خواص سماق قهوه ای ادویه ای بی مانند

آشنایی با خواص سماق قهوه ای ادویه ای بی مانند

از فواید سماق قهوه ای چه می دانید؟

سماق قهوه ای چیست ؟

سماق قهوه ای یکی از انواع سماق است که از درختچه ای به نام ارنیکا (Rhus coriaria) به دست می آید. این درختچه بومی مناطق مدیترانه ای است و در ایران نیز در استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کرمانشاه، خراسان رضوی و گلستان کشت می گردد.

سماق قهوه ای دارای طعمی ترش و گس است و به عنوان چاشنی در بسیاری از غذاهای ایرانی، به ویژه کباب، استفاده می گردد. علاوه بر کاربرد در آشپزی، سماق قهوه ای خواص دارویی و درمانی نیز دارد.

انواع سماق :

ادویه سماق بر مبنای نوع میوه و فراوری آن به دو نوع تقسیم می گردد:

• سماق قهوه ای

• سماق قرمز

تفاوت سماق قهوه ای با سماق قرمز :

سماق قهوه ای و سماق قرمز هر دو دارای خواص زیاد بوده و مزه ای ترش شبیه لیمو دارند اما در مواردی با یکدیگر متفاوتند:

• در سماق قرمز پوست میوه به صورت کامل گرفته می گردد اما در سماق قهوه ای اینطور نیست.

• سماق قرمز و سماق قهوه ای در زمان چیده شدن متفاوتند، سماق قرمز زمانی چیده می گردد که میوه هنوز قرمز است به همین علت رنگ پودر آن قرمز خواهد بود.

• سماق قهوه ای کمی ترش تر بوده و ترشی سماق قرمز کمتر است.

• سماق قرمز نسبت به سماق قهوه ای سطح و بافتی صاف و یکدست تر دارد.

توضیحات گیاه شناسی سماق :

سماق قهوه ای یک درختچه یا درخت کوچک با رشد سریع است که ارتفاع آن تا 30 فوت می رسد. دارای ساقه های باریک و منشعب با رنگ قهوه ای مایل به قرمز است. برگ ها مرکب به شکل پینه ای هستند و دارای 7 تا 13 جفت برگچه بیضی شکل و دارای لبه های دندانه دار هستند. برگچه ها در پاییز به رنگ قرمز یا نارنجی درخشان در می آیند.

مشخصات تغذیه ای سماق قهوه ای :

سماق قهوه ای منبع غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها است. به خصوص مملو از ویتامین C است که نقش حیاتی در عملکرد سیستم ایمنی و تولید کلاژن دارد. سماق قهوه ای همچنین شامل ویتامین A است که یک ماده مقوی ضروری برای بینایی و سلامت چشم است. علاوه بر این، منبع خوبی از پتاسیم است که فشار خون و عملکرد عضلات را تنظیم می نماید.

خواص سماق قهوه ای :

سماق قهوه ای زمان هاست که توسط قبایل بومی آمریکا که از آن برای درمان انواع بیماری ها استفاده می نمودند، برای ارزش دارویی آن شناخته شده است. پوست، برگ ها و توت های آن شامل مجموعه ای غنی از ترکیبات فعال زیستی از جمله تانن ها، اسید گالیک و فلاونوئیدها هستند که به خواص درمانی متنوع آن کمک می کنند.

خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی :

سماق قهوه ای دارای تاثیرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی قوی است و آن را به یک نامزد امیدوارکننده برای کم شدن شرایط مختلف التهابی تبدیل می نماید. مطالعات نشان داده اند که عصاره آن قادر هست استرس اکسیداتیو را کم شدن دهد، نشانگرهای التهاب را کم شدن دهد و از سلول ها در برابر صدمه ناشی از رادیکال های آزاد محافظت نماید.

خواص ضد میکروبی :

سماق قهوه ای فعالیت ضد میکروبی در برابر باکتری ها و قارچ های مختلف نشان داده است. نشان داده شده است که عصاره های آن از رشد پاتوژن های رایج پیشگیری می نماید و کاربردهای بالقوه ای را در درمان عفونت ها و بهبود زخم ها نشان می دهد.

