ورزش و سنگ کیسه صفرا
ورزش و سنگ‌های کیسه صفرا: آیا فعالیت بدنی سبب بدتر شدن موقعیت می‌شود؟
بسیاری از اشخاص مبتلا به سنگ کیسه صفرا نگرانند که فعالیت‌های بدنی شاید علائم یا مشکلات آنها را تشدید نماید. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش با نظم می‌تواند نقش موثری در کم شدن خطر تشکیل سنگ و بهبود سلامت عمومی داشته باشد. در ادامه، به جنبه‌های مختلف ورزش و تأثیر آن بر سنگ کیسه صفرا پرداخته خواهد شد.
عملکرد کیسه صفرا
کیسه صفرا، مایعی به نام صفرا را که توسط کبد تولید می‌شود، ذخیره می‌نماید. این مایع بعد از استفاده غذا، برای کمک به هضم آن به روده کوچک آزاد می‌شود. صفرا شامل نمک‌های صفراوی است که به تجزیه چربی‌ها کمک می‌نماید. موقع استفاده غذاهای چرب، فشار زیادتری به کیسه صفرا وارد می‌شود.
عوامل خطر
اشخاص چاق زیادتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند. می‌توانید با استفاده از ماشین‌حساب‌های موجود در مؤسسه ملی قلب، ریه و خون بررسی نمایید که آیا دچار اضافه وزن هستید یا خیر. همچنین، افرادی که به شتاب وزن کم می‌کنند، دوره‌های طولانی گرسنگی را تحمل می‌کنند یا سابقه رژیم‌های غذایی یویو دارند، در معرض خطر زیادتری قرار دارند. علاوه بر این، افرادی که دیابت دارند، داروهای پایین‌آورنده کلسترول استفاده می‌کنند، بالای ۶۰ سال هستند، و نیز سرخپوستان آمریکایی یا آمریکایی‌های مکزیکی نیز زیادتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند.
بیماری‌های کیسه صفرا
این بخش به طور ویژه به بیماری‌های کیسه صفرا اشاره نمی‌نماید، اما مقدمه‌ای برای بحث در مورد ارتباط بین ورزش و سنگ کیسه صفرا فراهم می‌آورد.
به طور کلی، ورزش برای افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند، سودمند است. با این حال، شرایط خاصی وجود دارد که شاید نیاز به احتیاط یا اجتناب از ورزش باشد.
مدیریت سنگ‌های کیسه صفرا
علائم سنگ کیسه صفرا
بسیاری از اشخاص شاید سنگ کیسه صفرا داشته باشند بدون آنکه هیچ علامتی را تجربه کنند و تمام عمر خود را بدون مشکل سپری کنند. اما علائم حاد زمانی بروز می‌نماید که یک سنگ مجرای صفراوی را که از کیسه صفرا خارج می‌شود، مسدود نماید و از لوزالمعده به روده کوچک وارد شود. علائم شاید شامل درد پیوسته و رو به افزایش در قسمت بالای سمت راست شکم باشد که از ۳۰ دقیقه تا چند روز طول می‌کشد، درد زیر شانه راست یا درد کمر بین تیغه‌های شانه. در صورت بروز درد شدید که بیش از پنج ساعت ادامه دارد و با تب، حالت تهوع، استفراغ، یا زردی پوست و سفیدی چشم همراه است، می بایست بلافاصله با پزشک مشورت نمایید.
ورزش و خطر سنگ کیسه صفرا
اگر سنگ کیسه صفرا ندارید، ورزش با شدت متوسط می‌تواند خطر ابتلا به آنها را کم شدن دهد و اگر سنگ کیسه صفرا دارید، می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را کم شدن دهد. تحقیقات منتشر شده در “European Journal of Gastroenterology & Hepatology” نشان داده است که افرادی که به طور با نظم فعالیت بدنی دارند، بعد از پنج سال، ۷۰ درصد خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را کم شدن داده‌اند. همچنین، افرادی که کمتر ورزش می‌کنند نیز می‌توانند خطر ابتلا به علائم حاد سنگ کیسه صفرا را کم شدن دهند.
ورزش با سنگ کیسه صفرا
اگر سنگ کیسه صفرا دارید که بدون نشانه است، می‌توانید به روال ورزشی معمول خود ادامه دهید. ورزش به شما کمک می‌نماید وزن کم نمایید که این امر خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را کم شدن می‌دهد. داشتن یک الگوی ثابت ورزشی، همراه با یک رژیم غذایی متعادل و کم‌چرب، شاید خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا با علائم را زیادتر از تنها کم شدن وزن کم شدن دهد.
