آژنزی واژینال؛ همه چیز در مورد این اختلال نادر

آژنزی واژینال نقص مادرزادی که بر رحم و واژن اثر می گذارد

آژنزی واژینال چیست؟ راز سر به مهر زنانگی 

آژنزی واژینال (با تلفظ انگلیسی a-JEN-uh-sis) یک اختلال مادرزادی نادر است که در آن واژن به طور کامل شکل نمی گیرد و رحم نیز شاید به صورت ناقص یا اصلا رشد نکند. این عارضه از بدو تولد وجود دارد و گاهی با مشکلات کلیوی یا اسکلتی همراه است.

آژنزی واژینال را همچنین با نام های دیگری مثل آژنزی مولرین، آپلازی مولرین یا سندرم مایر-روکیتانسکی-کوستر-هاوزر (MRKH) می شناسند. این اختلال بیشتر در دوران بلوغ، زمانی که فرد پریود نمی شود، تشخیص داده می گردد. استفاده از گشادکننده واژن، که ابزاری لوله ای شکل است، قادر هست با گذشت زمان سبب کشیده شدن واژن شود و در بسیاری موارد روشی موفق برای ایجاد واژن به شمار می رود. در بعضی موارد، شاید جراحی برای درمان لازم باشد. درمان های موجود امکان برقراری رابطه جنسی از راه واژن را فراهم می سازند.

آژنزی واژینال بیشتر تا دوران نوجوانی مورد توجه قرار نمی گیرد

علائم آژنزی واژینال

آژنزی واژینال بیشتر تا دوران نوجوانی و عدم آغاز قاعدگی (آمنوره) فرد، مورد توجه قرار نمی گیرد. سایر علائم بلوغ معمولا با الگوی رشد معمول زنان مطابقت دارد. آژنزی واژینال شاید با ویژگی های زیر همراه باشد:

• ظاهر اندام تناسلی خارجی به شکل معمول زنانه

• کوتاه شدن واژن بدون دهانه رحم در انتها، یا فقدان واژن و تنها یک فرورفتگی جزئی در محل احتمالی دهانه واژن

• احتمال فقدان کامل رحم یا رشد ناقص آن. در صورت وجود بافت پوششی داخلی رحم (آندومتر)، شاید درد قاعدگی یا درد مزمن شکمی رخ دهد.

• تخمدان ها به طور معمول به طور کامل رشد نموده و عملکرد طبیعی دارند، اما شاید در محل غیرمعمولی در شکم قرار گرفته باشند.

• بعضی وقت ها، لوله های فالوپ (لوله هایی که تخمک از راه آنها از تخمدان به رحم منتقل می گردد) شاید وجود نداشته باشند یا به طور معمول رشد نکنند.

آژنزی واژینال همچنین شاید با سایر مشکلات مرتبط باشد، از جمله:

• مشکلات مربوط به رشد کلیه ها و مجاری ادراری

• تغییرات رشدی در استخوان های ستون فقرات، دنده ها و مچ دست

• مشکلات شنوایی

• سایر شرایط مادرزادی که قلب، دستگاه گوارش و رشد اندام ها را نیز درگیر می نماید.

اگر تا سن ۱۵ سالگی پریود نشده‌اید، به پزشک متخصص زنان یا پزشک عمومی مراجعه نمایید.

زنان مبتلا به آژنزی واژینال با چالش های منحصر به فردی روبرو هستند

دلیل آژنزی واژینال: معمایی سر به مهر

دلیل دقیق آژنزی واژینال هنوز مشخص نیست، اما در مقطعی از ۲۰ هفته اول بارداری، لوله‌هایی به نام مجاری مولرین به درستی شکل نمی‌گیرند. به طور معمول، بخش تحتانی این مجاری به رحم و واژن و بخش بالایی آن به لوله‌های فالوپ تبدیل می‌شود. رشد ناکافی مجاری مولرین منجر به فقدان یا بسته شدن جزئی واژن، فقدان یا ناقص بودن رحم یا هر دوی این موارد می‌شود.

حدود 7 تا 8 درصد از بیماران مبتلا به آژنزی واژینال دارای یک بیماری کمتر شایع به نام سندرم عدم حساسیت به آندروژن (AIS) هستند. این بیماران ظاهر زنانه طبیعی دارند، اما فاقد واژن، دهانه رحم، رحم، لوله های فالوپ و تخمدان هستند.

