تعیین جنسیت قبل از بارداری چیست و آیا امکان انجام این کار وجود دارد؟

هنگامی که می‎خواهید تشکیل خانواده دهید و فرزند جدیدی را به این دنیا آورید، شاید به این فکر نمایید که آیا می‎توانم جنسیت کودکم را خودم انتخاب کنم؟ در واقع جنسیت بیولوژیکی نوزاد بر پایه این‎که اسپرم پدرشان شامل کروموزوم X یا کروموزوم Y است تعیین می‏شود. XX از دید ژنوتیپی ماده است در حالی که XY از دید ژنوتیپ نر در نظر گرفته می‏شود. راه‎های بسیاری برای تعیین جنسیت قبل از بارداری وجود دارد که اکثر آنها شبیه افسانه‎ها و قصه‎های خرافی است که امروزه توسط علم نوین تایید نمی‎شود. تنها راه مطمئن برای انتخاب جنسیت نوزاد استفاده از IVF با آزمایش ژنتیک است که در ادامه آن را با یکدیگر بررسی خواهیم نمود. 

تعیین جنسیت نوزاد چطور است؟

هر سلول انسانی دارای 23 جفت کروموزوم است. نیمی از آن‎ها از اسپرم پدر و نیمی دیگر از تخمک مادر تشکیل می‏شود. دو تا از کروموزم‎ها (کروموزوم‎های X و Y که به عنوان کروموزوم‎های جنسی نیز شناخته می‏شوند) جنسیت کودک را تعیین می‎کنند. یک کروموزوم X همواره از تخمک می‎آید و کروموزوم بعدی که می‎تواند X یا Y باشد نیز از اسپرم خواهد آمد. اگر اسپرمی که تخمک را بارور می‎نماید دارای کروموزوم X باشد آن‎گاه نوزاد دختر خواهد بود. اگر کروموزوم Y باشد، نوزاد پسر خواهد شد. بر این اساس می‎توان بیان کرد که این اسپرم است که جنسیت کودک را تعیین می‎نماید. 

آیا می‎توان روی جنسیت جنین اثر گذاشت؟ زیادتر راه‎هایی که برای تعیین جنسیت زن باردار وجود دارد شبیه قصه و خرافات است. اما راه‎هایی هم وجود دارد که علم از آن‎ها پشتیبانی می‎نماید. اما این روش‎ها کدامند؟

اثر پوزیشن رابطه ی جنسی روی جنسیت جنین

در دهه‎ی 1960 پزشکی به نام لاندرم ب. شتلز رفتار اسپرم را مطالعه و نظریه‎ای به نام «روش شتلز» اراده نمود. این پزشک کمی بعد کتابی پرفروش با عنوان «چطور جنسیت کودک خود را انتخاب کنیم» نوشت. شتلز ادعا نمود که پوزیشن رابطه‎ی جنسی زمان انجام آن در طول سیکل ماهانه زن می‎تواند بر جنسیت کودک اثر بگذارد. 

شتلز اظهار داشت که اسپرم حامل کروموزوم Y سبک‎تر است و سریع‎تر از از اسپرم حامل کروموزوم Y شنا می‎نماید. به این خاطر که کروموزوم‎های X بزرگتر و شامل ژن‎های زیادتری نسبت به Y است. به همین خاطر این پزشک معتقد بود که آن‎ها سخت‎تر قادر به زنده ماندن در شرایط اسیدی محیط واژن خواهند بود. 

شتلز همچنین بیان نموده که برقراری رابطه‎ی جنسی به شکل رو در رو (missionary) سبب می‏شود تا اسپرم از محیط اسیدی واژن دور بماند و به دختر شدن جنین کمک نماید. از طرف دیگر داشتن رابطه‎ی جنسی از پشت، برای نفوذ عمیقی که دارد، به پسر شدن جنین کمک خواهد نمود. 

اثر ترتیب ارگاسم روی جنسیت جنین

او ادعا نموده که ترتیب به ارگاسم رسیدن زوج نیز در تعیین جنسیت جنین تاثیرگذار است. برای دختر شدن جنین ابتدا مرد بایستی به ارگاسم برسد. برای پسر شدن نیز در ابتدا زن بایستی به ارگاسم برسد. شتلز این مسئله را به قلیایی بودن ترشحات ارگاسم زنان مربوط دانسته است. 

