تب طوطی؛ راههای تشخیص، پیشگیری و درمان

تب طوطی بیماری مشترک بین انسان و پرنده

تب طوطی: علائمی شبیه آنفولانزا، خطری نادر اما جدی 

تب طوطی یا پسیتاکوز یک عفونت باکتریایی است که قادر هستید از پرندگان به آن مبتلا شوید. این بیماری توسط باکتری کلامیدیا پسیتاسی ایجاد می گردد. در انسان علائم عفونت تنفسی مثل تب و سرفه را ایجاد می نماید. پرندگان شاید دچار اسهال، آبریزش بینی یا چشم و سایر علائم شوند. پرندگان نیز قادر هستند این باکتری را بدون نشان دادن علائم انتقال دهند.

پسیتاکوزیس “اورنیتوز” یا “تب طوطی” نیز نامیده می گردد. همانطور که از نامش پیداست، این بیماری از پرندگان منتقل می‌شود. با این حال، طوطی‌ها تنها پرندگان ناقل این بیماری نیستند. پرندگان وحشی و اهلی دیگر نیز می‌توانند حامل این بیماری بوده و آن را به انسان منتقل کنند.

موارد ابتلا به تب طوطی در کشورهایی مثل آرژانتین، استرالیا و انگلستان گزارش شده است. این بیماری در هر جایی که پرندگان به عنوان حیوانات خانگی نگهداشتن می‌شوند یا در جمعیت‌های انبوه نگهداشتن می‌شوند (مثل مرغداری‌ها) یافت می‌شود. همچنین شیوع این بیماری در مناطق گرمسیری زیادتر است. 

آیا تب طوطی همان کلامیدیای انسانی است؟

خیر، تب طوطی توسط گونه‌ای متفاوت از باکتری نسبت به باکتری ایجاد کننده کلامیدیا در انسان ایجاد می‌شود.

تب طوطی یا پسیتاکوز یک عفونت باکتریایی است

ابتلا به تب طوطی

در بیشتر موارد، انسان‌ها تب طوطی را از پرندگان زیر می‌گیرند:

• طوطی‌ها

• مرغ‌ها

• بوقلمون‌ها

• کبوترها

• مرغ عشق‌ها

• عروس هلندی

• اردک‌ها

شما می‌توانید با موارد زیر به تب طوطی مبتلا شوید:

• دست زدن به پرنده آلوده

• تنفس در ذرات ریز ادرار، مدفوع یا سایر ترشحات بدن پرنده آلوده

• گاز گرفتن یا «بوسیدن» شما توسط پرنده با تماس نوک آن با دهانتان

ابتلا به این بیماری از فرد آلوده هم شاید، اما خیلی نادر است. این مورد می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که قطرات ریز ناشی از سرفه فرد بیمار را استنشاق نمایید.

تشخیص پرنده مبتلا به تب طوطی

پرندگان آلوده الزاماً علائمی از خود نشان نمی‌دهند. همچنین آن‌ها می‌توانند ماه‌ها قبل از بروز هرگونه نشانه ظاهری، باکتری را در بدن خود داشته باشند. بر این اساس، صرفاً به علت اینکه پرنده‌ای بیمار به نظر نمی‌رسد، به معنای عدم ابتلای آن نیست. علائم احتمالی در پرندگان آلوده عبارتند از:

• لرزیدن یا مشکل در تنفس

• ترشح از چشم یا بینی

• اسهال

• تغییر رنگ فضله (ادرار یا مدفوع) به طیف‌های مختلف سبز

• کم شدن وزن

• بی‌حالی و خواب‌آلودگی

• پرنده بیمار شاید کمتر غذا بخورد یا به طور کامل غذا خوردن را متوقف نماید.

علائم تب طوطی در انسان

علائم تب طوطی در انسان

در انسان، این بیماری معمولاً شبیه آنفولانزا یا ذات الریه است. علائم معمولاً حدود 10 روز بعد از قرار گرفتن در معرض باکتری آغاز می شوند، اما شاید در عرض چهار تا 19 روز نیز ظاهر شوند. تب طوطی بسیاری از علائمی را دارد که شاید با آنفولانزا مرتبط بدانید، از جمله:

• تب و لرز

• حالت تهوع و استفراغ

• درد عضلات و مفاصل

• اسهال

• ضعف

• خستگی

• سرفه (معمولاً خشک)

علائم احتمالی دیگر که شاید شبیه آنفولانزا نباشند عبارتند از:

• درد قفسه سینه

• تنگی نفس

• حساسیت به نور

در موارد نادر، این بیماری شاید سبب التهاب اندام های داخلی مختلف شود. این اندام ها شامل مغز، کبد و بعضی از قسمت های قلب می شوند. همچنین قادر هست منجر به کم شدن عملکرد ریه و ذات الریه شود.

