اکسیزیون بیشتر به منظور درمان یک بیماری انجام می گردد
گامی فراتر از نمونه‌برداری؛ آشنایی با عملِ اکسیزیون
جراحی اکسیزیون، که به آن برش و برداشتن نیز می‌گویند، روشی برای برداشتن بافت از بدن است. این عمل می‌تواند برای درمان تومور ، بافت ، اندام و.. انجام شود. در این نوشته از بیتوته، به بررسی زیادتر جراحی اکسیزیون، انواع روش‌های آن، عوارض جانبی و مواظبت‌های پس از عمل می‌پردازیم.
«اکسیزیون» در اصطلاح پزشکی به معنای برش و برداشتن است. این عمل شامل حذف یک توده، بافت، اندام یا استخوان با استفاده از چاقوی جراحی، لیزر یا ابزار برنده‌ی دیگر می‌شود.
برخلاف نمونه‌برداری که طی آن تنها بخشی از بافت یا اندام برداشته می‌شود، اکسیزیون به معنای برداشتن کل یک ساختار است. برای مثال، لومپکتومی نوعی بیوپسی اکسیزیونی است که در آن کل تومور سینه برداشته می‌شود. این عمل با نمونه‌برداری هسته‌ای که طی آن فقط بخشی از توده برداشته می‌شود، متفاوت است.
جراحی‌هایی که برای برداشتن بخش خاصی از بدن انجام می‌شوند، بیشتر با پسوند «ectomy» ختم می‌شوند. مثل آپاندکتومی (برداشتن آپاندیس) و کولسیستکتومی (برداشتن کیسه صفرا).
این نوشته 10 روش برداشتن مختلف را که برای تشخیص یا درمان شرایط پزشکی استفاده می‌شود، شرح می‌دهد. همچنین ارائه دهندگان مختلف مواظبت های بهداشتی را که به طور معمول جراحی های اکسیزیون را انجام می دهند، معرفی می نماییم.
نمونه ای از برش جراحی اکسیزیون
برای چه اکسیزیون انجام می گردد؟
اکسیزیون بیشتر به منظور درمان یک بیماری انجام می گردد. با این حال، شاید درمان های اضافی(به نام درمان های کمکی) بعد از جراحی برای پیشگیری از عود بیماری تجویز شوند. برای مثال، شاید فردی بعد از برداشتن تومور تحت رادیوتراپی کمکی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که سلول های سرطانی باقی مانده از بین بروند.
از سوی دیگر، شاید از درمان نئوادجوانت قبل از جراحی برای کم تهاجمی تر و موثرتر کردن آن استفاده شود. برای مثال، شاید شیمی درمانی نئوادجوانت قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و سهولت در برداشتن آن بدون عوارض تجویز شود.
چه کسی اکسیزیون جراحی را انجام می دهد؟
جراحی اکسیزیون معمولاً توسط جراحان انجام می گردد. بعضی از این جراحان، جراحان عمومی هستند که قادر هستند اقداماتی مثل آپاندکتومی و کوله سیستکتومی را انجام دهند. بعضی دیگر نیز برای درمان سیستم های ویژه اندام، آموزش دیده و دارای گواهینامه هستند. در اینجا نمونه هایی از متخصصان انجام دهنده اکسیزیون آورده شده است:
√ جراحان مغز و اعصاب: متخصص در درمان بیماری های مغز و سیستم عصبی مرکزی
√ جراحان انکولوژیست: متخصص در درمان سرطان
√ جراحان ارتوپدی: متخصص در اختلالات استخوان و مفصل
√ جراحان قلب و توراکس: متخصص در درمان بیماری های قلب، ریه، مری و سایر اندام های قفسه سینه
اکسیزیون شاید در بیمارستان یا به صورت سرپایی در مطب، درمانگاه یا مرکز جراحی انجام شود.
