بررسی تفاوت داروهای گیاهی و شیمیایی؛ کدام یک در درمان بیماری‌ها پیروز می‌شود؟

بررسی تفاوت داروهای گیاهی و شیمیایی

قدرت طبیعت در مقابل علم بشر: کدام یک در درمان بیماری‌ها پیروز می‌شود؟

در دنیای امروز، برای درمان بیماری‌ها و حفظ تندرستی، روشهای مختلفی پیش روی انسان است. یکی از این روشها، استفاده از داروهای گیاهی است که قدمتی دیرینه دارد و از گذشته تا به امروز مورد استفاده بشر بوده است. در مقابل، داروهای شیمیایی قرار دارند که در آزمایشگاه‌ها و با استفاده از مواد شیمیایی سنتز می‌شوند.

طب گیاهی از زمان طلوع تمدن بشری با ما بوده است و با این حال ما در مورد تاثیرات آن خیلی کمتر از داروهای مصنوعی معمولی می دانیم. به ویژه در دنیای غرب، ما به داروهای مصنوعی تکیه نموده‌ایم و با این حال بسیاری هنوز در جستجوی راه‌حل‌های درمانی به داروهای طبیعی روی می‌آورند. این نوشته به فواید و مشکلات هر دو نوع دارو می پردازد. در اینجا به بررسی این موضوع می پردازیم که برای چه می بایست زیادتر از آنچه که می دانیم در خصوص داروهای گیاهی بدانیم.

استفاده از داروهای گیاهی قدمتی دیرینه دارد

داروهای گیاهی در چه مواردی استفاده می گردد؟

گیاه درمانی یک درمان جامع است که ادغام عاطفی، ذهنی و معنوی است. بسیاری از مردم در پی تسکین چندین بیماری، از جمله افسردگی و اضطراب، دیابت، بیماری های قلبی عروقی و حتی سرطان، به رویکردهای طبیعی روی می آورند. اما فقط به علت طبیعی بودن این داروها به این معنی نیست که همیشه بی خطر هستند، بعضی از داروهای گیاهی قادر هستند سمی باشند.

داروهای گیاهی در مقابل داروهای مصنوعی

داروهای شیمیایی بر روی بیماری‌های ویژه و علائم مرتبط با آن‌ها اثر مستقیم دارند، در حالی که داروهای گیاهی می‌توانند طیف وسیعی از تاثیرات را بر سیستم بدن انسان بگذارند. البته بعضی از داروهای گیاهی ویژه وجود دارند که عملکردشان شبیه به داروهای شیمیایی است.

به طور کلی، داروهای گیاهی با هدف بهبودی و تسکین ملایم‌تر عمل می‌کنند. با این حال، استفاده نادرست از آن‌ها در موارد زیر می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد:

• شناسایی اشتباه گیاهان

• روش آماده‌سازی نادرست

• استفاده نادرست دارو

این اشتباهات بیشتر توسط افرادی که آموزش کافی ندیده‌اند، رخ می‌دهد.

علی رغم اینکه داروهای مصنوعی اخیراً وارد طب غربی شده‌اند، اعتماد زیادتری به آن‌ها نسبت به داروهای طبیعی وجود دارد که هزاران سال مورد استفاده قرار گرفته‌اند. علت این امر آن است که ما اطلاعات خیلی زیادتری در مورد داروهای مصنوعی و تأثیرات آن‌ها بر بدن انسان داریم.

یکی از تفاوت های مهم بین داروهای مصنوعی و طبیعی، استانداردسازی است. داروهای مصنوعی تحت روندهای عملیاتی استاندارد سختگیرانه آماده کردن می شوند و به این ترتیب، کیفیت هر دسته تضمین شده و یکسان است. از طرف دیگر، تولیدکنندگان داروهای گیاهی ملزم به رعایت چنین قوانین سختگیرانه ای نیستند (البته بعضی استانداردها در آسیا وجود دارد) و به همین علت، شاید کیفیت دسته های مختلف یک داروی گیاهی متفاوت باشد. عوامل متعددی در تولید داروهای گیاهی دخیل هستند که بر کیفیت نهایی دارو اثر می گذارند، از جمله:

• شناسایی گیاهان و بخش های مورد استفاده

• محل رویش گیاه

• روش های استخراج

• شرایط رشد و آب و هوا

داروهای گیاهی خیلی پیچیده هستند و بر سیستم بدن انسان تاثیرات چندکارکردی دارند. در حال حاضر، دانش کافی در مورد ایمنی و اثربخشی بسیاری از این داروها وجود ندارد.

