لوزه‌های متورم و قرمز شده نشان دهنده‌ی آبسه پره تونسیلر
همه چیز در خصوص آبسه پره تونسیلار (آبسه لوزه)
آبسه پره تونسیلر، که به آن آبسه لوزه نیز گفته می‌شود، تجمعی از چرک است که در پشت یکی از لوزه‌ها ایجاد می‌شود. لوزه‌ها دو توده گرد از بافت لنفاوی هستند که در پشت گلو قرار دارند. این بیماری، اگرچه غیرمعمول است اما می‌تواند خیلی ناخوشایند و حتی خطرناک باشد. علائم آن شامل درد شدید گلو، تورم لوزه‌ها، تب، لرز و مشکل در بلعیدن و تنفس است. در این نوشته، به بررسی جامع آبسه پره تونسیلر می‌پردازیم.
گلو درد شدید و تب از علائم رایج آبسه پره تونسیلر
آبسه پره تونسیلر چیست؟
آبسه پره تونسیلر در بافت‌های گلو و در نزدیکی یکی از لوزه‌ها ایجاد می‌شود. آبسه تجمعی از چرک است که در نزدیکی ناحیه‌ای از پوست عفونی یا سایر بافت‌های نرم ایجاد می‌شود.
این آبسه می‌تواند سبب درد، تورم و در موارد شدید، انسداد گلو شود. اگر گلو مسدود شود، بلعیدن، صحبت کردن و حتی نفس کشیدن نیز دشوار می‌گردد.
زمانی که عفونت لوزه‌ها (که به آن التهاب لوزه گفته می‌شود) گسترش یافته و سبب عفونت بافت‌های نرم شود، شاید منجر به آبسه پره تونسیلر شود. آبسه‌های پره تونسیلر به طور کلی غیرمعمول هستند و زیادتر در بین جوانان، نوجوانان و کودکان بزرگ‌تر شایع هستند
علل آبسه پره تونسیلر
آبسه پره تونسیلر بیشتر عارضه‌ای از التهاب لوزه است. باکتری‌های دخیل در این عارضه مشابه باکتری‌هایی هستند که سبب گلودرد چرکی (استرپتوکوکی) می‌شوند. باکتری استرپتوکوکی به طور معمول سبب عفونت در بافت نرم اطراف لوزه‌ها (معمولاً فقط در یک طرف) می‌شود. سپس این بافت توسط باکتری‌های بی‌هوازی (باکتری‌هایی که می‌توانند بدون اکسیژن زندگی کنند) مورد هجوم قرار می‌گیرد که از راه غدد لنفاوی مجاور وارد می‌شوند.
عفونت دندان (مثل بیماری‌های لثه مثل پریودنتیت و ژنژیویت) شاید یک عامل خطر باشد. سایر عوامل خطر عبارتند از:
• التهاب مزمن لوزه‌ها
• مونونوکلئوز عفونی
• سیگار کشیدن
• لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL)
• وجود سنگ یا رسوبات کلسیم در لوزه‌ها (تنسیلولیت)
پیشگیری از آبسه پره تونسیلر با رعایت بهداشت دهان و دندان
علائم آبسه پره تونسیلر
نخستین نشانه آبسه پره تونسیلر معمولاً گلودرد شدید است. با توسعه‌ی آبسه، شاید دوره‌ای بدون تب یا سایر علائم وجود داشته باشد. تاخیر 2 تا 5 روزه بین آغاز علائم و تشکیل آبسه غیرمعمول نیست.
دهان و گلو شاید ناحیه‌ی ملتهب و متورمی را نشان دهند، که معمولاً در یک طرف قرار دارد. Uvula (زائده کوچک و گوشتی آویزان در وسط گلو) شاید به علت تورم یک طرف دهان به سمت دیگر رانده شود. غدد لنفاوی در گردن شاید بزرگ و حساس شوند.