خواص ضد دیابتی :

تحقیقات نشان می دهد که سماق قهوه ای شاید مزیت های بالقوه ای برای مدیریت دیابت داشته باشد. مطالعات نشان داده اند که عصاره آن قادر هست سطح قند خون را کم شدن دهد، حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و استرس اکسیداتیو مرتبط با دیابت را کم شدن دهد.

خواص ضد سرطانی :

مطالعات اولیه نشان می دهد که سماق قهوه ای شاید دارای خواص ضد سرطانی باشد. عصاره های آن سبب القای آپوپتوز در سلول های سرطانی، مهار رشد تومور و کم شدن تهاجم سلول های سرطانی می گردد.

کم شدن فشار خون:

سماق قهوه ای دارای خاصیت ادرار آور است که قادر هست به کم شدن فشار خون کمک نماید. مطالعات نشان داده اند که سماق قهوه ای قادر هست فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را در اشخاص مبتلا به فشار خون بالا کم شدن دهد.

بهبود سلامت قلب:

سماق قهوه ای شامل اسیدهای چرب اشباع نشده است که با کم شدن کلسترول بد خون و افزایش کلسترول خوب خون، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کم شدن می دهد.

خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی از خواص دارویی سماق قهوه ای است

کم شدن وزن:

سماق قهوه ای دارای فیبر بالایی است که قادر هست به کم شدن وزن کمک نماید. مطالعات نشان داده اند که سماق قهوه ای قادر هست اشتها را کم شدن دهد و به افزایش احساس سیری کمک نماید.

بهبود ورم گلو:

سماق قهوه ای دارای خاصیت ضد میکروبی است که قادر هست به بهبود ورم گلو کمک نماید. مطالعات نشان داده اند که سماق قهوه ای قادر هست رشد باکتری های عامل ورم گلو را مهار نماید.

افزایش سلامت زنان:

سماق قهوه ای شامل ترکیباتی است که قادر هستند به سلامت زنان کمک کنند. سماق قهوه ای به علت داشتن خاصیت ضد التهابی، قادر هست به کم شدن درد و التهاب در دوران قاعدگی کمک نماید. مطالعات نشان داده اند که سماق قهوه ای قادر هست به بهبود سلامت باروری کمک نماید.

ضد سرطان:

سماق قهوه ای دارای خاصیت آنتی اکسیدانی قوی است که قادر هست به محافظت از بدن در برابر سرطان کمک نماید. مطالعات نشان داده اند که سماق قهوه ای قادر هست رشد سلول های سرطانی را مهار نماید و از گسترش سرطان پیشگیری نماید.

ادرار آور:

همانطور که در بالا اشاره شد، سماق قهوه ای دارای خواص ادرار آور است و قادر هست به دفع سموم از بدن کمک نماید.

تقویت دستگاه گوارش:

سماق قهوه ای دارای خواص ملین است و قادر هست به بهبود حرکت های روده و پیشگیری از یبوست کمک نماید. این ادویه همچنین دارای خواص ضد التهابی است و قادر هست به کم شدن التهاب در دستگاه گوارش کمک نماید.

تقویت سیستم ایمنی بدن:

سماق قهوه ای به علت داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی قوی، قادر هست به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماری های عفونی کمک نماید.

تصفیه خون:

سماق قهوه ای دارای خواص تصفیه کننده خون است و قادر هست به بهبود گردش خون و کم شدن کلسترول خون کمک نماید.

درمان سوزاک و سل:

سماق قهوه ای در طب سنتی برای درمان بیماری هایی مثل سوزاک و سل استفاده می گردد.

پیشگیری از پوکی استخوان:

سماق قهوه ای شامل مقادیری از کلسیم و منیزیم است که قادر هستند به تقویت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک کنند.

پیشگیری از خونریزی معده:

سماق قهوه ای دارای خواص ضد التهابی است و قادر هست به کم شدن التهاب در معده و روده کمک نماید. این ادویه همچنین دارای خواص قابض است و قادر هست به پیشگیری از خونریزی معده کمک نماید.