سنگ کیسه صفرا با علائم حاد
اگر علائم حاد سنگ کیسه صفرا، مثل درد در شکم را تجربه می‌نمایید، احتمالاً تمایل نخواهید داشت که ورزش نمایید. حتی اگر یک ورزشکار پرشور هستید، خوبتر است تا زمانی که علائم سنگ کیسه صفرا کم شدن پیدا نماید، از تمرین خودداری نمایید. به بدنتان گوش نمایید و در زمان‌هایی که احساس درد می‌نمایید، از تمرینات ورزشی خودداری کنید. اگر علائم بیش از پنج ساعت ادامه یافت، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم برطرف شد و احساس بهتری داشتید، شاید بخواهید با پزشک خود مشورت نمایید، اما احتمالاً اجازه ادامه برنامه ورزشی خود را خواهید داشت.
ورزش برای پیشگیری از مشکلات کیسه صفرا
تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را کم شدن دهد. در ادامه، روش آغاز و مزیت های ورزش برای سلامت کیسه صفرا را بررسی می‌کنیم.
شواهد علمی
گرچه هیچ راه قطعی برای پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا وجود ندارد، شواهد علمی نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند تأثیر محافظتی داشته باشد و به طور قابل توجهی خطر مشکلات کیسه صفرا را کم شدن دهد. بررسی منتشر شده در ژوئیه ۲۰۱۶ در “مجله فعالیت بدنی و سلامت” نشان داد که ورزش با نظم خطر مشکلات کیسه صفرا را کم شدن می‌دهد، و این تأثیر بدون توجه به شاخص توده بدنی (BMI) فرد برقرار است.
میزان و نوع ورزش
برای رسیدن به نتایج مطلوب نیازی به ورزش بیش از حد نیست. تحقیقات نشان داده‌اند که کم شدن خطر به طور قابل توجهی زیادتری برای سطوح شدید فعالیت وجود ندارد. در واقع، ورزش‌های خیلی شدید، مثل دویدن مسافت‌های طولانی، شاید منجر به علائم گوارشی مثل اسهال و درد شکم شود. این بدان معنا نیست که می بایست فعالیت بدنی را کاملاً کنار بگذارید، بلکه می بایست به ظرفیت بدن خود توجه داشته باشید و از فعالیت‌های بیش از حد شدید اجتناب نمایید.
تأثیر فعالیت بدنی بر سنگ‌های کیسه صفرا
نکته های عملی
دکتر دیا علاالدین، جراح عمومی در درمانگاه کلیولند، می‌گوید: “تمامی انواع ورزش‌هایی که هدف آنها کم شدن وزن سالم است، برای پیشگیری از بیماری‌ها، نه تنها بیماری‌های کیسه صفرا بلکه بیماری‌های گوارشی به طور کلی و بیماری‌های قلبی عروقی به ویژه، سودمند هستند.”
بر این اساس، تمرینات هوازی مثل شنا که به کم شدن کلسترول و حفظ وزن سالم کمک می‌نماید، می‌تواند به کم شدن خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا کمک نماید. برای پیشگیری از مشکلات کیسه صفرا، توصیه می‌شود که ورزش با نظم و متناسب با ظرفیت بدنی خود را در برنامه روزانه خود بگنجانید.
چطور عدم فعالیت می‌تواند منجر به سنگ کیسه صفرا شود
عدم فعالیت و چاقی می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد. رایج‌ترین نوع سنگ‌های کیسه صفرا، سنگ‌های کلسترول هستند که معمولاً به رنگ زرد ظاهر می‌شوند و زمانی تشکیل می‌شوند که مقدار بسیاری کلسترول در صفرا ذخیره شده در کیسه صفرا وجود داشته باشد. این تجمع کلسترول می‌تواند به تشکیل کریستال‌ها و در آخر سنگ‌ها منجر شود.