هیچ گروه قومی شناخته شده ای وجود ندارد که به ویژه در معرض خطر ابتلا به آژنزیس واژن باشند.

شواهد کمی وجود دارد مبنی بر اینکه آژنزیس واژن تحتانی در خانواده ها وجود دارد. هیچ صورتحساب خطر شناخته شده ای برای آژنزیس واژن وجود ندارد.

عوارض آژنزی واژینال

آژنزی واژینال می‌تواند بر روابط جنسی شما تأثیر بگذارد، اما بعد از درمان، عملکرد واژن برای فعالیت جنسی به طور معمول به خوبی بهبود می‌یابد. زنان با رحم ناقص یا فاقد رحم، امکان بارداری به طور طبیعی را ندارند. با این حال، در صورت داشتن تخمدان های سالم، امکان داشتن فرزند از راه لقاح آزمایشگاهی (IVF) وجود دارد. در این روش، جنین می‌تواند در رحم فرد دیگری (رحم جایگزین) کاشته شود تا بارداری به طور کامل طی شود. برای بررسی گزینه‌های باروری، با پزشک متخصص زنان خود مشورت نمایید.

سونوگرافی یکی از راههای تشخیص آژنزی واژینال است 

تشخیص آژنزی واژینال:بررسی برای درک خوبتر

تشخیص آژنزی واژینال توسط متخصص اطفال (pediatrician) یا متخصص زنان (gynecologist) براساس شرح حال پزشکی و معاینه فیزیکی صورت می گیرد.

این عارضه معمولا در دوران بلوغ، زمانی که حتی بعد از رشد سینه ها و ظاهر شدن موهای زیر بغل و ناحیه تناسلی، قاعدگی آغاز نمی شود، تشخیص داده می گردد. بعضی وقت ها، آژنزی واژینال شاید در سنین پایین تر در طی بررسی های مربوط به مشکلات دیگر یا زمانی که والدین یا پزشک متوجه شوند نوزاد فاقد دهانه واژن است، تشخیص داده شود.

پزشک متخصص شما شاید آزمایشات زیر را توصیه نماید:

• آزمایش خون: آزمایش خون برای بررسی کروموزوم ها و سنجش سطح هورمون ها قادر هست تشخیص را تأیید نماید و سایر شرایط را رد نماید.

• سونوگرافی: عکس ها سونوگرافی به پزشک نشان می دهد که آیا فرد دارای رحم و تخمدان است و همچنین به شناسایی هرگونه مشکل احتمالی در کلیه ها کمک می نماید.

• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): اسکن MRI تصویری دقیق از دستگاه تناسلی و کلیه ها در اختیار پزشک متخصص قرار می دهد.

• سایر آزمایشات: پزشک متخصص شما همچنین شاید برای بررسی شنوایی، قلب و اسکلت، آزمایشات دیگری را تجویز نماید.

جراحی یکی از راههای درمان آژنزی واژینال است

درمان آژنزی واژینال: دستیابی به عملکردی مطلوب

درمان آژنزی واژینال بیشتر در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه ۲۰ زندگی انجام می گردد، اما شاید ترجیح دهید تا زمانی که احساس آمادگی و انگیزه زیادتری برای درمان دارید، صبر نمایید. شما و پزشک متخصص زنان خود قادر هستید در مورد گزینه های درمانی صحبت نمایید. بسته به شرایط ویژه شما، این گزینه ها شاید شامل عدم درمان یا ایجاد واژن از راه اتساع (گشاد کردن) واژن توسط خود فرد یا جراحی باشد.

اتساع واژن توسط خود فرد (Self-dilation):

اتساع واژن توسط خود فرد به طور معمول به عنوان نخستین گزینه درمانی توصیه می گردد. این روش به شما امکان می دهد بدون جراحی، واژن ایجاد نمایید. هدف این است که واژن به اندازه ای بلند شود که برای برقراری رابطه جنسی راحت باشد.

در طول اتساع واژن توسط خود فرد، شما یک میله گرد کوچک (دیلاتور)، شبیه به یک تامپون سفت را به زمان 10 تا 30 دقیقه، 1 تا 3 بار در روز، در مقابل پوست خود در ناحیه دهانه واژن یا داخل واژن موجود فشار می دهید. با گذشت هفته ها، از دیلاتورهای بزرگتر استفاده خواهید نمود. شاید چند ماه طول بکشد تا به نتیجه مطلوب برسید.