اما آیا این مسئله حقیقت دارد و نوع پوزیشن و ترتیب به ارگاسم ‎رسیدن می‎تواند سبب تعیین جنسیت صددرصد شود؟ احتمالا جواب این سوال نه است یا حداقل نمی‎توان به این نتایج اطمینان داشت. مطالعات با کمک فناوری و تجزیه و تحلیل اسپرم نشان داده که اسپرم‎های حامل Y سریع‎تر شنا نمی‎کنند و نه کوچک‎تر یا سبک‎تر از اسپرم‎های حامل X هستند. 

همچنین مطالعات زیادتر در مورد اسپرم نشان داده است که pH مایعاتی که اسپرم حین ورود به رحم با آن‎ها برخورد دارد، تاثیری روی دختر یا پسر بودن جنین نخواهد داشت. به طور کلی اسپرم در یک محیط خنثی تا کمی قلیایی یعنی بین pH 7 تا 8 بیشترین تحرک ممکن را دارند. pH واژن معمولا اسیدی است اما درست پیش از تخمک‎گذاری به حالت خنثی تغییر می‎نماید که دلیل آن افزایش بعضی هورمون‎هاست. این تغییر pH به تسهیل لقاح کمک خواهد نمود. 

در آخر می بایست بیان کرد که هیچ مدرک محکم و قابل استنادی برای این که ثابت نماید پوزیشن رابطه‎ی جنسی و ترتیب ارگاسم روی تعیین جنسیت قبل از بارداری تاثیرگذار است، وجود ندارد. 

اثر زمان رابطه‎ی جنسی روی تعیین جنسیت قبل از بارداری

شتلز همچنین معتقد بود که زمان آمیزش جنسی بر پایه میزان اسیدی یا قلیایی بودن آلت تناسلی و رحم زن می‎تواند روی تعیین جنسیت تاثیرگذار باشد. 

به گزارش این پزشک، برای دختردار شدن بایستی از پایان دوره‎ی قاعدگی تا سه روز پس از آن رابطه‎ی جنسی داشته باشید . همچنین 2 تا 3 روز قبل از تخمک‎گذاری بایستی از رابطه‎ی جنسی خودداری نمایید. 

برای پسردار شدن از روز تخمک‌گذاری تا سه روز بعد بایستی رابطه‎ی جنسی برقرار نمایید. همچنین از آغاز سیکل قاعدگی تا روز تخمک‎گذاری بایستی از رابطه‎ی جنسی خودداری کنید. 

اما شواهد پزشکی نوین موارد متفاوتی را نشان می‎دهد. برای مثال یک تحقیق در 2016 نشان داد که اثر روز رابطه‎ی جنسی بر جنسیت کودک نتایج متفاوتی را به همراه داشته است. بعضی تحقیق‎ها نشان داده که اگر زوج در روز تخمک‎گذاری رابطه جنسی داشته باشند، احتمال پسر شدن جنین وجود دارد. در حالی که بعضی دیگر از بررسی‎ها نشان داده که جنین پسر حاصل رابطه‎ی جنسی‎ است که چند روز قبل یا چند روز پس از تخمک‎گذاری انجام می‏شود. 

در سال 2010 یک مطالعه کوچک نشان داد که 81 درصد از افرادی که سه الی چهار روز پیش از تخمک‎گذاری رابطه‎ی جنسی داشتند و نوع خاصی از رژیم غذایی را نیز رعایت می‎نمودند، صاحب جنین دختر شدند. 

مطالعه‎ای دیگر در سال 1998 روی 947 مورد نشان داد که زمان رابطه‎ی جنسی در طول سیکل ماهیانه‎ی زن اثر قابل توجه یا ثابتی روی تعیین جنسیت نوزادان ندارد. در سال 1995 یک مطالعه نشان داد که روز رابطه‎ی جنسی تاثیری روی جنسیت نوزاد ندارد اما بر میزان احتمال باردار شدن اثر بسیاری خواهد داشت.

اثر رژیم غذایی روی تعیین جنسیت قبل از بارداری

این فرضیه اعلام می‎نماید که آنچه زن پیش از بارداری می‎خورد روی جنسیت کودک او اثر می‎گذارد و پایه‎های مشابهی با روش شتلز دارد. این نظریه بیان می‎نماید که رژیم غذایی می‎تواند اسیدیته دستگاه تناسلی زنان را تغییر دهد و به این ترتیب انتخاب نماید که اسپرم حامل کروموزوم X یا Y باشد. 

