نان قاتلاما ترکمنی، طعمی که هرگز فراموش نمی‌شود

رسپی نان قاتلاما ترکمنی

نان قاتلاما ترکمنی، شاهکاری از هنر و مزه ترکمنی 

قاتلاما یا قاتلمه یک نان روغنی خوش طعم ترکمنی است که به صورت نان و شیرینی آماده کردن می  شود.  از این نان یا شیرینی ترکمنی خوش طعم که خیلی راحت درست می گردد میتوانید به عنوان میان وعده استفاده نمایید.

قاتلاما معمولا در مراسم مختلف به ویژه مراسم عروسی آماده کردن می گردد و یک نان و شیرینی پرطرفدار است. معمولا خانواده داماد قاتلاما را در روز عروسی به خانواده عروس هدیه می دهند و خانواده عروس شیرینی را بین نزدیکان تقسیم می کنند تا در شادی شان شریک شوند. 

این شیرینی سنتی و اصیل را میتواند از شیرینی فروشی های مناطق ترکمن نشین ایران در استان گیلان از جمله شهرهای گنبد کاووس ، کلاله و مراوه پیدا نمایید. 

قاتلاما در بعضی مناطق به عنوان نان سرخ شده شناخته می گردد و جزو شیرینی های آسیای مرکزی به حساب می آید. 

قاتلاما یا قاتلمه در زبان ترکی به معنی ، تا شده ، است که از فعل قاتلاماق qatlamaq  ، به معنی ، تا کردن ، گرفته شده است.  

مواد اصلی به کار رفته در قاتلاما ترکمنی ، آرد و آب و شیر است که خمیر بدست  آمده در آخر  به صورت لایه لایه روی هم قرار می گیرند.

قاتلاما بافت نرم و چربی دارد و در  ازبکستان به نام قاتلاما فطیر نامدار است ، این شیرینی خوش طعم در افعانستان هم آماده کردن می  شود که به قتلمه افغانی معروف است.

نکته های لازم برای آماده کردن قاتلاما ترکمنی

وجود شیر و آب و تخم مرغ به اندازه کافی خمیر قاتلاما را نرم می نماید ولی برای حجیم تر شدن میتوانید از بکینگ پودر هم در دستور خمیر استفاده نمایید. 

آرد را حتما 2 بار الک نمایید تا نان لطافت زیادتری پیدا نماید. 

قاتلاما در روش سنتی در روغن سرخ می گردد ولی اگر میخواهید روغن کمتری داشته باشد میتوانید آن را در فر درست نمایید. 

پس از تمام کردن پخت میتوانید به زمان 3 دقیقه قاتلاما را در طبقه بالای فر بگذارید تا رویش طلایی شود. 

اگر میخواهید روی قاتلاما به روش سنتی پودر قند بپاشید می بایست بلافاصله پس از سرخ شدن، همانطور داغ رویش را با پودر قند پر نمایید تا به لایه های نان نفوذ نماید. 

دستور پخت قاتلاما ترکمنی

قاتلاما ترکمنی در فر

مواد لازم قاتلاما ترکمنی در فر

زمان آماده سازی : 35 دقیقه

زمان پخت : 40 دقیقه 

آموزش تصویری پخت نان قاتلاما ترکمنی

روش آماده کردن قاتلاما ترکمنی در فر

شیر ، آب و نمک را مخلوط نمایید. 

آرد را دو بار الک نمایید و به مواد بیافزایید و مخلوط کنید تا تمام آرد مرطوب شود. 

خمیر را ورز دهید تا کاملا یکدست شود. اگر خمیر خیلی چسبنده بود میتوانید حداکثر 1 قاشق غذاخوری آرد به آن بیافزایید. 

خمیر نهایی می بایست خیلی نرم و انعطاف پذیر باشد. 

روی خمیر را بپوشانید و 15 دقیقه استراحت دهید. 

