فتق زمانی رخ میدهد که لایه های عضلانی جدار شکم ضعیف شده باشند. شبیه بیرون زدگی تیوپ داخلی یک لاستیک پاره شده، در فتق هم، روده وگاهی بعضی از احشاء داخلی شکم از طریق ناحیه ضعیف جدار شکم بیرون میزنند و سبب شکل پذیری یک برامدگی میشوند .
وارد شدن احشاء شکم به داخل محل فتق میتواند باعث گیر افتادگی قسمتی از روده یا دیگر اعضاء داخل شکم در داخل این بیرون زدگی شود که بسیار خطرناک است و احتیاج به عمل اورژانسی دارد. زیرا زمان وقوع این عوارض قابل پیش بینی نیست، برای خودداری از آن باید فتق را در نخستین فرصت ممکن عمل کرد.
اقسام مختلف فتق
همان طورکه گفته شد، فتق به نوعی بیرون زدگی عضو گفته میشود و میتواند در بسیاری از اعضای بدن، از مغز گرفته تا شکم ایجاد شود. فتق دارای اقسام تنوع است که هر یک، ویژگیهای و شیوه های درمانیِ خاص خود را دارند. این بیماری طبق مکان وقوع ، گروه بندی میشود :
فتق کشاله ران:در این نوع، برجستگی معمولاً در ناحیه کشاله ران یا داخل کیسه بیضه اتفاق می افتد و بروز آن، در مردان رایج تر از زنان است.
فتق رانی:این برجستگی معمولاً در قسمت بالای ران ایجاد شده و بروز آن، در زنان هم شایع تر از مردان است.
فتق نافی:این مدل بیرون زدگی معمولاً در نزدیکی ناف برجستگی ایجاد کرده و تنها زمانی اتفاق می افتد که عضلات اطراف ناف ضعیف شوند و نتوانند این ناحیه را حمایت کنند .
فتق برشی:این مدل فتق معمولاً ربطی به ضعف عضلات بدن نداشته و بخاطر عمل جراحی است که قبلاً روی جداره شکم انجام گرفته و در نتیجه آن، عضلات از هم جدا شده اند.( با توپ تنیس تمام عضلات خود را ریست کنید!)
علل فتق در مردان و زنان
فتق امکان دارد مادرزادی باشد. در اکثر پسر بچه ها به دلیل نقص در سیر نزولی بیضه ها به وجود می آید که ممکن است همراه با آب در بیضه یا هیدروسل هم باشد.
به هر علتی فشار داخل شکم بی اندازه بالا رود ممکن است سبب پارگی فاسیا و عضلات گردیده و منجر به ایجاد فتق شود.( انجام کارهایی مثل بلند کردن اجسام سنگین، زور زدن برای دفع مدفوع و ایستادنهای طولانی مدت)
بیماری مزمن ریه، سرفه های مزمن، کشیدن سیگار، بزرگی پروستات، سن بالا، وجود بیماریهایی مانند اسم و بیماریهای ضعیف کننده
علائم فتق شکم
علایم بیماری فتق( هرنی)
علایم فتق حاوی درد، تورم و برجستگی، حس ناراحتی از وجودفتق و عارضه دار شدن آن ها، درد پایدار همراه با تب و حالت تهوع نشانه عارضه دار شدن این بیماری است که باید به اورژانس مراجعه کرد. افزایش درد با فعالیت و کاهش درد و تورم با استراحت هم نشانه فتق است. اما در بیماری از موردهای نخست هرنی هم امکان دارد اصلاً علامتی وجود نداشته باشد ولی در مرحله های توسعه یافته خود کیسه هرنی و محتویات آن، دردناک، حساس به لمس میشوند و حتی ممکن است دردهای راجعه ایجاد کنند.
درمان فتق ورزشی
مورد های درمان مختلفی برای فتق ورزشی وجود دارند که باتوجه به مرحله بیماری قابل انتخاب هستند. من جمله میتوان به موردهای زیر اشاره نمود :
تمرین های ورزشی قدرتی و کششی. این تمرین های به تقویت ماهیچه هایی که در فتق ورزشی درگیر هستند، کمک میکنند . این تمرینات قسمتی از یک برنامه توانبخشی خواهند بود که حاوی فیزیوتراپی، استئوپاتی( استخوان درمانی)، و تحریک الکتریکی میشوند .
داروهای ضد التهاب. چنانچه درد شدید باشد و باعث اختلال در فعالیت های ورزشی فرد شود، داروهای ضد التهاب برای تسکین درد مورد استفاده قرار می گیرند.
تمرینات گرم کردن خاص. افرادی که از فتق ورزشی رنج می برند باید تمرین های گرم کردن خاص برای پیش‌گیری از مزمن شدن این وضعیت را انجام دهند.