ارتباط بین چاقی و سنگ کیسه صفرا
یک مطالعه منتشر شده در “ژورنال Hepatology” در ژوئن ۲۰۱۳ نشان داد که شاخص توده بدنی (BMI) بالا با افزایش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا مرتبط است و این ارتباط به ویژه در زنان قوی‌تر است. محققان اظهار نمودند که چاقی شاید مقدمه‌ای برای بیماری کیسه صفرا باشد زیرا توده چربی شکمی می‌تواند سبب کم شدن حرکت کیسه صفرا (هیپوموتوریتی کیسه صفرا) و استاز صفرا (عدم جریان مؤثر صفرا) شود، که این عوامل می‌توانند خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش دهند.
انتخاب نوع مناسب ورزش
تحقیقات مختلفی در مورد انواع مختلف ورزش‌ها انجام شده است، از جمله دوچرخه‌سواری، کالیستنیک، دویدن، شنا، تنیس و پیاده‌روی. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که هیچ نوع ورزشی به طور ویژه خوبتر از دیگری برای کم شدن خطر مشکلات کیسه صفرا نیست.
مطالعاتی که بر روی زنان منتشر شده در “مجله New England Journal of Medicine” انجام شده است، نشان داد که صرف نظر از شدت ورزش (مثل دویدن شدید یا پیاده‌روی سریع)، افزایش کلی میزان فعالیت بدنی منجر به کم شدن خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا می‌شود. به عبارت دیگر، هیچ نوع ورزشی سبب افزایش احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا نمی‌شود.
توصیه‌های کلی
برای بهره‌مندی از مزیت های ورزش و کم شدن خطر سنگ کیسه صفرا، ضروری است که ورزش به صورت با نظم و به مقدار متوسط در طول زمان انجام شود. دکتر دیا علاالدین تاکید می‌نماید: “ما هرگز به بیماران نمی‌گوییم که ورزش نکنند.” مشکلات کیسه صفرا می‌تواند دردناک و درمان آن می‌تواند گران به پایان برسد. نتیجه نهایی این است که برای کمک به پیشگیری از سنگ کیسه صفرا و بسیاری از مشکلات دیگر، توصیه‌های پزشک خود را دنبال نمایید و به صورت با نظم ورزش نمایید.
سوالات متداول در خصوص آیا ورزش کردن برای سنگ کیسه صفرا مضر است؟
1. آیا ورزش کردن برای سنگ کیسه صفرا خطرناک است؟
به طور کلی ورزش کردن برای اشخاص مبتلا به سنگ کیسه صفرا مضر نیست و حتی می‌تواند به کم شدن خطر بروز علائم کمک نماید. اما در صورت وجود علائم حاد، خوبتر است از انجام فعالیت‌های شدید خودداری نمایید.
2. آیا ورزش می‌تواند از تشکیل سنگ کیسه صفرا پیشگیری نماید؟
بله، ورزش با نظم و متوسط می‌تواند خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را کم شدن دهد، به خصوص در افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند.
3. آیا در زمان بروز علائم سنگ کیسه صفرا می بایست ورزش را متوقف نمود؟
بله، در صورتی که علائم حاد مثل درد شدید، تهوع یا تب دارید، می بایست ورزش را متوقف نموده و با پزشک خود مشورت نمایید.
4. چه نوع ورزش‌هایی برای پیشگیری از سنگ کیسه صفرا مناسب هستند؟
ورزش‌های هوازی مثل پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری برای کم شدن خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا توصیه می‌شوند. انجام ورزش با نظم و پیوسته ارزش دارد.
5. آیا ورزش شدید سبب مشکلات کیسه صفرا می‌شود؟
ورزش شدید شاید در بعضی موارد سبب علائم گوارشی مثل اسهال یا درد شکم شود، اما به طور کلی ورزش به میزان متوسط برای سلامت کیسه صفرا سودمند است.
سخن آخر
در پایان، می‌توان بیان کرد که ورزش با نظم و متعادل نه تنها برای حفظ سلامت عمومی بدن سودمند است، بلکه می‌تواند به کم شدن خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا نیز کمک نماید. افرادی که به سنگ کیسه صفرا مبتلا هستند می بایست با مشورت پزشک خود، نوع و شدت ورزش مناسب را انتخاب کنند تا بدون افزایش فشار بر کیسه صفرا، از مزیت های تندرستی آن بهره‌مند شوند. برای داشته باشید که شنیدن به بدن خود و رعایت اعتدال، کلید اصلی حفظ تندرستی و پیشگیری از مشکلات زیادتر است.
گرد آوری:
منبع : بیتوته
آخرین دیدگاه‌ها