خمیر را دو قطعه نموده و یک قسمت را روی سطح صاف کاملا گرد نمایید. 

مقداری آرد روی سطح کار بپاشید و خمیر را با وردنه ای خیلی بلند به حالت گرد باز نمایید. 

یک قسمت خمیر را روی وردنه بچسبانید تا گل خمیر دور وردنه بپیچد یا انجام حرکت های تکراری به جلوی و عقب یا کف دست خود در مقابل ورنه خمیر را صاف نمایید. 

با بزرگ شدن خمیر ، خمیرهای اطراف وردنه شل می شوند. 

خمیر را باز نمایید و قسمت بعدی  را بگیرید و دور وردنه بچرخانید و این کار را تکرار نمایید تا خمیر کاملا گرد و نازک باز شود.

سعی نمایید قطر تمام سطح خمیر یکسان باشد. 

قادر هستید خمیر را کمی با دستان بکشید تا نارک تر شود. 

با یک قاشق غذاخوری ، نیمی از کره ذوب شده را روی تمام سطح خمیر با قلم مو بکشید و 2 دقیقه صبر نمایید سپس خمیر را دور وردنه بپیچید. 

با یک چاقوی تیز خمیر را به صورت عمودی از وسط وردنه برش بزنید تا از هم باز شود فحالا یک نوار لایه ای بزرگ از خمیر دارید. 

وردنه را بردارید و دوباره وسط خمیر را به صورت عمودی برش بزنید تا دو نوار خمیر بلند و نازک داشته باشید. 

دو نوار خمیر را روی هم بگذارید و به آرامی از یک طرف رول نمایید. 

رول را به حالت استوانه ای روی سطح کار بگذزید و با دست رویش فشار بیاورید تا حالت دیسکی پیدا نماید. 

از یک وردنه کوچک برای مسطح کردن خمیر استفاده نمایید. 

با یک قالب یا چنچال روی خمیر تو رفتگی ایجاد نمایید ، تخم مرغ را در کاسه ای بشکنید و با 1 قاشق غذاخوری آب مخلوط نماید تا یکدست شود و با قلم مو روی خمیر قاتلاما بمالید و رویش کنجد بپاشید. 

فر را با دمای 200 درجه سانتیگراد روشن نمایید تا گرم شود. 

خمیر دوم را هم به همین ترتیب فراهم کنید و هر دو خمیر را به زمان 40 دقیقه در فر بگذارید تا بپزد. 

سرخ کردن نان قاتلاما ترکمنی 

قاتلاما گنبد کاووس

مواد لازم قاتلاما گنبد کاووس 

قاتلاما ترکمنی گنبدکاووس

روش آماده کردن قتلمه گنبد کاووس

تخم مرغ ، نمک و بکینگ پودر را با هم مخلوط نمایید. 

آرد را با آب مخلوط نمایید به اندازه ای که کمی مرطوب شود سپس مواد تخم مرغی را به آن بیافزایید و هم بزنید یکدست شود. 

آب را تا جایی بیافزایید که خمیر لطیفی بدست آید. 

خمیر را خوب ورز داده به زمان 10 دقیقه رویش را با پارچه بپوشانید تا در دمای اتاق استراحت نماید. 

خمیر را به اندازه قرض های نان تقسیم نمایید و هر  کدام را با وردنه به صورت ورقه های نازک دایره ای در آورید سپس روی همه با قلم مو ، کره ذوب شده بکشید و روی هم بچینید. 

خمیر را به صورت نواری بزش بزنید و هر نوار را بکشید و سپس رول نمایید و سپس به صورت دایره ای کامل به قطر نیم سانتی متر مسطح نمایید. 

خمیرهای چند لایه را در روغن داغ سرخ نمایید و بلافاصله رویشان خاک قند بپاشید تا جذب نان ها شود.

بخش تغذیه و آشپزی بیتوته

منبع : بیتوته