عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً در زنان نسبت به مردان زیادتر رخ می‌دهد
به نوعی از عفونت باکتریایی که بر قسمتی از دستگاه ادراری اثر می‌گذارد عفونت ادراری (UIT (گفته می‌شود.
زمانی که این عفونت باکتریایی، دستگاه ادراری تحتانی را درگیر می‌نماید به آن عفونت مثانه (سیستیت ساده) و هنگامی که بر دستگاه ادراری فوقانی تأثیر می‌گذارد به آن عفونت کلیه (پیلونفریت) گفته می‌شود.
علائم عفونت ادراری
– علائم مربوط به دستگاه ادراری تحتانی (عفونت مثانه) عبارتند از: درد در بالای استخوان شرمگاهی یا پایین کمر، دفع ادرار همراه با درد و یا تکرر ادرار یا اضطرار برای ادرار (یا هر دو)
– علائم مربوط به دستگاه ادراری فوقانی (عفونت کلیه) عبارتند از: تب، حالت تهوع و استفراغ، درد پهلو، ادرار خونی (به ندرت) به همراه علائم مربوط به عفونت دستگاه ادراری تحتانی.
این علائم در اشخاص مسن و یا خیلی کم سن و سال شاید مبهم و یا نامشخص باشند.
– علائم ادرای در کودکان: در کودکان خردسال، شاید تنها نشانه عفونت دستگاه ادراری (UTI) تب باشد. به علت فقدان علائم واضح‌تر، هنگامی دختران کوچکتر از دو سال و یا پسران ختنه نشده کوچکتر از یک سال دچار تب می‌شوند، بسیاری از انجمن‌های پزشکی توصیه می‌کنند که کشت ادرار صورت بگیرد.
شاید نوزادان خوب غذا نخورند، استفراغ کنند، زیادتر بخوابند، و یا نشانه‌های یرقان را از خود نشان دهند. در نونهالان، شاید بی‌اختیاری ادرار (از دست دادن کنترل مثانه) رخ دهد. در کودکان، عفونت‌های دستگاه ادراری با ریفلاکس مثانه به حالب (حرکت‌های غیرطبیعی ادرار از مثانه به حالب‌ها یا کلیه‌ها) و یبوست ارتباط دارد و هنگامی که عفونت دستگاه ادراری با تب همراه باشد، عفونت دستگاه ادراری فوقانی تلقی می‌گردد.
دلیل بروز عفونت ادراری چیست؟
عامل اصلی هر دو نوع عفونت مذکور اشرشیا کولی (اشرشیا کولی، نوعی باکتری گرم منفی از خانواده انتروباکتریاسه است که بطور شایع در روده جانوران خونگرم وجود دارد) است که به‌طور معمول از راه مجرای خروجی مثانه وارد آن می‌شود. (اعتقاد بر این است که این باکتری معمولاً از روده به مجرای خروجی مثانه منتقل می‌شود، و خطر این مسئله در زنان به دلیل آناتومی آن‌ها زیادتر است.) با این حال ندرتاً باکتری‌های دیگر، ویروس‌ها یا قارچ نیز شاید باعث آن شوند.
عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً در زنان نسبت به مردان زیادتر رخ می‌دهد، به طوری که نیمی از زنان در طول زندگی خود حداقل به یک عفونت مبتلا می‌شوند. زیرا در زنان مجرای خروجی مثانه خیلی کوتاه‌تر بوده و به مقعد نزدیک‌تر است.
عوامل دیگری که سبب عفونت ادراری می‌گردند شامل موارد زیر است:
رابطه جنسی: در زنان جوان فعال از دید جنسی، فعالیت جنسی دلیل ۷۵-۹۰٪ عفونت‌های مثانه است و خطر عفونت با تعداد دفعات آمیزش جنسی رابطه دارد.
استفاده انواع ویژه وسایل پیشگیری از بارداری: استفاده از اسپرم‌کش و دیافراگم برای پیشگیری از بارداری، جدای از تعداد دفعات آمیزش جنسی خطر ابتلا به UTI را افزایش می‌دهد.
پس از دوران یائسگی: پس از دوران یائسگی، عفونت ادراری بدلیل کمبود استروژن شاید شدیدتر شود.
سوند ادراری: سوند ادراری خطر ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری را افزایش می‌دهد.
سابقه خانوادگی
دیابت: دیابت و سایر بیماری‌ها می‌توانند سبب اختلال در سیستم ایمنی بدن شده و در نتیجه سبب خطر عفونت‌های ادراری می‌شود.
ختنه نشده بودن: در میان کودکان، شیوع عفونت‌های دستگاه ادراری در پسران ختنه نشده با سن کمتر از سه ماه بیشترین میزان بوده و سپس دختران کمتر از یک سال در رده دوم قرار دارند.