بیماری هایی که علائمی شبیه به تب طوطی دارند عبارتند از:

• بروسلوز، یک عفونت باکتریایی که به طور معمول در دام یافت می گردد اما قادر هست به انسان منتقل شود.

• تولارمی، یک بیماری نادر (که به طور معمول در خرگوش ها و جوندگان یافت می گردد) که قادر هست از راه نیش کنه، مگس آلوده یا تماس با خود پستاندار کوچک آلوده به انسان منتقل شود.

• اندوکاردیت عفونی

• آنفولانزا

• سل

• ذات الریه

• تب کیو، نوع دیگری از عفونت باکتریایی

تب طوطی یک بیماری خیلی نادر است

راههای تشخیص تب طوطی در انسان

از آنجایی که تب طوطی یک بیماری خیلی نادر است، پزشک شما شاید در ابتدا به این بیماری مشکوک نشود. حتما به پزشک خود آگاهی دهید که آیا اخیراً با پرندگان بیمار احتمالی در تماس بوده اید یا در مغازه حیوانات خانگی، مطب دامپزشک، کارخانه فرآوری طیور یا هر محل کار دیگری کار می نمایید که شما را با پرندگان در تماس قرار می دهد.

برای تشخیص تب طوطی، پزشک شما به طور کلی چندین آزمایش انجام می دهد. کشت خون و خلط قادر هست نشان دهد که آیا شما نوع باکتری را که سبب این عفونت می گردد، دارید یا خیر. عکس قفسه سینه قادر هست ذات الریه ای را که بعضی وقت ها توسط این بیماری ایجاد می گردد، نشان دهد.

پزشک شما برای بررسی اینکه آیا شما آنتی بادی علیه باکتری عامل تب طوطی دارید، آزمایش تیتر آنتی بادی را تجویز می نماید. آنتی بادی ها پروتئین هایی هستند که سیستم ایمنی بدن موقع تشخیص یک ماده خارجی مضر (آنتی ژن) مثل باکتری یا انگل تولید می نماید. تغییرات در سطح آنتی بادی ها قادر هست نشان دهد که شما به باکتری عامل تب طوطی آلوده شده اید.

راههای درمان تب طوطی (پسیتاکوز)

تب طوطی با آنتی بیوتیک درمان می گردد. تتراسایکلین و داکسی سایکلین دو آنتی بیوتیکی هستند که علیه این بیماری موثرند. با این حال، پزشک شما شاید بعضی وقت ها برای درمان شما از انواع یا گروه های دیگری از آنتی بیوتیک ها استفاده نماید. کودکان خردسال شاید با آزیترومایسین درمان شوند.

بعد از تشخیص، درمان با آنتی بیوتیک به طور معمول 10 تا 14 روز بعد از فروکش تب ادامه می یابد.

اکثر افرادی که برای تب طوطی تحت درمان قرار می گیرند، به طور کامل بهبود می یابند. با این حال، شاید بهبودی در اشخاص مسن، کودکان یا افرادی که مشکلات تندرستی دیگری دارند، نماید باشد. با این حال، تب طوطی به ندرت در انسان هایی که درمان مناسب را دریافت نموده اند، سبب مرگ می گردد.

تب طوطی با آنتی بیوتیک درمان می گردد

پیشگیری از تب طوطی

اگر پرنده خانگی دارید، قادر هستید با انجام اقداماتی، احتمال ابتلا به تب طوطی را کم شدن دهید. این اقدامات شامل پاکیزه کردن روزانه قفس پرندگان و مواظبت صحیح از پرندگان برای پیشگیری از بیمار شدن آنها است. پرندگان خود را به درستی تغذیه نمایید و فضای کافی در اختیارشان قرار دهید تا در قفس احساس تنگی نکنند. اگر بیش از یک قفس دارید، مطمئن شوید که قفس ها از هم دور باشند تا مدفوع و سایر مواد بین آنها منتقل نشود.