برای آگاهی از روش انجام اتساع واژن توسط خود فرد و انتخاب خوبترین نوع دیلاتور متناسب با نیازتان، با پزشک متخصص خود صحبت نمایید. برای حفظ طول واژن، ضروری است اتساع واژن با فواصل توصیه شده توسط پزشک یا برقراری رابطه جنسی مکرر به مرور زمان انجام شود.

بعضی از بیماران در ابتدای درمان، مشکلاتی مثل تکرر ادرار، خونریزی واژن و درد را گزارش می دهند. استفاده از روان کننده مصنوعی و آزمون کردن نوع دیگری از دیلاتور شاید سودمند باشد. پوست بعد از حمام گرم راحت تر کشیده می گردد، بر این اساس زمان مناسبی برای اتساع واژن به شمار می رود.

برقراری رابطه جنسی مکرر به عنوان روشی برای اتساع واژن توسط خود فرد، برای زنانی که دارای شریک جنسی هستند، گزینه ای جایگزین محسوب می گردد. اگر مایل به آزمون این روش هستید، در مورد خوبترین روش پیش رو با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.

جراحی:

اگر اتساع واژن توسط خود فرد تاثیرگذار نباشد، جراحی برای ایجاد یک واژن عملکردی (واژینوپلاستی) قادر هست گزینه مناسبی باشد. انواع جراحی واژینوپلاستی عبارتند از:

• استفاده از پیوند بافت: جراح شما شاید از انواع مختلف پیوند با استفاده از بافت خودتان برای ایجاد واژن استفاده نماید. منبع های احتمالی این پیوندها شامل پوست از قسمت خارجی ران، باسن یا پایین شکم است.

جراح برای ایجاد دهانه واژن برش ایجاد می نماید، پیوند بافتی را روی قالبی برای شکل دادن به واژن قرار می دهد و آن را در کانال newly formed (به طراوت شکل گرفته) جایگذاری می نماید. این قالب به زمان یک هفته در جای خود باقی می ماند.

به طور کلی، بعد از جراحی، قالب یا یک دیلاتور واژن را در جای خود نگه می دارید، اما قادر هستید موقع استفاده از سرویس بهداشتی یا برقراری رابطه جنسی آن را خارج نمایید. بعد از زمان اولیه توصیه شده توسط جراح، فقط در شب از دیلاتور استفاده خواهید نمود. برقراری رابطه جنسی با روان کننده مصنوعی و اتساع گاه به گاه به حفظ عملکرد واژن کمک می نماید.

• قرار دادن وسیله کشش پزشکی: جراح شما یک وسیله زیتونی شکل (روش Vecchietti) یا یک وسیله بادکنکی (واژینوپلاستی با بادکن) را در دهانه واژن شما قرار می دهد. جراح با استفاده از ابزاری نازک و نورانی به عنوان راهنما (لاپاراسکوپ)، وسیله را به یک وسیله کشش جداگانه در قسمت پایین شکم یا از راه ناف شما متصل می نماید.

شما هر روز وسیله کشش را سفت می نمایید و به تدریج آن را به سمت داخل می کشید تا طی حدود یک هفته یک کانال واژن ایجاد شود. بعد از برداشتن وسیله، به زمان سه ماه از قالبی با اندازه های مختلف استفاده خواهید نمود. پس از سه ماه، شاید از روش اتساع واژن توسط خود فرد یا برقراری رابطه جنسی با نظم برای حفظ عملکرد واژن استفاده نمایید. به احتمال زیاد برای برقراری رابطه جنسی به روان کننده مصنوعی نیاز خواهید داشت.

• استفاده از قسمتی از روده بزرگ (واژینوپلاستی با روده): در واژینوپلاستی با روده، جراح قسمتی از روده بزرگ شما را به یک شکاف در ناحیه تناسلی شما منتقل می نماید و بدین ترتیب واژن جدیدی ایجاد می نماید. سپس جراح باقی مانده روده بزرگ شما را دوباره متصل می نماید. پس از این نوع جراحی، نیازی به استفاده روزانه از دیلاتور واژن نخواهید داشت و احتمال کمتری وجود دارد که برای برقراری رابطه جنسی به روان کننده مصنوعی نیاز داشته باشید.