علائم و نشانه‌های دیگری نیز شاید مشاهده شود:
• بلعیدن دردناک
• تب و لرز
• اسپاسم در عضلات فک (تریسموس) و گردن (تورتیکولیس)
• درد گوش در همان طرف آبسه
• صدای گرفته که بیشتر به عنوان صدای “سیب‌زمینی داغ” توصیف می‌شود (موقع صحبت کردن به نظر می‌رسد دهانتان پر از سیب‌زمینی داغ است)
• مشکل در بلعیدن بزاق
چه زمانی برای آبسه پره تونسیلر در پی مواظبت‌های پزشکی باشم؟
در صورت داشتن گلودرد همراه با تب یا سایر علائم، حتما با پزشک خود تماس بگیرید و یا به مطب ایشان مراجعه نمایید تا مشخص شود آیا به آبسه پره تونسیلر مبتلا هستید.
اگر گلودرد دارید و بلعیدن، تنفس، صحبت کردن برایتان دشوار است، دچار آبریزش دهان شده‌اید و یا هرگونه علائم دیگری که نشان دهنده‌ی احتمالی انسداد مجاری تنفسی است را تجربه می‌نمایید، می بایست به نزدیک‌ترین بخش اورژانس مراجعه کنید.
تشخیص و آزمایش‌های آبسه پره تونسیلر
آبسه پره تونسیلر معمولاً بر پایه شرح حال و معاینه‌ی فیزیکی تشخیص داده می‌شود. هنگامی که آبسه به اندازه‌ی کافی بزرگ باشد که دیده شود، تشخیص آن آسان است.
پزشک با استفاده از نور و احتمالاً یک پایین‌نگهدارنده‌ی زبان، داخل دهان شما را نگاه می‌نماید. تورم و قرمزی در یک طرف گلو، نزدیک لوزه، نشان‌دهنده‌ی آبسه است. پزشک همچنین شاید به آرامی با انگشت دستکش‌دار به ناحیه فشار وارد نماید تا ببیند آیا چرک عفونت در داخل وجود دارد یا خیر.
آزمایش‌های آزمایشگاهی و اشعه‌ی ایکس بیشتر استفاده نمی‌شوند. بعضی وقت ها، برای اطمینان از عدم وجود سایر بیماری‌های مجاری تنفسی فوقانی، عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس، سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی انجام می‌شود. این شرایط شاید موارد زیر را شامل شوند:
• اپی‌گلوتیت، التهاب اپی‌گلوت (ناحیه‌ای از حلق که از ورود غذا به نای پیشگیری می‌نماید)
آبسه‌ی رتروفارنژیال، کیسه‌ی چرکی که در پشت بافت نرم پشت گلو تشکیل می‌شود (مثل آبسه‌ی پره تونسیلر اما در محل دیگری)
• سلولیت پره تونسیلر، عفونت خود بافت نرم (آبسه‌ی پره تونسیلر در زیر سطح بافت تشکیل می‌شود)
• پزشک شاید شما را برای مونونوکلئوز، یک ویروس، آزمایش نماید. بعضی از متخصصان بر این باورند که مونو با تا ۲۰ درصد از آبسه‌های پره تونسیلر مرتبط است.
• پزشک شما همچنین شاید چرک آبسه را برای شناسایی باکتری دقیق به آزمایشگاه بفرستد. با این حال، شناسایی باکتری به ندرت سبب تغییر در درمان می‌شود.
ارزش مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم آبسه پره تونسیلر
درمان آبسه پره تونسیلر و مواظبت در منزل
هیچ درمان خانگی برای آبسه پره تونسیلر وجود ندارد. برای بررسی علائم خود، با پزشک خود برای یک قرار ملاقات فوری تماس بگیرید.
درمان دارویی برای آبسه پره تونسیلر
اگر دچار آبسه پره تونسیلر شده‌اید، نگرانی اصلی پزشک، تنفس و مجاری تنفسی شما خواهد بود. اگر به علت انسداد گلو، در خطر مرگ قرار دارید، نخستین گام شاید وارد کردن سوزنی به کیسه‌ی چرک و خارج کردن مایع کافی برای تنفس راحت باشد.
