زیاد استفاده شود شاید منجر به ناراحتی گوارشی شود. بر این اساس، دفعه بعد که دوست دارید یک فنجان چای داغ یا چای سرد بخورید، برای چه به سراغ چای آبی نروید؟

منبع : بیتوته