جراحی اکسیزیون معمولاً توسط جراحان انجام می گردد
10 نمونه از جراحی های اکسیزیونی
علاوه بر لامپکتومی، آپاندکتومی و کوله سیستکتومی، روش های اکسیزیونی دیگری برای تشخیص یا درمان بیماری (یا هر دو) وجود دارد. بعضی از اکسیزیون ها به صورت جراحی سنتی باز با استفاده از چاقوی جراحی و برش بزرگ انجام می شوند. بعضی دیگر به صورت لاپاراسکوپی انجام می شوند، یعنی با ابزارهای تخصصی که از راه برش های کوچکتر هدایت می شوند. بسته به نوع عمل، شاید از بی حسی موضعی، منطقه ای، عمومی یا اصلا از بیهوشی استفاده نشود.
در اینجا به 10 نمونه از جراحی های اکسیزیونی اشاره می نماییم:
1. بیوپسی اکسیزیونی پوست: این روش معمولاً برای بعضی سرطان‌های پوست، از جمله کارسینوم سلول بازال کم‌خطر و پرخطر، کارسینوم سلول سنگفرشی کم‌خطر و پرخطر، کارسینوم سلول مرکلی و ملانوم نازک توصیه می‌شود. در بیوپسی اکسیزیونی پوست، تومور و مقداری از بافت سالم اطراف آن (حاشیه بالینی نامیده می‌شود) برداشته می‌شود. اندازه حاشیه به قطر تومور بستگی دارد. در بعضی موارد برای پوشاندن زخم از پیوند پوست یا فلپ پوست استفاده می گردد. زخم های دیگر به سادگی با بخیه بسته می شوند.
2. کرانیوتومی تومور با اکسیزیون: این جراحی شامل برداشتن بخشی از استخوان جمجمه (کرانیوتومی) برای دسترسی به مغز و برداشتن تومور است. تومور قادر هست خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد. تقریباً تمام کرانیوتومی‌های تومور با تکنیک ناوبری کامپیوتر‌ای به نام استریوتاکسی انجام می‌شوند. این کار سبب افزایش دقت جراحی و کم شدن اندازه برش مورد نیاز برای انجام اکسیزیون می‌شود. برداشتن تومور شامل چاقوهای جراحی و قیچی های تخصصی، دستگاه مکش به نام آسپیراتور اولتراسونیک و میکروسکوپ های مخصوص است.
3. اکسیزیون میکسوم: این جراحی برداشتن تومور خوش خیم قلب به نام میکسوم است که به طور معمول در حفره بالایی چپ قلب یافت می گردد. میکسوم ها تقریباً 50 درصد از تمام تومورهای قلب را تشکیل می دهند. اکسیزیون جراحی تنها راه درمان میکسوم است. از آنجایی که میکسوم ها خیلی شکننده و در معرض پارگی هستند، برداشتن آنها معمولاً نیاز به جراحی باز برای دسترسی واضح تر به حفره های قلب دارد.
4. اکسیزیون ناهنجاری های وریدی: این یکی از دو رویکرد درمانی برای برداشتن ناهنجاری های وریدی است. این ناهنجاری ها ناشی از ضایعات عروق خونی هستند که در بدو تولد وجود دارند اما قادر هستند با گذشت زمان رشد نموده و سبب ایجاد لخته های خونی دردناک و سفت به نام فلوبولیت شوند. درمان جراحی ناهنجاری وریدی شامل برداشتن وریدهای غیرطبیعی و همچنین بعضی از بافت های اطراف آنها می گردد. روش درمانی دیگر، اسکلروتراپی، شامل تزریق مواد شیمیایی به وریدها برای کوچک کردن آنها است و بیشتر از آن برای کم شدن خونریزی و آسان‌تر کردن برداشتن ناهنجاری استفاده می‌شود.
