سنگ کلیه (علایم و درمان سنگ کلیه)

شاید تا زمانی که سنگ کلیه درون کلیه شما حرکت نکند علائمی ایجاد نکند 

سنگ کلیه دلایل بسیاری دارد و قادر هست بر هر بخشی از دستگاه ادراری شما از کلیه ها تا مثانه شما تأثیر بگذارد. غالباً ، هنگامی که ادرار غلیظ می گردد ، سنگ تشکیل می گردد و سبب می گردد مواد معدنی تبلور شوند و به هم بچسبند.

عبور سنگ کلیه قادر هست خیلی دردناک باشد، اما اگر بموقع تشخیص داده شوند، این سنگ ها هیچ صدمه دائمی نمی رسانند. بسته به موقعیت شما، شاید به چیزی بیش از استفاده داروهای ضد درد و نوشیدن آب زیاد برای عبور یک سنگ کلیه نیاز داشته باشید. در موارد دیگر – به عنوان مثال، اگر سنگ ها در مجاری ادراری قرار بگیرند، با عفونت ادراری همراه هستند یا عوارض ایجاد می کنند شاید نیاز به عمل جراحی باشد.

اگر در معرض خطر ابتلا مجدد به سنگ کلیه هستید ، شاید پزشک درمانهای را برای کم شدن خطر ابتلا به سنگ کلیه مکرر توصیه نماید.

اگر سنگ ها در مجاری ادراری قرار بگیرند ، با عفونت ادراری همراه هستند

علائم سنگ کلیه :

شاید تا زمانی که سنگ کلیه درون کلیه شما حرکت نکند یا به مجرای ادراری شما منتقل نشود علائمی ایجاد نکند. در آن مرحله ، شاید این علائم و نشانه ها را تجربه نمایید:

• درد شدید در پهلو و پشت ، زیر دنده ها

• دردی که به قسمت تحتانی شکم و کشاله ران تابیده می گردد

• درد موقع ادرار

• ادرار صورتی ، قرمز یا قهوه ای

• ادرار ابری یا ناخوشایند است

• تهوع و استفراغ

• نیاز پیوسته به ادرار کردن

• ادرار زیادتر از حد معمول

• در صورت وجود عفونت تب و لرز وجود دارد

• ادرار کردن مقادیر کم

با حرکت سنگ در مجاری ادراری شما شاید درد ناشی از سنگ کلیه تغییر نماید مثلاً انتقال به مکان متفاوت یا شدت آن افزایش یابد.

چه زمانی به پزشک مراجعه نمایید :

در صورت بروز علائم و نشانه هایی که سبب نگرانی شما هستند ، با پزشک خود ملاقات نمایید:

– درد آنقدر شدید است که نمی توانید آهسته بنشینید یا موقعیتی راحت پیدا نمایید

– درد همراه با حالت تهوع و استفراغ

– درد همراه با تب و لرز

– خون در ادرار  

– مشکل در عبور ادرار

علل بروز سنگ کلیه : 

سنگ کلیه بیشتر دلیل مشخصی ندارد ، اگر چه چندین عامل شاید خطر شما را افزایش دهند. 

سنگ کلیه هنگامی ایجاد می گردد که ادرار شما شامل مواد کریستالی زیادتری باشد مثل کلسیم ، اگزالات و اسید اوریک از آنجایی که مایع موجود در ادرار شما قادر هست رقیق شود. در عین حال ، ادرار شما شاید فاقد موادی باشد که از جمع شدن کریستال ها پیشگیری نماید و محیطی ایده آل برای تشکیل سنگ کلیه ایجاد می نماید.

 اکثر سنگهای کلیه سنگهای کلسیم هستند

انواع سنگ کلیه :

دانستن نوع سنگ کلیه به تعیین دلیل کمک می نماید و شاید سرنخ هایی در مورد چگونگی کم شدن خطر ابتلا به سنگ زیادتر در کلیه ایجاد نماید. در صورت امکان ، اگر یک سنگ را دفع کردید ، سعی نمایید سنگ کلیه خود را نگه نمایید تا بتوانید آن را برای تجزیه و تحلیل به پزشک خود ببرید.

انواع سنگ کلیه شامل موارد زیر است:

سنگهای کلسیم : اکثر سنگهای کلیه سنگهای کلسیم هستند ، معمولاً به شکل کلسیم اگزالات. اگزالات ماده ای طبیعی است که در مواد غذایی موجود است و روزانه توسط کبد شما نیز ساخته می گردد. بعضی از میوه ها و سبزیجات و همچنین آجیل و شکلات دارای محتوای اگزالات بالایی هستند.

عوامل غذایی ، دوز بالای ویتامین D ، جراحی بای پس روده و چندین اختلال متابولیک قادر هستند غلظت کلسیم یا اگزالات در ادرار را افزایش دهند.