عمل جراحی. چنانچه مورد فتق ورزشی جدّی باشد، پزشک شما ممکن است انجام عمل جراحی برای کاهش فشار در منطقه و کاهش درد را تجویز کند.
همان گونه که مشخص است فتق ورزشی شرایطی شایع بین ورزشکاران است. از این رو ، اگر ورزش می کنید و با درد در ناحیه کشاله ران روبرو هستید برای بررسی دقیق وضعیت بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام، درمان بهتر و راحت تر این وضعیت را بهمراه خواهد داشت و از درد شدید و ناتوان کننده جلوگیری میکند .
درمان فتق شکم
تمرین های هسته بدن برای جلوگیریی از فتق
۱- حرکت پلانک
نحوه انجام حرکت
اول روی زمین دراز بکشید و شکمتان را به داخل جمع کنید؛
بعد دست های خود را در دو طرف قفسه سینه قرار داده و کف دست هایتان را روی زمین قرار دهید؛
بدنتان را صاف کرده و نوک پنجه پا را روی زمین بگذارید . با فشار دادن کف دست، تلاش کنید بالاتنه تان را بالا نگه دارید. همزمان عضلات شکمی را هم منقبض کنید؛
حرکت پلانک را برای مدت زمان مشخصی حفظ کرده و طبق پیشرفت خود، برای چالشی کردنِ تمرین، مدت زمان آن را بیش تر کنید.
نکته مهم:اگر در ابتدا، انجام حرکت پلانک برایتان دشوار است، میتوانید زانوهایتان را روی زمین بگذارید و همین حرکت را تکرار کنید تا این حرکت برایتان ساده تر شود.
۲- حرکت پلانک پهلو
نحوه انجام حرکت
این حرکت، شبیه حرکت پلانک کامل است، با این اختلاف که این بار به پهلو چرخیده و تمام وزنتان را روی کف یکی از دست هایتان خواهید انداخت؛
با وارد آوردن فشار بر کف دست ها و بازوهایتان، تلاش کنید بدنتان را بالا ببرید؛
دست دیگر را بالای سر برده و شبیه تصویر، بدنتان را صاف کنید؛
حرکت پلانک پهلو را در مدت زمان مشخصی حفظ کرده و با ترقی خود، مقطع زمان تمرین را هم بیش تر کنید.
۳- حرکت شکم با غلتک
نحوه انجام حرکت
در این تمرین میتوانید بجای غلتک از حوله برروی سطح یا هر جسم غلتان دیگری استفاده کنید. بر روی زانوها قرار گرفته و تلاش کنید وزنتان را روی ساق پاهای خود بیندازید؛
از ناحیه لگن به طرف جلو خم شده و غلتک را با دست بگیرید؛
حال تلاش کنید غلتک را به حرکت بیندازید و بدنتان را روی زمین صاف کنید تا حسابی عضلات شکمتان درگیر شود؛
برای بازگشتن به وضعیت نخست هم از قدرت عضلات لگن استفاده کنید.
تمرین های لگن برای جلوگیری از فتق
قوی کردنِ عضلات لگن هم به جلوگیری از پیدایش فتق کمک بسیاری خواهد کرد. حال میتوانید ماهیچه های اطراف لگنتان را با انجام حرکاتی که در ادامه آورده شده، قوی کنید.
۱- حرکت پل باسن
نحوه انجام حرکت
به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید؛
کف پاها را روی زمین قرار داده و پاهایتان را به اندازه عرض لگن باز کنید؛
دست هایتان را در کنار بدن قرار داده و کف دست ها را روی زمین بگذارید؛
هم زمان با فشار بر کف پا به زمین تلاش کنید لگنتان را تا جایی که میتوانید بالا بکشید؛
با انقباض عضلاتِ کناریِ ران، تلاش کنید از باز شدن پاها از هم جلوگیری کنید؛
عضلات خود را ازاد کرده و به آرامی کمرتان را پائین بیاورید و روی زمین قرار بگیرید و حرکت را تکرار کنید.
۲- حرکت اسکوات با دمبل
نحوه انجام حرکت
یک دمبل را به صورت عمودی با هر دو دست بگیرید؛
پاهایتان را کمی بیش تر از عرض لگن باز کنید؛
هم زمان با آغاز حرکت اسکوات و خم کردنِ زانو، عمل دم انجام داده و تلاش کنید عضلات لگن، چهار سر ران و سرینی را درگیر کنید؛
با فشار برروی کف پایتان، عمل بازدم انجام داده و پاهایتان را صاف کنید؛
این حرکت را چالشی تر کرده و به تعداد موردنظر تکرار کنید.
منبع : بیتوته
آخرین دیدگاه‌ها