داشتن پروستات بزرگ و سنگ کلیه: سنگ کلیه و یا پروستات بزرگ شده سبب حبس ادرار در مثانه و در نتیجه ابتلا به عفونت ادراری می‌شود.
سوند ادراری خطر ابتلا به عفونت‌های دستگاه ادراری را افزایش می‌دهد
راه‌های پیشگیری از عفونت ادرای
شماری از اقداماتی که تأثیر آن‌ها بر دفعات بروز عفونت دستگاه ادراری به اثبات نرسیده عبارتند از:
استفاده از قرص‌های ضدبارداری یا کاندوم
ادرار کردن بلافاصله بعد از مقاربت
نوع لباس زیر مورد استفاده، شیوه‌های بهداشت شخصی بعد از ادرار کردن و یا مدفوع کردن، و یا این که آیا فرد به‌طور معمول حمام می‌نماید یا دوش می‌گیرد. به همین ترتیب با فقدان شواهد مربوط به اثر نگهداشتن ادرار، استفاده از نوار بهداشتی، و شستشوی واژن مواجه هستیم.
در اشخاص مبتلا به عفونت‌های مکرر، می‌توان از دوز پایین آنتی بیوتیک‌ها به‌عنوان اقدام پیشگیرانه استفاده نمود. در موارد غیرپیچیده، عفونت‌های دستگاه ادراری را می‌توان به‌راحتی با استفاده آنتی بیوتیک در یک دوره کوتاه درمان نمود، اگرچه مقاومت در برابر بسیاری از آنتی بیوتیک‌های مورد استفاده برای درمان این بیماری در حال افزایش است. در موارد پیچیده، شاید لازم باشد دوره‌های درمان طولانی‌تر شوند و یا نیاز به تزریق آنتی بیوتیک وریدی باشد. در صورتی که علائم در طی دو یا سه روز بهبود پیدا نکرد، ضروری است آزمایش‌های تشخیصی زیادتری انجام گردد. در زنان، عفونت‌های دستگاه ادراری شایع‌ترین شکل عفونت‌های باکتریایی است و هر سال ۱۰٪ به میزان عفونت‌های دستگاه ادراری افزوده می‌شود.
درمان عفونت ادراری
مهمترین مبنای درمان استفاده از آنتی بیوتیک‌ها است. آزمون حساسیت آنتی بیوتیکی قادر هست به شما کمک نماید که کدام آنتی بیوتیک در درمان عفونت شما موثرتر باشد. بعضی وقت ها در طول چند روز اول علاوه بر آنتی بیوتیک، قرص فنازوپیریدین تجویز می‌شود تا به تسکین سوزش و رفع اضطرار ناشی از عفونت مثانه کمک نماید. با این حال، با توجه به مشکلات ایمنی ناشی از استفاده از آن و به ویژه افزایش خطر ابتلا به متهموگلوبینمی (میزان متهموگلوبین بالاتر از سطح عادی در خون) استفاده پیوسته از آن توصیه نمی‌شود. شاید استامینوفن (پاراستامول) نیز برای تب استفاده شود.
در زنانی که عفونت دستگاه ادراری ساده به‌طور مکرر در آن‌ها رخ می‌دهد، تنها در صورتی که درمان اولیه با شکست مواجه گردد، شاید خود درمانی بعد از بروز علائم و پیگیری پزشکی منجر به بهبود شود. نسخه آنتی بیوتیک را می‌توان از راه تلفن به داروساز اعلام نمود.
عفونت‌های غیرپیچیده را می‌توان تنها بر پایه علائم تشخیص داد و درمان نمود. آنتی بیوتیک‌های خوراکی نظیر تری‌متوپریم/سولفامتوکسازول (TMP / SMX)، سفالوسپورین‌ها، نیتروفورانتوئین و یا فلوروکینولون زمان بهبود را به‌طور قابل ملاحظه‌ای کوتاه می‌کنند و به همان اندازه مؤثر هستند.
معمولاً یک دوره درمان سه روزه با تری‌متوپریم، TMP/SMX یا یک فلوروکینولون کفایت می‌نماید، حال آن که درمان با نیتروفورانتوئین به ۵ – ۷ روز زمان نیاز دارد. با آغاز درمان، علائم می بایست در عرض ۳۶ ساعت بهبود پیدا نماید. در حدود ۵۰٪ از اشخاص بدون درمان طی چند روز یا چند هفته بهبود می‌یابند.