اگر جان شما در خطر فوری نباشد، پزشک تمام تلاش خود را می‌نماید تا روند درمان تا حد امکان بدون درد باشد. شما بی‌حسی موضعی (مثل دندانپزشکی) تزریق شده به پوست روی آبسه و در صورت لزوم، مسکن و آهسته‌بخش از راه رگ داخل بازویتان دریافت خواهید نمود. پزشک از ساکشن برای کمک به پیشگیری از بلعیدن چرک و خون استفاده می‌نماید.
پزشک برای درمان شما چندین گزینه دارد:
• آسپیراسیون با سوزن: این روش شامل وارد کردن آهسته یک سوزن به داخل آبسه و خارج کردن چرک به داخل سرنگ است.
• برش و درناژ: این روش شامل استفاده از تیغ جراحی برای ایجاد یک برش کوچک در آبسه برای خروج چرک است.
• لوزه برداری حاد (برداشتن لوزه‌ها توسط جراح): در صورتی که به دلایلی نتوانید روش درناژ را تحمل نمایید، یا سابقه‌ی التهاب مکرر لوزه‌ها داشته باشید، شاید نیاز به لوزه برداری حاد باشد.
آنتی‌بیوتیک دریافت خواهید نمود. نخستین دوز شاید از راه رگ تزریق شود. پنی‌سیلین خوبترین دارو برای این نوع عفونت است، اما اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک آگاهی دهید تا از آنتی‌بیوتیک دیگری (مثل اریترومایسین یا کلیندامایسین) استفاده شود.
اگر سالم هستید و آبسه به خوبی تخلیه شود، می‌توانید به خانه بروید. اگر به شدت بیمار هستید، نمی‌توانید بلعیدن نمایید، یا مشکلات پزشکی پیچیده‌ای دارید (مثل دیابت)، شاید در بیمارستان بستری شوید. کودکان خردسال که بیشتر برای درناژ به بیهوشی عمومی نیاز دارند، به طور مکرر برای مواظبت به بستری در بیمارستان نیاز پیدا می‌کنند.
پیگیری پس از درمان آبسه پره تونسیلر
پس از درمان آبسه پره تونسیلر، برای پیگیری با پزشک خود یا متخصص گوش و حلق و بینی (اتولارینولوژیست) قرار ملاقات تنظیم نمایید. همچنین:
• اگر آبسه آغاز به برگشت نمود، شاید به آنتی‌بیوتیک دیگری یا درناژ زیادتر نیاز داشته باشید.
• در صورت خونریزی بیش از حد یا مشکل در تنفس یا بلعیدن، بلافاصله در پی مواظبت‌های پزشکی باشید.
آنتی‌بیوتیک‌ها داروی اصلی برای درمان آبسه پره تونسیلر
پیشگیری از آبسه پره تونسیلر
راه قابل اعتمادی برای پیشگیری از آبسه پره تونسیلر به غیر از محدود کردن خطرات وجود ندارد: سیگار نکشید، بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نمایید و عفونت‌های دهان را به شتاب درمان نمایید.
اگر دچار آبسه پره تونسیلر شده‌اید، شاید با استفاده آنتی‌بیوتیک بتوانید از سلولیت پره تونسیلر پیشگیری نمایید. با این حال، می بایست از دید تشکیل آبسه به دقت تحت نظر باشید و حتی شاید در بیمارستان بستری شوید.
اگر احتمال تشکیل آبسه در شما زیاد است (برای مثال، اگر به طور مکرر دچار التهاب لوزه می‌شوید)، با پزشک خود در مورد لزوم برداشتن لوزه‌ها صحبت نمایید. مثل هر داروی تجویزی دیگری، حتی اگر پس از چند روز احساس بهبودی کردید، می بایست دوره کامل آنتی‌بیوتیک را استفاده نمایید.
پیش آگهی آبسه پره تونسیلر
اشخاص مبتلا به آبسه پره تونسیلر بدون عارضه و تحت درمان مناسب، معمولاً به طور کامل بهبود می‌یابند. اگر به التهاب مزمن لوزه (که در آن لوزه‌ها به طور مرتب ملتهب می‌شوند) مبتلا نیستید، احتمال برگشت آبسه تنها ۱۰ درصد است و برداشتن لوزه‌ها معمولاً ضروری نیست.