بعد از جراحی، برای حفظ عملکرد واژن، استفاده از قالب، اتساع یا برقراری رابطه جنسی مکرر ضروری است. پزشکان متخصص زنان معمولا درمان های جراحی را تا زمانی که احساس آمادگی و توانایی انجام اتساع واژن توسط خود فرد را نداشته باشید، به تعویق می اندازند. بدون اتساع با نظم، کانال واژن تازه ایجاد شده به شتاب تنگ و کوتاه می گردد، بر این اساس از دید عاطفی بالغ بودن و آمادگی برای پیروی از مواظبت های پس از جراحی خیلی مهم است.

در مورد خوبترین گزینه جراحی برای رفع نیازهای خود و همچنین خطرات و مواظبت های لازم پس از جراحی با پزشک متخصص زنان خود صحبت نمایید.

کنار آمدن با آژنزی واژینال: شما تنها نیستید

آگاهی از ابتلا به آژنزی واژینال قادر هست دشوار باشد. به همین علت، پزشک متخصص شما توصیه می نماید که یک روانشناس یا مددکار اجتماعی جزء تیم درمانی شما باشد. این متخصصان سلامت روان قادر هستند به سوالات شما جواب دهند و به شما در مقابله با بعضی از جنبه های دشوارتر آژنزی واژینال، مثل ناباروری احتمالی، کمک کنند.

شاید ترجیح دهید با گروه حمایتی از زنانی که شرایط مشابهی را تجربه می کنند، ارتباط برقرار نمایید. شاید بتوانید به صورت آنلاین گروه حمایتی پیدا نمایید، یا قادر هستید از پزشک متخصص خود بپرسید که آیا او گروهی را می شناسد یا خیر.

در زیادتر موارد آژنزی واژینال ارثی نیست

سوالات متداول در خصوص آژنزی واژینال

1. آژنزی واژینال چه تاثیری بر باروری دارد؟

زنان مبتلا به آژنزی واژینال که رحم ندارند، نمی توانند به طور طبیعی باردار شوند. با این حال، با استفاده از لقاح آزمایشگاهی (IVF) و رحم جایگزین، امکان باردار شدن وجود دارد.

2. آژنزی واژینال چه تاثیری بر زندگی جنسی دارد؟

با درمان مناسب، اکثر زنان مبتلا به آژنزی واژینال قادر هستند زندگی جنسی طبیعی و سالمی داشته باشند.

3. آیا آژنزی واژینال ارثی است؟

در زیادتر موارد، آژنزی واژینال ارثی نیست. با این حال، در بعضی موارد، شاید به علت جهش های ژنی باشد که از والدین به فرزندان منتقل می گردد.

4. آیا آژنزی واژینال بر سلامت کلی فرد تأثیر می گذارد؟

به جز ناباروری، آژنزی واژینال معمولاً تأثیر منفی بر سلامت کلی فرد ندارد. با این حال، بعضی از زنان شاید با عزت نفس پایین یا مشکلات عکس بدن دست و پنجه نرم کنند.

5. آیا میتوان از آژنزی واژینال پیشگیری نمود؟

در حال حاضر هیچ راهی برای پیشگیری از آژنزی واژینال وجود ندارد.

6. آیا زنان مبتلا به آژنزی واژینال قادر هستند زندگی عادی داشته باشند؟

بله، زنان مبتلا به آژنزی واژینال قادر هستند زندگی عادی و سالمی داشته باشند. با درمان مناسب، اکثر زنان قادر هستند زندگی جنسی و باروری داشته باشند و از روابط صمیمی لذت ببرند.

سخن پایانی

آژنزی واژینال، وضعیتی که در آن رحم، واژن یا هر دوی آنها به طور کامل یا جزئی شکل نمی گیرند، قادر هست چالش هایی را به همراه داشته باشد. با این حال، به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و راه حل هایی برای غلبه بر این عارضه وجود دارد. با تشخیص و درمان مناسب، قادر هستید به زندگی سالم، پربار و شادی دست پیدا نمایید. متخصصان زنان و سایر متخصصان حوزه سلامت قادر هستند راهنمایی و پشتیبانی لازم را در طول این سفر به شما ارائه دهند. 

به یاد داشته باشید که شما قوی، زیبا و سزاوار محبت و احترام هستید. با امید و شادی به آینده نگاه نمایید و بدانید که قادر هستید بر هر چالشی غلبه نمایید.

منبع : بیتوته