سنگهای کلسیم نیز شاید به شکل کلسیم فسفات ایجاد شود. این نوع سنگ در شرایط متابولیکی مثل اسیدوز توبولار کلیه شایع تر است. همچنین شاید با سردردهای میگرنی خاصی یا استفاده بعضی داروهای تشنج مثل توپیرامات (توپاماکس) همراه باشد.

سنگ های استرویت : سنگهای استرویت در جواب به عفونت مثل عفونت ادراری تشکیل می شوند. این سنگ ها قادر هستند به شتاب رشد کنند و کاملاً بزرگ شوند ، بعضی وقت ها با علائم کمی وجود دارد.

سنگهای اسید اوریک: سنگهای اسید اوریک در افرادی که مایعات به اندازه کافی نمی نوشند یا مایعات بسیاری از دست می دهند تشکیل می گردد ، افرادی که رژیم با پروتئین بالا می خورند و کسانی که نقرس دارند. بعضی عوامل ژنتیکی همچنین شاید خطر ابتلا به سنگهای اسید اوریک را افزایش دهند.

سنگ های سیستین: این سنگ ها در اشخاص دارای اختلال ارثی شکل می گیرد که سبب می گردد کلیه ها مقدار بسیاری از اسیدهای آمینه ویژه (سیستینوری) را دفع نکنند.

رژیم غذایی با پروتئین ، سدیم و قند زیاد خطر ابتلا به بعضی از انواع سنگ کلیه را افزایش دهد

عوامل خطر :

عواملی که خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد عبارتند از:

تاریخچه خانوادگی یا شخصی: اگر شخصی در خانواده شما دارای سنگ کلیه باشد ، احتمالاً شما نیز دچار سنگ می شوید و اگر قبلاً یک یا چند سنگ کلیه داشته اید ، در معرض خطر ابتلا به دیگری هستید.

کم آبی : نوشیدن آب کافی هر روز قادر هست خطر ابتلا به سنگ کلیه را کم شدن دهد. افرادی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند و کسانی که زیاد عرق می کنند شاید در معرض خطر زیادتری نسبت به سایرین باشند.

رژیم های ویژه : رژیم غذایی با پروتئین ، سدیم (نمک) و قند زیاد شاید خطر ابتلا به بعضی از انواع سنگ کلیه را افزایش دهد. این خصوصاً در مورد رژیم غذایی با سدیم بالا صادق است. نمک زیاد در رژیم غذایی شما میزان کلسیم را در کلیه های شما می بایست فیلتر نماید و خطر سنگ کلیه را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.

چاق بودن : شاخص توده بدنی بالا (BMI) ، اندازه زیاد دور کمر و افزایش وزن با افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه مرتبط است.

بیماری های گوارشی و جراحی: جراحی بای پس معده ، بیماری التهابی روده یا اسهال مزمن قادر هست سبب تغییر در روند هضم شود که بر جذب کلسیم و آب شما تأثیر می گذارد و سطح مواد سنگ سازنده در ادرار شما را افزایش می دهد.

سایر شرایط پزشکی: بیماری ها و شرایطی که شاید خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد شامل اسیدوز توبولار کلیوی ، سیستینوری ، هایپرپاراتیروئیدیسم ، داروهای ویژه و بعضی عفونت های دستگاه ادراری است.

راههای تشخیص سنگ کلیه : 

اگر پزشک شما مشکوک به سنگ کلیه است ، شاید آزمایشات و روشهای تشخیصی مثل:

آزمایش خون : آزمایش خون شاید کلسیم یا اسید اوریک بسیاری را در خون شما نشان دهد. نتایج آزمایش خون به نظارت بر سلامت کلیه های شما کمک می نماید و شاید پزشک شما را برای بررسی سایر شرایط پزشکی سوق دهد.

آزمایش ادرار : آزمایش جمع آوری ادرار 24 ساعته شاید نشان دهد که شما بیش از حد مواد معدنی سنگ ساز یا مواد معدنی سنگین را نیز دفع می نمایید. برای این آزمایش ، پزشک شاید درخواست نماید که شما دو مجموعه ادرار را طی دو روز متوالی انجام دهید.

تصویربرداری : آزمایشات تصویربرداری شاید سنگ کلیه را در دستگاه ادراری شما نشان دهد.

راههای درمان سنگ کلیه :

بسته به نوع سنگ و دلیل آن ، درمان سنگ کلیه متفاوت است.

سنگهای کوچک و بدون نشانه : 

زیادتر سنگهای کوچک کلیوی به درمان خاصی نیاز ندارند. شاید بتوانید یک سنگ کوچک را از راه کارهای زیر دفع نمایید:

نوشیدن آب : نوشیدن 1.9 تا 2.8 لیتر آب در روز شاید به برطرف کردن سیستم ادراری شما کمک نماید. مگر اینکه پزشک به شما روش دیگری بگوید.