5. اکسیزیون تومورهای استخوانی: این روش جراحی نه تنها برای برداشتن تومورهای بدخیم استخوان بلکه برای تومورهای خوش خیمی که قادر هستند بدخیم شوند نیز استفاده می گردد. برداشتن تومور به کم شدن خطر شکستگی استخوان کمک می نماید. در صورت وجود سرطان، برداشتن جراحی تومور بیشتر با رادیوتراپی و/یا شیمی درمانی برای پیشگیری از گسترش سرطان و کمک به حفظ اندام دنبال می گردد. شاید از پلاک فلزی یا استخوان پیوندی برای تثبیت و تقویت استخوان استفاده شود.
6. جراحی اندوسکوپی عملکردی سینوس با پولیپکتومی: این روش کم تهاجمی برای یافتن و برداشتن یک رشد خوش خیم نرم به نام پولیپ از مجرای بینی استفاده می گردد. این روش زمانی استفاده می گردد که درمان های محافظه‌کننده مثل استروئیدهای بینی نتوانند تسکینی ایجاد کنند. این عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی با یک اسکوپ سفت و سخت به نام آندوسکوپ انجام می گردد. بعد از شناسایی پولیپ، آن را به شتاب با فورسپس، ابزارهای برشی یا دستگاه تراش استوانه ای به نام میکرودبریدر برمی دارند.
7. کولونوسکوپی با پولیپکتومی: این یک روش رایج است که در حین معاینه اندوسکوپی روده بزرگ (کولونوسکوپی) انجام می گردد. به عنوان یک اقدام احتیاطی، هر گونه پولیپی که یافت می گردد در صورت احتمال سرطانی شدن برداشته می گردد. این عمل معمولاً تحت مواظبت بیهوشی (MAC) انجام می گردد. اگر پولیپ بزرگتری located شود، ابزاری روی اسکوپ قادر هست آن را جدا نماید تا برای بررسی به آزمایشگاه فرستاده شود. پولیپ های کوچکتر نیز شاید برداشته شوند، هرچند بعضی شاید به جای آن با جوهر تاتو نشانه گذاری شوند تا در کولونوسکوپی های بعدی به آسانی شناسایی و دوباره بررسی شوند.
8. اکسیزیون اندومتریوز: این روش شامل برداشتن کامل بافت های رحمی است که در اشخاص مبتلا به اندومتریوز در خارج از رحم رشد نموده است. جراحی لاپاراسکوپی با کمک رباتیک به طور رایج برای اکسیزیون اندومتریوز استفاده می گردد. این شامل قرار دادن ابزارهای تخصصی از راه برش های کوچک سوراخ کلید در پوست است. سپس ابزارها با کنترل های اصلی در خارج از بدن هدایت می شوند. هر گونه بافت اضافی سپس با گرمای شدید (که به عنوان فولگوراسیون شناخته می گردد) از بین می رود.
9. اورکیکتومی: اورکیکتومی برداشتن جراحی یک یا هر دو بیضه است. این روش عمدتاً برای درمان سرطان بیضه یا سرطان پروستات پیشرفته استفاده می گردد. اورکیکتومی با یک برش درست بالای ناحیه شرمگاهی آغاز می گردد. سپس بیضه، طناب اسپرماتیک و تومور از کیسه بیضه برداشته شده و از راه دهانه خارج می شوند. این عمل قادر هست به صورت لاپاراسکوپی یا جراحی باز انجام شود.
10. اکسیزیون مفصل آکرومیوکلاویکولار: این جراحی برای برداشتن مفصل صدمه دیده آکرومیوکلاویکولار (ACJ) که در محل اتصال ترقوه (استخوان ترقوه) و اسکاپولا (کتف) قرار دارد، استفاده می گردد. هدف این است که این کار را بدون بی ثبات کردن خود شانه انجام دهیم.