تصور عموم این است که داروهای طبیعی خیلی ایمن تر از داروهای مصنوعی هستند و از لحاظ آماری، این واقعیت دارد، حدود ۸ درصد از بستری های بیمارستانی در ایالات متحده به علت عوارض جانبی داروهای مصنوعی است.

داروهای شیمیایی در آزمایشگاه‌ها و با استفاده از مواد شیمیایی سنتز می‌شوند

در خصوص داروهای گیاهی چه می دانیم؟

استفاده از گیاهان برای مقاصد دارویی به قدمت تمدن بشری باز می گردد. اگرچه نخستین پزشک شناخته شده، ایمحوتپ مصری (هزاره سوم قبل از میلاد) است، اما شواهد استفاده از گیاهان برای درمان به نقاشی های غار لاسکو در فرانسه برمی گردد که قدمت آن‌ها به ۱۳ تا ۱۵ هزار سال قبل از میلاد مسیح تخمین زده می گردد.

بعضی از سیستم های شناخته شده طب گیاهی عبارتند از:

• طب سنتی چینی (TCM)

• آیورودا

• یونانی

این سیستم‌های سازماندهی شده در چین و شبه قاره هند دارای کتاب ها و فارماکوپه های مستند هستند.

علاوه بر این، دانش دارویی گیاهی در جوامع، خانواده ها، قبایل و درمانگران محلی پراکنده است. نگرانی هایی وجود دارد که با افزایش نوین شدن و جهانی شدن، این دانش ارزشمند و باستانی شاید به زودی از بین برود. در نتیجه، برای مستندسازی آن فراخوان هایی داده شده است.

استفاده همزمان داروهای گیاهی و مصنوعی قادر هست خطراتی داشته باشد

استفاده همزمان داروهای گیاهی و مصنوعی: احتیاط واجب!

استفاده همزمان داروهای گیاهی و مصنوعی قادر هست خطرات و تداخلاتی به همراه داشته باشد. بر این اساس به طور کلی توصیه نمی شود، به خصوص برای زنان باردار.

تحقیق ها نشان داده اند که بعضی گیاهان دارویی رایج مثل گل راعی، جینسنگ و گیاه دم نموده ژاپنی (Ginkgo Biloba) قادر هستند با داروهای معمولی تداخل داشته باشند. این تداخلات قادر هست منجر به:

• کم شدن اثر داروهای مصنوعی

• افزایش اثربخشی داروهای مصنوعی (که خطرناک است)

• عوارض جانبی جدی

موارد متعددی مشاهده شده است که استفاده همزمان داروهای گیاهی با داروهایی مثل داروهای ضد افسردگی، داروهای HIV، داروهای صرع و داروهای قلبی به عوارض جدی منجر شده است. با وجود طبیعی بودن گیاهان دارویی، استفاده آنها قادر هست تاثیرات بیولوژیکی قدرتمندی بر بدن داشته باشد که متاسفانه گاهی مضر هستند.

با این حال، بسیاری از اشخاص به علت تصور عاری بودن داروهای گیاهی از عوارض جانبی به سراغ آنها می روند. اگرچه این تصور نادرست است، اما به طور کلی داروهای گیاهی از داروهای مصنوعی ایمن تر هستند.

ارزش افزایش دانش ما در خصوص داروهای گیاهی

دسترسی ناپذیر بودن داروهای شیمیایی نوین برای بخش قابل توجهی از جمعیت جهان، یکی از دلایل اصلی نیاز به شناخت زیادتر داروهای گیاهی است. علاوه بر این، معایب متعددی همچون سمیت و چالش مقاومت آنتی بیوتیکی نیز در مورد داروهای شیمیایی وجود دارد.

در اواخر دهه ۱۹۷۰، سازمان جهانی بهداشت (WHO) با اعلامیه آلماتا خواستار دستیابی به “سلامت برای همه” از راه نظم اقتصادی بین المللی جدید شد.

برای تحقق این هدف، افزایش دانش ما در مورد داروهای گیاهی که کم استفاده و به طور علمی مورد مطالعه قرار نگرفته اند، ضروری است. این محصولات علاوه بر کاربرد دارویی، به عنوان مکمل های غذایی و فراورده های غذایی-دارویی نیز استفاده می شوند.

اگر قرار است داروهای گیاهی به طور گسترده در مواظبت های بهداشتی مورد استفاده قرار گیرند، به استانداردسازی شیمیایی نیاز است.