رژیم غذایی مناسب برای دختردار شدن

برای دختردار شدن بایستی استفاده نمک را کم شدن دهید. غذاهای شامل کلسیم و منیزیم مثل لبنیات و اسفناج می‎تواند شانس دختردار شدن را افزایش دهد. در واقع بایستی غذاهایی را استفاده نمایید که میزان اسیدی بودن بدن را افزایش می‎دهند مثل غذاهای دریایی، گوشت، زیتون، غلات، سرکه، خردل و … . 

بر پایه یک تحقیق، کسانی که قصد دارند فرزند دختر به دنیا آورند، خوبتر است که غذاهای قندی را تا جای ممکن کم شدن داده و به جای آن از پروتئین، چربی‎های سالم و فیبر استفاده کنند. 

رژیم غذایی مناسب برای پسردار شدن

برای پسردار شدن بایستی غذاهایی که مملو از پتاسیم است مثل موز، لوبیای سفید، بادام، سیب، قارچ، آووکادو، ماهی قزل‎آلا و … استفاده نمایید. بعضی از تحقیقات نشان داده است که اگر کالری زیادتری دریافت نمایید احتمال این که جنین پسر باشد زیادتر خواهد شد. خوب است به این نکته اشاره کنیم که کالری زیادتر به معنی افزایش تعداد وعده‎های غذایی نیست. 

سعی نمایید که میزان استفاده غلات در صبحانه را افزایش دهید. مواد غذایی بخورید که قلیایی است. سبزیجات ریشه‌دار و آجیل نیز می‎تواند سودمند ظاهر شود. همچنین تا جایی که امکان دارد استفاده محصولات لبنی را کم شدن دهید. 

اما آیا این روش صحت علمی دارد و واقعا کار می‎نماید؟ یک مطالعه کوچک نشان داده است که این روش نسبت به زمان آمیزش، اثر زیادتری روی تعیین جنسیت دارد. این مطالعه نشان داده است که رژیم غذایی شامل منیزیم و کلسیم و با حجم پتاسیم کم سبب شده تا از 21 مورد بارداری، 16 مورد آن دختر باشند. 

کیت انتخاب جنسیت چیست؟

کیت‎های انتخاب جنسیت کودک که بر پایه فرضیه‎های شتلز ساخته شده است، شامل دماسنج، ویتامین، بعضی عصاره‎های گیاهی، چوب‎هایی برای دانستن زمان تخمک‎گذاری و شماری دوش است. شما می‎توانید به آسانی این کیت‎ها را خریداری نموده و استفاده نمایید اما از همین ابتدا بگوییم که میزان تاثیرگذاری آن‎ها پایین بوده و از صحت علمی برخوردار نیستند. با این که سازندگان این کیت ادعا نموده‎اند که میزان موفقیت آن 96 درصد است اما پزشکان چنین ادعایی را رد نموده‎اند. 

در هر صورت اگر این کیت‎ها را آماده کردن کردید شکل استفاده بدین صورت است که شما دمای بدن را اندازه می‎گیرید. پس از آن با کمک چوب‎های آزمایش تخمک‎گذاری و ادرار روز تخمک‎گذاری را محاسبه خواهید نمود. سپس بر پایه همان فرضیه‎ی شلتز پیش خواهید رفت. 

یعنی اگر می‎خواهید جنین دختر باشد بایستی 3 تا 4 روز پیش از تخمک‎گذاری رابطه‎ی جنسی داشته باشید. اگر هم می‎خواهید که جنین پسر بشود، می بایست در روز تخمک‎گذاری اقدام به آمیزش جنسی نمایید. همچنین عصاره‎ها و ویتامین‎هایی که در این کیت قرار گرفته‎اند نیز برای تعیین جنسیت به کار می‎رود که البته صحت علمی چندانی ندارد. 

روش PGD، تنها راه تعیین جنسیت قطعی و علمی 

روش‎هایی که پیشتر در مورد آن‎ها صحبت کردیم، پشتوانه‎ی علمی کمی دارند. تنها راه واقعی برای انتخاب جنسیت کودک انجام IVF با آزمایش ژنتیکی قبل از لانه‎گزینی (PGD) است که با اصطلاح تعیین جنسیت با روش PGD شناخته می‏شود. 