تصفیه ی خون از خاصیت سماق قهوه ای است

خواص سماق قهوه ای در آشپزی :

سماق قهوه ای نه تنها دارای ارزش دارویی است، بلکه به عنوان یک ماده آشپزی با ارزش نیز عمل می نماید. یکی از ادویه های محبوب در خاورمیانه است. مزه منحصر به فرد سماق ها، مزه ترش و مرکباتی را به غذاها اضافه می نماید و مزه گوشت، سبزیجات و نوشیدنی ها را افزایش می دهد.

کاربردهای سنتی سماق قهوه ای :

قبایل بومی آمریکا به طور سنتی از سماق قهوه ای به روش های مختلفی استفاده می نمودند، از جمله:

چای دارویی : از جوشانده پوست سماق قهوه ای برای درمان اسهال، اسهال خونی و گلودرد استفاده می شد.

غرغره برای زخم های دهان : چایی که از برگ های سماق قهوه ای آماده کردن می شد، برای غرغره کردن زخم ها و دردهای دهان استفاده می شد.

التیام زخم : پوست خشک و پودر شده روی زخم ها برای بهبود و کم شدن التهاب اعمال می گردد.

آشنایی با درخت سماق قهوه ای

مضرات سماق قهوه ای :

با وجود فواید زیاد سماق قهوه ای، استفاده زیاد آن قادر هست مضر باشد. از جمله مضرات احتمالی سماق قهوه ای میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

حساسیت: در بعضی اشخاص شاید استفاده سماق قهوه ای سبب حساسیت شود. علائم حساسیت به سماق قهوه ای عبارتند از: خارش، قرمزی، تورم، و کهیر.

صدمه به معده: استفاده زیاد سماق قهوه ای قادر هست سبب صدمه به معده شود.

ملاحظات ایمنی برای استفاده سماق قهوه ای :

در حالی که سماق قهوه ای به طور کلی در صورت استفاده متعادل بی خطر تلقی می گردد، توجه به این نکته اساسی است که استفاده بیش از حد شاید سبب ناراحتی گوارشی از جمله تهوع، استفراغ و اسهال شود. زنان باردار یا شیرده می بایست قبل از استفاده از سماق قهوه ای با پزشک خود مشورت کنند.

روش استفاده سماق قهوه ای :

سماق قهوه ای معمولاً به صورت پودر یا دانه استفاده می گردد. این ادویه را میتوان به غذاهای مختلفی مثل کباب، سبزیجات، و سالاد اضافه نمود. همچنین میتوان از سماق قهوه ای برای آماده کردن ترشی، سس، و مربا استفاده نمود.

نکته: برای آماده کردن سماق قهوه ای، میوه های سماق را بعد از رسیدن، جمع آوری نموده و خشک می کنند. سپس میوه های خشک شده را آسیاب نموده و پودر سماق قهوه ای را آماده کردن می کنند.

موارد استفاده از سماق :

سماق علاوه بر مزه دهنده ای دلپذیر برای غذاهای مختلف، قادر هست برای اسانس های آن نیز برای ایجاد یک روغن یا سرکه مزه دار استفاده شود، عملی که قدمت آن به روم باستان بازمی گردد. بوته های سماق ها را می جوشانند، آبکش می کنند و فشرده می کنند و اسانس ها را با روغن زیتون  یا سرکه مخلوط می کنند. روغن یا سرکه مزه دار به تنهایی یا به عنوان بخشی از سس سالاد استفاده می گردد.

سخن پایانی :

سماق قهوه ای به عنوان یک ادویه ی همه کاره و چند وجهی است که طیف وسیعی از فواید دارویی و آشپزی را ارائه می دهد. ترکیب شیمیایی غنی آن، همراه با کاربردهای سنتی آن، پتانسیل این درمان طبیعی را برای رفع نگرانی های مختلف تندرستی و تقویت خلاقیت های آشپزی برجسته می نماید. همانطور که تحقیقات ادامه دارد، سماق قهوه ای شاید به عنوان یک درمان طبیعی امیدوارکننده برای انواع شرایط سلامت ظاهر شود.

منبع : بیتوته