مسکن ها : دفع یک سنگ کوچک قادر هست ناراحتی ایجاد نماید. برای تسکین درد خفیف ، پزشک شما شاید از داروهای ضد درد مثل ایبوپروفن،استامینوفن یا ناپروکسن سدیم استفاده نماید.

درمان پزشکی: پزشک شاید برای کمک به عبور از سنگ کلیه به شما دارویی بدهد. این نوع دارو که به عنوان انسداد کننده آلفا شناخته می گردد ، عضلات موجود در حالب شما را شل می نماید و به شما کمک می نماید تا سنگ کلیه را سریعتر و با درد کمتری دفع نمایید.

درمان های پزشکی سنگ کلیه

سنگ های بزرگ و آنهایی که سبب ایجاد علائم می شوند :

سنگ های کلیوی که نمی توانند با اقدامات محافظه کارانه درمان شوند – یا به علت اینکه خیلی زیاد هستند که به خودی خود دفع شوند یا به علت اینکه سبب خونریزی ، صدمه کلیه یا عفونت پیوسته مجاری ادراری می شوند شاید نیاز به درمان گسترده تری داشته باشند. رویه ها شاید شامل موارد زیر باشد:

استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ: برای بعضی از سنگهای کلیوی بسته به اندازه و محل آن پزشک شاید روشی را بنام لیتوتریپسی خارج از بدن (ESWL) توصیه نماید.

لیتوتریپسی از امواج صوتی برای ایجاد ارتعاشات قوی (امواج شوک) استفاده می نماید که سنگ ها را به قطعات ریز و درشتی تبدیل می نماید که در ادرار شما دفع می گردد. این عمل حدود 45 تا 60 دقیقه طول می کشد و قادر هست سبب درد متوسط ​​شود.

لیتوتریپسی قادر هست سبب ایجاد خون در ادرار ، کبودی در پشت یا شکم ، خونریزی در اطراف کلیه و سایر اندام های مجاور و ناراحتی در موقع عبور قطعات سنگ در مجاری ادراری شود.

جراحی برای برداشتن سنگهای خیلی بزرگ در کلیه : روشی به نام نفرولیتیتوتومی جلدی شامل جراحی برداشتن یک سنگ کلیه با استفاده از تلسکوپ های کوچک و ابزارهای وارد شده از راه برش کوچک در قسمت پشت شما می گردد.

در طی عمل جراحی بیهوشی عمومی دریافت خواهید نمود و در حین بهبودی، یکی دو روز در بیمارستان خواهید بود. در صورت عدم موفقیت لیتوتریپسی، پزشک شاید این عمل جراحی را توصیه نماید.

استفاده از لوله مجهز به دوربین برای از بین بردن سنگ: برای از بین بردن سنگ کوچکتر در مجرای ادرار یا کلیه ، پزشک شاید یک لوله نوری نازک را که مجهز به دوربین است از راه مجرای ادرار و مثانه به مجرای ادرار منتقل نماید.

بعد از قرارگیری سنگ ، ابزارهای ویژه قادر هستند سنگ را به دام انداخته یا آن را به تکه هایی که در ادرار شما دفع می گردد ، خرد نماید. سپس پزشک شاید یک لوله کوچک (استنت) را در مجاری ادرار قرار دهد تا تورم را برطرف نماید و بهبود را تسریع بخشد. در این روش شاید شما به بیهوشی عمومی یا موضعی نیاز داشته باشید.

جراحی غده پاراتیروئید: بعضی از سنگهای فسفات کلسیم ناشی از غدد پاراتیروئید بیش فعال است که در چهار گوشه غده تیروئید شما، درست زیر سیب آدم شما قرار دارد. هنگامی که این غدد بیش از حد هورمون پاراتیروئید تولید می نماید (هایپرپاراتیروئیدیسم) ، سطح کلسیم شما خیلی زیاد می گردد و شاید در نتیجه سنگ کلیه شکل بگیرد.

هایپرپاراتیروئیدیسم بعضی وقت ها اتفاق می افتد که یک تومور خوش خیم کوچک در یکی از غده های پاراتیروئید شما ایجاد می گردد و یا بیماری دیگری ایجاد می نمایید که این غده ها را به سمت تولید هورمون پاراتیروئید زیادتری سوق می دهد. با از بین بردن تومور از غده، تشکیل سنگ کلیه متوقف می گردد. یا شاید پزشک شما، درمان بیماری را که سبب  تولید بیش از حد هورمون در غده پاراتیروئید می گردد را توصیه نماید.

منبع : بیتوته