انجمن بیماری‌های عفونی آمریکا استفاده از فلوروکینولون به‌عنوان نخستین درمان را به علت نگرانی از ایجاد مقاومت در برابر این دسته از داروها توصیه نمی‌نماید. با وجود هشدار مذکور، در اثر استفاده وسیع از تمام این داروها، مقاومت‌هایی در برابر آن‌ها به‌وجود آمده است. در بعضی از کشورها تری متوپریم به تنهایی معادل TMP/SMX محسوب می‌شود. در عفونت‌های ساده دستگاه ادراری در کودکان، آن‌ها بیشتر به یک دوره سه روزه آنتی بیوتیک جواب می‌دهند.
درمان عفونت ادراری بدون نیاز به دارو
اشخاص می‌توانند با رعایت نکته های زیر، برای درمان عفونت ادراری کمتر به دارو احتیاج پیدا کنند:
سعی نمایید استفاده مایعات را زیاد نمایید تا زودبه‌زود به دستشویی بروید تا عفونت های موجود در دستگاه ادراری‌تان خارج شود.
حمام بروید و از دوش آب داغ استفاده نمایید. اگر چه این روش از دید پزشکان و محققان علوم پزشکی ثابت نشده است، اما بسیاری از اشخاص مبتلا به عفونت دستگاه ادراری پس از حمام آب داغ احساس کم شدن خارش و سوزش و درد را اعلام می‌کنند.
استفاده مرکبات و غذاهای شامل ویتامین ث را در برنامه غذایی خود قرار دهید. این نوع مواد به علت داشتن خاصیت اسیدی، بسیاری از عفونت‌های دستگاه ادراری را از بین می‌برند.
اشخاص مبتلا به عفونت اداری می‌توانند با نوشیدن آب قره قات و یا زغال اخته بسیاری از باکتری‌های عفونت ادراری را از بین ببرند.
عفونت مثانه – درمان عفونت ادراری بدون نیاز به دارو – عفونت ادراری – درمان با زغال اخته
از استفاده نوشیدنی‌های کافئین‌دار و گازدار و غذاهای تند و پرادویه اجتناب نمایید.
از استفاده الکل و سیگار جدا خودداری نمایید.
اگر درد و سوزش ناحیه دستگاه ادراری بیش از 24 ساعت به طول انجامید، حتما نزد پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار بروید.
اگر چه رعایت نکته‌های مطرح شده در بالا خیلی ضروری است، اما اگر علایم بیماری بعد از مدتی از بین نرفتند، برای پیشگیری از ابتلا به عفونت مزمن (طولانی زمان) ادراری و یا پیشگیری از انتقال عفونت به بخش‌های دیگر بدن مثل کلیه، می بایست سریعا اقدامات پزشکی انجام گیرد.
عوارض عفونت ادراری
زمانیکه عفونت ادراری به موقع و بدرستی درمان شود، کمتر سبب ایجاد مشکل می‌شود. اما در صورت درمان نشدن، عفونت دستگاه ادراری سبب مشکلات جدی می‌شود. عوارض عفونت ادراری شامل:
عفونت عودکننده، بخصوص در زنانی که سه بار و زیادتر دچار عفونت ادراری شده‌اند.
صدمه دیدگی دائمی کلیه که بخصوص در کودکان شایع‌تر می‌باشد.
افزایش خطر زاییدن کودک کم وزن و یا زایمان زودرس.
عفونت ادرار در دوران بارداری
عفونت‌های دستگاه ادراری به دلیل افزایش خطر ابتلا به عفونت کلیه در دوران بارداری زیادتر دلواپس‌کننده است. در دوران بارداری، سطح بالای پروژسترون خطر کم شدن توان عضلات حالب و مثانه را افزایش داده و منجر به افزایش احتمال برگشت ادرار به حالب و به سمت کلیه‌ها می‌شود.
اگرچه در زنان باردار خطر ابتلا به باکتریوری بدون نشانه افزایش نمی‌یابد، اما در صورتی که باکتریوری وجود داشته باشد خطر ابتلای آن‌ها به عفونت کلیه ۲۵-۴۰٪ است. بر این اساس اگر آزمایش ادرار نشانه‌ای از وجود عفونت را نشان دهد -حتی اگر علائم دیگر وجود نداشته باشد- توصیه می‌شود درمان صورت گیرد.
به‌طور معمول از سفالکسین یا نیتروفورانتوئین استفاده می‌شود، زیرا به‌طور کلی این داروها برای دوران بارداری بی‌خطر تلقی می‌شوند. عفونت کلیه در دوران بارداری شاید ناشی از تولد زودرس یا پره اکلامپسی باشد. (حالت فشار خون بالا و اختلال در عملکرد کلیه در طی بارداری می‌تواند منجر به تشنج شود)
منبع:setare.com
آخرین دیدگاه‌ها