فواید گیاه تاجزیری
آشنایی با گیاه تاجزیری: راهی برای بهبود زندگی و تندرستی
گیاه تاجزیری چیست؟
گیاه تاجزیری نام یک گیاه است که به عنوان “Solanum nigrum” در زبان علمی شناخته می‌شود. گیاه تاجریزی از برگ، میوه و سرشاخه‌های گلدار این گیاه در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. این گیاه در بسیاری از مناطق گرمسیری جهان یافت می‌شود و از خصوصیات دارویی مورد استفاده قرار میگیرد. تاجزیری به عنوان یک گیاه دارویی سنتی در سیستم‌های طب سنتی هند و چین به کار می‌رود.
تاجریزی با نام های دیگر از قبیل سگ انگور، انگور توره، انگور روباه، روباه تربک، روباه ترک، خرس انگور، انگیرک، انکورک، شکر انگور و قوش ازومی (ترکی) شناخته می گردد.
گیاه تاجریزی یکی از گیاهان دارویی خیلی مهم است که از برگ، میوه و سرشاخه‌های گلدار این گیاه در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. طبع تاجریزی براساس طب سنتی خیلی سرد و خشک (سوداوی) است.
مشخصات گیاه تاجزیری
گیاه تاجزیری یک گیاه علفی یا درختچه چندساله کوتاه‌زمان است که در بسیاری از مناطق جنگلی و همچنین زیستگاه‌های آشفته یافت می‌شود. ارتفاع آن به ۳۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر، برگ‌ها به طول ۴.۰ تا ۷.۵ سانتی‌متر و عرض ۲ تا ۵ سانتی‌متر می‌رسد.
برگ ها به شکل تخم‌مرغی یا قلب شکل، با لبه‌های موج‌دار یا دندانه‌دار بزرگ هستند؛ هر دو سطح برگ ها مودار یا بدون مو هستند؛ دمبرگ ۱ تا ۳ سانتی‌متر با قسمت بالایی بالدار است. گل‌ها دارای گلبرگ‌های مایل به سبز و سفید هستند که با افزایش سن خمیده می‌شوند و پرچم‌های زرد روشن برجسته‌ای را احاطه می‌کنند.
میوه درخت تاجزیری گرد، سبز رنگ و کوچک است که بعد از رسیدن تیره‌رنگ می‌شود. قطر میوه آن ۶ تا ۸ میلی‌متر است که به رنگ سیاه یا بنفش دیده می‌شود. گونه دیگری از این گیاه با میوه‌های قرمزرنگ وجود دارد که در هند کشت می‌شود.
مشخصات گیاه تاجزیری
مسمومیت با گیاه تاجزیری
در این گیاه به خصوص از نوع نارس مقدار کمی سولانین وجود دارد که با استفاده بیش از حد این گیاه سبب مسمومیت می گردد که پس از معمولاً 6 تا 12 ساعت بعد از استفاده مشاهده می گردد. علائم اولیه مسمومیت شامل تب، تعریق، استفراغ، درد شکم، اسهال، گیجی، و خواب آلودگی است و در آخر شاید با استفاده بیش از حد این گیاه دچار آریتمی قلبی، نارسایی تنفسی و در آخر مرگ شود. حتی استفاده این گیاه برای دام هم خطرناک هست و سبب مسمومیت دام ها می گردد.
گیاه تاجریزی در چه مناطقی می روید؟
تاجریزی گیاهی حساس و صدمه‌پذیر است که توان گرما و رطوبت زیاد را ندارد. این گیاه در اواخر پاییز یا در بهار از گیاه جدا می گردد و مورداستفاده قرار میگیرد.
این گیاه در مناطق جنگلی،زیستگاه‌های متروکه و حاشیه جاده‌ها رشد می نماید. این گیاه در ایران در مناطق گرگان، خراسان جنوبی، مازندران، بندر گز، دره هراز، تمیشان، بابل، آمل، لاهیجان، هشتپر آذربایجان، حسن‌آباد فارس و در اطراف شیراز و سیستان و بلوچستان و اطراف اصفهان رشد می نماید و در کشورهای دیگر مثل آمریکای شمالی و یک نوع در نواحی گرمسیر آمریکا به عمل می آید.
از گیاه انگور توره در بسیاری از غذاها بخصوص چینی ها ، هندی ها ، آفریقایی ها ، یونانی ها و اندونزیایی ها استفاده می گردد.