در ادامه اقدامات دیگری که قادر هستید برای پیشگیری از تب طوطی انجام دهید، آورده شده است:

√ پرندگان خانگی را از فروشگاه های معتبر حیوانات خانگی خریداری نمایید.

√ پس از دست زدن به پرندگان یا وسایل آنها، به طور مرتب دست های خود را بشویید.

√ از تماس نوک پرنده با دهان یا بینی خودداری نمایید.

√ پرندگانی که به نظر بیمار می رسند را نزد دامپزشک ببرید.

√ پرندگان را در محیطی با تهویه مناسب نگهداشتن نمایید.

√ در صورت خرید پرنده جدید حتماً پرنده را توسط دامپزشک معاینه نمایید. سپس خوبتر است پرنده را برای زمان حداقل 30 روز قرنطینه نمایید و از دید بیماری تحت نظر بگیرید قبل از اینکه اجازه دهید با پرندگان دیگر تماس داشته باشد.

√ در صورت مشاهده پرنده بیمار یا مرده (چه وحشی و چه خانگی) به پرنده دست نزنید.

√ اگر پرنده خانگی دارید که بیمار است، موقع لمس یا جابجایی آن می بایست احتیاط نمایید. از دستکش و ماسک استفاده نمایید تا از استنشاق هرگونه باکتری، گرد و غبار پر یا سایر ذرات پیشگیری نمایید. همچنین می بایست قفس و تمامی وسایلی را که پرنده از آنها استفاده نموده است ضدعفونی نمایید.

در صورت مشاهده پرنده بیمار یا مرده به پرنده دست نزنید

سوالات متداول در خصوص تب طوطی

1. در صورت ابتلا به پسیتاکوز چه انتظاری قادر هستم داشته باشم؟

اکثر اشخاص مبتلا به پسیتاکوز در صورت درمان مناسب بهبودی کامل پیدا می کنند. شما می بایست تمام آنتی بیوتیک های خود را (معمولاً برای حدود دو هفته) طبق تجویز پزشک خود استفاده نمایید. مطمئن شوید که آنها را دقیقاً همانطور که توصیه می گردد استفاده نمایید، حتی پس از اینکه احساس بهتری کردید.

2. چه زمانی می بایست به پزشک خود مراجعه کنم؟

اگر فکر می نمایید شاید پسیتاکوز داشته باشید به یک پزشک مراجعه نمایید. مهم است که در مورد هر تماسی که با پرندگان دارید به ارائه دهنده خود بگویید

3. آیا تب طوطی برای انسان خطرناک است؟

تب طوطی در انسان نادر است و در صورت عدم درمان قادر هست خطرناک باشد. با این حال، با تشخیص و درمان زودهنگام با آنتی بیوتیک، اکثر اشخاص به طور کامل بهبود می یابند.

4. چه کسانی در معرض خطر ابتلا به تب طوطی هستند؟

افرادی که در معرض پرندگان آلوده قرار دارند، مثل:

– صاحبان پرندگان خانگی

– کارکنان فروشگاه های حیوانات خانگی

– دامپزشکان

– کارکنان مرغداری ها

5. آیا تب طوطی از انسان به انسان منتقل می گردد؟

انتقال تب طوطی از انسان به انسان خیلی نادر اما شاید. این بیماری معمولاً از راه تماس با پرندگان آلوده یا فضله آنها منتقل می گردد.

6. آیا تب طوطی قابل درمان است؟

بله، تب طوطی با آنتی بیوتیک قابل درمان است.

7. چه زمان طول می کشد تا تب طوطی درمان شود؟

اکثر اشخاص با 10 تا 14 روز درمان با آنتی بیوتیک به طور کامل از تب طوطی بهبود می یابند.

8. آیا پس از بهبودی از تب طوطی میتوان دوباره به آن مبتلا شد؟

بله، شاید دوباره به تب طوطی مبتلا شوید.

سخن نهایی

پسیتاکوز یک عفونت باکتریایی است که بعضی وقت ها قادر هست شما را به شدت بیمار نماید. اگر در اطراف پرندگان زندگی می نمایید یا کار می نمایید، قادر هستید با پاکیزه کردن دقیق و روش های ایمن نگهداشتن پرندگان، خطر بیماری خود و پرندگان خود را کم شدن دهید. اگر فکر می نمایید به پسیتاکوز مبتلا هستید به یک پزشک مراجعه نمایید. درمان زودهنگام برای حفظ سلامت شما و اطرافیانتان مهم است.

منبع : بیتوته