داروهای شیمیایی اثربخشی سریع تری دارند

مزیت ها و معایب داروهای شیمیایی و گیاهی:

مزیت های داروهای شیمیایی:

• اثربخشی سریع و اثبات شده

• دوز مشخص و قابل تنظیم

• تنوع بالا در درمان بیماری های مختلف

• تولید انبوه و سهولت دسترسی

• قابلیت کنترل کیفیت و استانداردسازی

معایب داروهای شیمیایی

• عوارض جانبی احتمالی، گاه جدی

• احتمال ایجاد مقاومت دارویی

• هزینه بالا

• عدم دسترسی در بعضی مناطق

• تداخل با سایر داروها

مزیت های داروهای گیاهی

• منشا طبیعی و سازگاری با بدن

• عوارض جانبی کمتر

• تنوع بالا در گیاهان دارویی

• هزینه پایین تر

• در دسترس بودن در بسیاری از مناطق

• سابقه طولانی استفاده

معایب داروهای گیاهی

• اثربخشی کندتر و گاه اثبات نشده

• دوز نامشخص و عدم استانداردسازی

• عدم تنوع در درمان بعضی بیماری ها

• احتمال تداخل با سایر داروها

• عدم اثبات علمی برای بسیاری از کاربردها

نکته های مهم:

• انتخاب بین داروهای شیمیایی و گیاهی می بایست با مشورت پزشک متخصص انجام شود.

• هر دو نوع دارو قادر هستند عوارض جانبی داشته باشند.

• استفاده هر گونه دارو، چه گیاهی و چه مصنوعی، نیاز به آگاهی و احتیاط دارد.

• مطالعات علمی در حال انجام برای بررسی اثربخشی و ایمنی داروهای گیاهی است.

انتخاب مناسب ترین دارو به بیماری و شرایط بیمار بستگی دارد

سوالات متداول گیاهان دارویی در مقابل داروهای شیمیایی

1. کدام نوع دارو اثربخشی سریع تری دارد؟

به طور کلی، داروهای شیمیایی اثربخشی سریع تری نسبت به داروهای گیاهی دارند.

2. کدام نوع دارو عوارض جانبی کمتری دارد؟

داروهای گیاهی به طور کلی عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند، اما این موضوع به نوع دارو و شرایط بیمار بستگی دارد.

3. آیا داروهای گیاهی برای همه اشخاص مناسب هستند؟

خیر، داروهای گیاهی برای همه اشخاص مناسب نیستند. زنان باردار، شیرده و اشخاص با بیماری های ویژه می بایست قبل از استفاده داروهای گیاهی با پزشک خود مشورت کنند.

4. آیا داروهای گیاهی قادر هستند با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند؟

بله، بعضی از داروهای گیاهی قادر هستند با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند.

5. چطور میتوان از کیفیت و اصالت داروهای گیاهی مطمئن شد؟

داروهای گیاهی را از منبع های معتبر و شناخته شده آماده کردن نمایید.

6. آیا میتوان از داروهای گیاهی به جای داروهای شیمیایی استفاده نمود؟

این موضوع به نوع بیماری و شرایط بیمار بستگی دارد. در بعضی موارد، میتوان از داروهای گیاهی به عنوان مکمل درمان های شیمیایی استفاده نمود.

7. آیا استفاده همزمان داروهای گیاهی و شیمیایی خطرناک است؟

استفاده همزمان داروهای گیاهی و شیمیایی می بایست با احتیاط و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

8. کدام نوع دارو برای درمان بیماری های ویژه مناسب تر است؟

انتخاب مناسب ترین نوع دارو به نوع بیماری، شرایط بیمار، سایر داروهای مصرفی و نظر پزشک متخصص بستگی دارد.

سخن پایانی

انتخاب بین داروهای گیاهی و شیمیایی تصمیمی نیست که بتوان به طور کلی و بدون در نظر گرفتن شرایط ویژه هر فرد آن را انجام داد. هر دو نوع دارو مزیت ها و معایب ویژه خود را دارند و انتخاب مناسب ترین نوع دارو به بیماری، شرایط بیمار، سایر داروهای مصرفی و نظر پزشک متخصص بستگی دارد. مطالعات علمی در حال انجام برای بررسی اثربخشی و ایمنی داروهای گیاهی است. همیشه قبل از استفاده هر نوع دارو، چه گیاهی و چه شیمیایی، با پزشک خود مشورت نمایید.

در آخر، تندرستی شما مهم ترین چیز است. هیچ یک از دو نوع دارو به طور مطلق بر دیگری برتری ندارد. انتخاب مناسب ترین نوع دارو به بیماری، شرایط بیمار، سایر داروهای مصرفی و نظر پزشک متخصص بستگی دارد.

منبع : بیتوته