این جراحی معمولاً زمانی استفاده می گردد که مفصل به علت آرتروز یا صدمه به شدت صدمه دیده باشد. جراح با استفاده از یک اسکوپ تخصصی (به نام آرتروسکوپ) و ابزارهای لاپاراسکوپی، سطوح فرسوده مفصل را تراشیده و صاف می نماید قبل از اینکه قطعه ای از ترقوه را برش داده و بردارد. مفصل توسط رباط هایی که بخش جدا شده استخوان را پل می زنند، همچنان تثبیت می گردد.
انواع مختلف اکسیزیون
آمادگی برای جراحی اکسیزیون
اقدامات قبل از جراحی اکسیزیون
• شرح حال پزشکی و داروهای مصرفی خود را به پزشک آگاهی دهید.
• به هر گونه شرایطی که شاید با بهبود زخم تداخل داشته باشد، مثل دیابت، سیگار کشیدن و بیماری قلبی اشاره نمایید.
• در صورت داشتن هر گونه حساسیت دارویی یا حساسیت به مواد ویژه، پزشک را مطلع سازید. شاید قبل از جراحی نیاز به معاینه فیزیکی داشته باشید.
• داروهای رقیق کننده خون مثل کومادین (وارفارین) می بایست با اجازه پزشک قطع شود.
• بیماران به شدت بیمار می بایست در جایی جراحی شوند که خدمات اورژانس تخصصی در دسترس باشد.
• پزشک شاید قبل از جراحی آنتی بیوتیک تجویز نماید.
در طول عمل جراحی اکسیزیون
• پزشک شاید محل جراحی را با محلول ضدعفونی کننده مثل پوویدون آیدین پاکیزه نماید.
• پزشک شاید برای بی حس کردن محل جراحی، محلول بی حس کننده یا بی حسی موضعی تزریق نماید.
• سپس پزشک از تیغ جراحی یا اسکالپلی تیز برای ایجاد یک برش بیضی شکل روی تومور و چند میلی متر از بافت سالم اطراف آن استفاده می نماید.
• بعد از ایجاد برش بیضی شکل، پزشک با کمک اسکالپل و فورسپس تومور را خارج می نماید.
• پزشک شاید برای بستن رگ های خونی سوزاندن (کوتر) انجام دهد. این کار با استفاده از سوزاندن عروق خونی با یک کاوشگر داغ برای پیشگیری از خونریزی انجام می گردد.
• در آخر، پزشک زخم را با بخیه می بندد.
• همچنین شاید پزشک با استفاده از الکترود، سوزاندن لبه های زخم را به صورت الکتریکی انجام دهد تا لبه های زخم شکل داده شود. سوزاندن الکتریکی به حذف بقایای تومور کمک می نماید و جای زخم را به حداقل می رساند.
پس از عمل جراحی اکسیزیون
• بعد از بستن زخم، پزشک از ماده شیمیایی مثل کلرید هگزاهیدرات آلومینیوم برای قطع خونریزی استفاده می نماید.
• بعد از پاکیزه کردن محل جراحی، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می نماید.
• پزشک برای پیشگیری از خطر عفونت، محل جراحی را با بانداژ استریل می پوشاند.
• به زمان 24 ساعت محل اکسیزیون را خشک نگه دارید.
• برای پیشگیری از ایجاد اسکار قابل توجه، محل زخم را از نور شدید خورشید محافظت نمایید.
• شاید در اطراف زخم احساس سوزش داشته باشید.
• برای بهبود زخم از پماد آنتی بیوتیک روی زخم استفاده نمایید.
• می بایست پانسمان را در 24 تا 48 ساعت بردارید.
• حداقل به زمان دو هفته بعد از جراحی از فعالیت های سنگین خودداری نمایید.
• حداقل به زمان یک هفته از سیگار کشیدن خودداری نمایید زیرا سبب اختلال در بهبود زخم می گردد.
• در صورت نیاز شاید مسکن هایی مثل تیلنول تجویز شود.
• شاید نیاز به پیگیری با پزشک به زمان یک تا دو هفته داشته باشید.