اکثر عوارض در اشخاص مبتلا به دیابت، افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند (مثل بیماران مبتلا به ایدز، افرادی که تحت پیوند عضو داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند یا بیماران مبتلا به سرطان) و یا کسانی که به وخامت بیماری پی نمی‌برند و در پی مواظبت‌های پزشکی نیستند، رخ می‌دهد.
عوارض جدی آبسه پره تونسیلر عبارتند از:
• انسداد مجاری تنفسی
• خونریزی ناشی از فرسایش آبسه در یک رگ خونی بزرگ
• کم آبی بدن ناشی از مشکل بلعیدن
• عفونت در بافت‌های زیر جناق سینه
• ذات‌الریه
• مننژیت
• سپسیس (باکتری در خون)
تخلیه چرک از آبسه پره تونسیلر با استفاده از سوزن
سوالات متداول در خصوص آبسه پره تونسیلر
1. آیا آبسه پره تونسیلر بدون آنتی‌بیوتیک می‌تواند برطرف شود؟
خیر، در صورت عدم درمان با آنتی‌بیوتیک، بهبودی آبسه پره تونسیلر بعید است. چشم‌انداز بلندمدت برای یک آبسه پره تونسیلر در صورت دریافت درمان مناسب، مثل آنتی‌بیوتیک یا روشی برای خارج کردن چرک، خوب است. بدون درمان، یک آبسه پره تونسیلر شاید به مشکلات جدی‌تری مثل سپسیس یا انسداد مجاری تنفسی تبدیل شود.
2. آبسه پری تونسیلر چقدر جدی است؟
آبسه پره تونسیلر یک موقعیت اورژانسی جدی و به‌طور بالقوه تهدید کننده‌ی حیات است.
در صورت عدم درمان، آبسه شاید پاره شده (rupture) و محتویات آن وارد گلو شود. این محتویات که شامل چرک و باکتری است، می‌تواند به ریه‌ها راه یافته و سبب ایجاد ذات‌الریه (pneumonia) گردد.
3. آیا آبسه پره تونسیلر قابل سرایت است؟
آبسه پره تونسیلر قابل سرایت نیست. باکتری‌هایی که سبب ایجاد این بیماری می‌شوند می‌توانند در دهان اشخاص سالم یافت شوند، اما فقط در صورتی می‌توانند سبب ایجاد عفونت شوند که وارد کیسه‌های چرکی در پشت لوزه‌ها شوند.
4. درمان آبسه پره تونسیلر چه زمان طول می‌کشد؟
اکثر اشخاص با استفاده آنتی‌بیوتیک‌ها و تخلیه چرک آبسه، طی یک هفته احساس بهتری خواهند داشت. با این حال، شاید چند هفته طول بکشد تا گلودرد شما به طور کامل از بین برود.
5. آیا آبسه پره تونسیلر در دوران بارداری خطرناک است؟
بله، آبسه پره تونسیلر در دوران بارداری می‌تواند خطرناک باشد. اگر باردار هستید و فکر می‌نمایید شاید به آبسه پره تونسیلر مبتلا شده باشید، فوراً به پزشک مراجعه نمایید.
سخن پایانی
آبسه پره تونسیلر یک عفونت جدی است که نیاز به مواظبت پزشکی فوری دارد. اگر فکر می‌نمایید شاید به آبسه پره تونسیلر مبتلا شده باشید، مهم است که در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید. درمان زودهنگام با آنتی‌بیوتیک‌ها و تخلیه چرک می‌تواند به پیشگیری از عوارض جدی کمک نماید. با رعایت بهداشت دهان و دندان مناسب، سیگار نکشیدن و درمان سریع عفونت‌های دهان می‌توانید خطر ابتلا به آبسه پره تونسیلر را کم شدن دهید.
اگر سؤالی در مورد آبسه پره تونسیلر دارید، لطفاً با پزشک خود صحبت نمایید.
آخرین دیدگاه‌ها