مضرات گیاه تاجزیری
خواص تاجزیری
گیاه تاجزیری از خواص دارویی متعددی برخوردار است که این خواص عبارتند از:
– ملین است و به بدن قوت می‌دهد.
– مقوی و تصفیه کننده خون است.
– برای درمان بیماری‌های پوستی مثل اگزما، خارش، تب‌خال، داءالصدف، پسوریازیس و سودا سودمند است.
– سبب کم شدن درد استخوان می‌شود.
– برای رفع ترشحات زنانگی سودمند است.
– در درمان برونشیت مزمن نافع است.
– برای درمان استسقا، نزله مزمن، آسم، سیاه‌سرفه، نقرس، زردی، رماتیسم و آلبومینوری درگذشته به کار می‌رفته است.
– میوه این گیاه مانع از لختگی خون می‌شود.
– استفاده میوه این گیاه در درمان جوش‌های دوران بلوغ خیلی مؤثر است.
– سودمند در برطرف‌کردن عوارض سفلیس.
– نرم‌کننده پوست است.
– مسکن دردهای عصبی، دل‌درد، سوزش معده، پارکینسون و دردهای ناشی از اسپاسم به دلیل وجود سولانین موجود در آن است.
– در طب سنتی از آن برای درمان دیفتری استفاده می‌شود.
– خاکستر تاجریزی برای تسکین دندان‌درد سودمند است.
– برای درمان اسهال و استفراغ در طب سنتی به کار می‌رود.
– سبب کم شدن فشارخون می‌شود.
– ضماد برگ تاجریزی برای درمان ترک نوک پستان کاربرد دارد.
– کمپرس تاجریزی سوختگی را التیام می‌بخشد.
– برای کم شدن التهاب محل ضرب‌دیدگی و کوفتگی سودمند است.
– استفاده میوه این گیاه به همراه گیاهانی مثل گل زوفا، گل بنفشه، پرسیاوش، ختمی خبازی، سپستان و عناب تب‌بر است.
– به‌عنوان درمان خانگی برای یبوست از میوه این گیاه استفاده می‌شود.
– برای درمان سرفه نیز نافع است.
– میوه تاجزیری مملو از ویتامین “ث” است و تقریبا دو برابر لیموترش ویتامین “ث” دارد و علاوه بر ویتامین دارای جوهرلیمو و قندهای گوناگون است.
– برگ و ساقه و کاسبرگ های گل تاجزیری امراض سخت کلیه و مثانه، استسقا، نقرس و یرقان را معالجه می نماید.
– چکاندن عصاره اش برای زخم گوش خوب است.
– دود و بخور دانه های تاجزیری برای گوش درد سودمند بوده و چرک آن را خشک می نماید و نیز برای تنگی نفس سودمند بوده، کرم معده، مخصوصا کرم کدو را ساقط می نماید.
– مالیدن عصاره تاجزیری بواسیر را برطرف می نماید و زخم های مزمن را درمان نموده و از فساد و چرک کردن آن ها پیشگیری می نماید.
خواص گیاه تاجزیری
طریقه استفاده گیاه تاجریزی
روش‌های مختلفی برای استفاده گیاه تاجریزی وجود دارد، از جمله:
جوشانده: برای آماده کردن جوشانده، مقدار ۵۰ گرم از برگ و سرشاخه‌های گلدار خشک شده گیاه را در یک لیتر آب بجوشانید.
دم نموده: برای آماده کردن دم نموده، مقدار ۱۵ گرم از برگ خشک شده گیاه را در یک لیوان آب جوش دم نمایید و اجازه دهید یک ساعت بماند.
تنتور: خیساندن گیاه خشک شده و یا تازه در محلول شامل ۲۵ درصد الکل سفید و آب آماده کردن می‌شود؛ از تمامی بخش‌های گیاه می‌توان برای آماده کردن تنتور منظور استفاده نمود.
موارد احتیاط برای گیاه تاجریزی:
استفاده بیش از حد گیاه تاجریزی می‌تواند سبب مسمومیت شود.
زنان باردار و شیرده نباید از این گیاه استفاده کنند.
کودکان زیر ۱۲ سال نیز نباید از این گیاه بدون مشورت با پزشک استفاده کنند.
نکته پایانی در خصوص گیاه تاجریزی
گیاه تاجریزی گیاهی با خواص دارویی متعدد است. با این حال، ضروری است قبل از استفاده این گیاه با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت نمایید.
آخرین دیدگاه‌ها