IVF یک درمان در زمینه‎ی تولیدمثل است که در آن تخمک‎ها توسط اسپرم در آزمایشگاه بارور می‏‎شوند. هنگامی که تخمک بارور می‎شود به آن جنین می‎گویند. سپس جنین را می‎توان برای رشد و نمو در رحم زن قرار داد یا می‎توان آن را منجمد نمود. 

آزمایش ژنتیک پیش از لانه‎گزینی (PGD) نوعی آزمایش غربالگری است که پزشکان می‎توانند روی جنین‎های ایجاد شده از راه IVF انجام دهند. به این صورت که قبل از منجمد شدن تعداد کمی از سلول‎ها در فرایندی که بیوپسی جنین نام دارد از رویان خارج شده و سپس این سلول‎ها برای شناسایی ساختار ژنتیکی جنین‎ها از جمله کاریوتیپ (تعداد کروموزوم‎ها)، کروموزوم‎های جنسی و وجود اختلالات ژنتیکی ویژه همچون فیبروز کیستیک مورد آزمایش قرار می‎گیرند. 

IVF و PGD فقط برای تعیین جنسیت جنین انجام نمی‏شود. از این روش‎ها به طور معمول برای اطمینان از تعداد درست کروموزوم‎ها استفاده می‏شود. انجام این کار احتمال سقط جنین را کم شدن می‎دهد. 

به بیانی دیگر تعیین جنسیت با روش PGD با ارزیابی و بررسی سلول‎های جنینی از بروز اختلالات ژنتیکی پیشگیری می‎نماید. این راهکار خوبترین جنین را برای لانه‎گزینی مشخص خواهد نمود. اگر یکی از والدین یا هر دوی آن‎ها دچار اختلال ژنتیکی باشد این آزمایش می‎تواند جنین ناقل این اختلال را شناسایی نموده و از انتقال آن به نوزاد پیشگیری کنند. از جمله بیماری‎هایی که با استفاده از PGD تشخیص داده می‏شود:

• سندروم داون

• تالاسمی

• فیبروز سیستیک

• هموفیلی 

• دیستروفی عضلانی

• آتروفی عضلانی نخاعی

• سندرم کلاین فلتر

• تی‎ساکس

• سندرم ترنر

• سندرم ادوارد

میزان موفقیت روش PGD چقدر است؟ 

خوب است بدانید که هنوز هیچ روش قطعی برای تعیین جنسیت وجود ندارد. با این حال روش PGD درصد موفقیت بالایی را به خود اختصاص می‎دهد. اصولا در این روش حدود 2 تا 3 درصد احتمال بروز خطا وجود دارد. استفاده از این روش ریسک سقط جنین را در زنان بین 35 تا 37 ساله تا 38 درصد کم شدن می‎دهد. 

تعیین جنسیت با روش PGD را در کدام مرکز انجام دهیم + سخن پایانی

همانطور که دیدید، روش‎های غیرمستقیم مثل نوع پوزیشن در رابطه‎ی جنسی، ترتیب ارگاسم زوجین و روز برقراری رابطه اثر چندان و قطعی روی تعیین جنسیت نخواهد داشت. در میان انواع این روش‎ها نوع تغذیه تا حدی روی این مسئله تاثیرگذار است. اما روش قطعی برای تعیین جنسیت قبل از بارداری ، استفاده از روش‎هایی مثل PGD است که هم‎حالا در تعداد کمی از آزمایشگاه‎های ایران به شکل اصولی و به صورت تعیین جنسیت آنلاین جنین انجام می‏شود. فرقی نمی‎نماید که فرزند اول، دوم یا تعیین جنسیت فرزند سوم شماست. در نتیجه می‎توانید با آزمایشگاه مندل که یکی از معتبرترین آزمایشگاه‎های تعیین جنسیت و تشخیص‏ بیماری‎های ژنتیکی مختلف است که امکان تعیین جنسیت آنلاین با مشاوره ژنتیک را فراهم نموده است، مراجعه و نسبت به جزئیات آن زیادتر مطلع شوید.

منبع : بیتوته