عوارض احتمالی
• جای زخم بیش از حد
• علائم عفونت مثل تب و لرز
• ترشح از محل زخم
• صدمه عصبی
• خونریزی
• تورم
• درد و ناراحتی
• باز شدن برش
اکسیزیون به معنای برداشتن یک توده، بافت و … است
سوالات متداول در خصوص اکسیزیون
1. تفاوت بین اکسیزیون و رزکسیون چیست؟
رزکسیون به معنای برداشتن کامل یک اندام، قسمتی از یک اندام (مثل لوب ریه) یا یک بخش کامل از بدن با جراحی است. در حالی که اکسیزیون به معنای برداشتن بخشی از یک اندام یا یک تکه کامل از بافت است. به عنوان مثال، ماستکتومی برداشتن کل سینه با روش رزکسیون است، در حالی که لامپکتومی برداشتن تومور از سینه با روش اکسیزیون انجام می گردد.
2. چطور از جراحی اکسیزیون برای درمان سرطان پوست استفاده می گردد؟
جراحی اکسیزیون بیشتر تنها درمان مورد نیاز برای کارسینوم سلول پایه پوست، کارسینوم سلول سنگفرشی پوست و ملانوم در مراحل اولیه است. علاوه بر تومور، مقداری از بافت اطراف آن نیز برداشته شده و آزمایش می گردد تا اطمینان حاصل شود که سلول های سرطانی در آنها وجود ندارد.
3. آیا امکان دارد تاتو را با جراحی برداشت؟
بله، قادر هستید با جراحی اکسیزیون، تاتو را حذف نمایید. در این روش، پوست شامل جوهر از پوست اطراف بریده شده و زخم با بخیه بسته می گردد. این روش شاید نیاز به بیهوشی موضعی یا عمومی داشته باشد و معمولا جای زخم به جا می گذارد.
4. آیا اکسیزیون دردناک است؟
اکسیزیون قادر هست دردناک باشد، اما پزشک برای کنترل درد بیمار دارو تجویز می نماید.
5. چه زمان طول می کشد تا از اکسیزیون ریکاوری شوم؟
زمان ریکاوری از اکسیزیون به نوع اکسیزیون و موقعیت تندرستی بیمار بستگی دارد. به طور کلی، بیمار قادر هست انتظار داشته باشد که چندین روز تا چند هفته طول بکشد تا به طور کامل از اکسیزیون ریکاوری شود.
6. آیا اکسیزیون خطرناک است؟
اکسیزیون یک روش جراحی است و مثل هر روش جراحی، خطراتی دارد. خطرات اکسیزیون قادر هست شامل خونریزی، عفونت و اسکار باشد.
7. آیا جایگزینی برای اکسیزیون وجود دارد؟
جایگزینی برای اکسیزیون به نوع بیماری که برای درمان آن استفاده می گردد بستگی دارد. در بعضی موارد، شاید از درمان های دیگری مثل رادیوتراپی، شیمی درمانی یا ایمونوتراپی به جای اکسیزیون استفاده شود.
خلاصه
اکسیزیون به معنای برداشتن یک توده، بافت، اندام یا استخوان با استفاده از ابزار برنده مثل تیغ جراحی یا لیزر است. این کار شامل برداشتن کل توده یا بخش بدن، به منظور تشخیص یا درمان یک بیماری (یا گاهی هر دو) انجام می گردد. اکسیزیون معمولا توسط جراحان به صورت سرپایی یا بستری انجام می گردد. انواع مختلفی از جراحی های اکسیزیون وجود دارد که برای اهداف گوناگونی به کار می رود، از درمان تومورهای سرطانی و خوش خیم گرفته تا آندومتریوز، اندام های صدمه دیده و دیگر شرایط. بعضی از این جراحی ها با روش باز انجام می شوند، در حالی که بعضی دیگر کم تهاجمی تر هستند.
آخرین دیدگاه‌ها