اگر از دوستان و اطرافیان خود پرس‌وجو نمایید، متوجه می‌شوید کمتر کسی است که در طول زندگی خود به کمردرد مبتلا نشده باشد. در واقع، کمردرد آشنای دیرینه انسان‌ها بوده و بسیاری از آنها تا آخر عمر با این مشکل زندگی می‌کنند. یکی از شایع‌ترین ناراحتی‌های ناحیه کمر، تحریک عصب سیاتیک است که گاه حتی مبتلایان را از انجام ساده‌ترین کارهای روزمره نیز باز می‌دارد.
سیاتیک، عصب گسترده‌ای است که از ناحیه تحتانی کمر آغاز و تا پشت پاها ادامه می‌یابد. اعمال هرگونه فشار روی این ناحیه سبب تحریک عصب سیاتیک شده و درد از قسمت تحتانی کمر به پشت یکی از پاها، باسن و پایین‌تر انتشار می‌یابد. کمردردهای مربوط به عصب سیاتیک معمولا یک پا را درگیر نموده و با نشستن، سرفه یا عطسه کردن تشدید می‌شود. در چنین حالتی، شاید در پای خود بی‌حسی، ضعف یا سوزن‌سوزن شدن احساس نمایید. علائم بیماری معمولا ناگهانی بروز می‌کنند و چند روز تا چند هفته ادامه می‌یابند.
بیش از 85 درصد مردم دنیا در طول زندگی خود به نوعی کمرشان درد می‌گیرد؛ ولی این دردها همگی ناشی از تحریک اعصاب سیاتیک نیست. در بسیاری از موارد، دلیل کمردرد کشیدگی و فشار بیش از حد وارده به ماهیچه‌های ناحیه تحتانی کمر است، اما مشخصه‌ای که دردهای سیاتیک را از سایر انواع کمردرد مجزا می‌نماید، دردهایی است که از کمر به‌سمت پاها انتشار می‌یابد. این دردها همانند گرفتگی پاها تا چند روز شما را درگیر می‌نماید.
مراقب خودتان باشید
زیادتر افرادی که به دردهای سیاتیک مبتلا هستند، اشخاص سی و پنجاه ساله هستند. در این میان، زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به سیاتیک قرار دارند و این احتمال در زنان باردار، به علت فشاری که در طولانی‌زمان بر اثر رشد جنین به عصب سیاتیک وارد می‌شود، زیادتر است. از دیگر دلایل بروز دردهای سیاتیک می‌توان به بیرون‌زدگی دیسک کمر و التهاب ستون مهره اشاره نمود.
بیرون زدگی دیسک کمر از جمله شایع‌ترین علل بروز دردهای سیاتیک به شمار می‌رود. دیسک‌ها همانند بالشتک‌هایی بین استخوان‌های ستون مهره عمل می‌کنند. با افزایش سن و قرار گیری در معرض صدمه‌های احتمالی، دیسک‌های میان‌مهره‌ای نیز ضعیف‌تر می‌شوند. گاه مواد ژله‌مثل بین مهره‌ها که همان دیسک‌ها هستند، از پوشش خارجی بیرون می‌زنند و به ریشه‌های عصب سیاتیک فشار وارد می‌کنند.
از هر 50 نفر در دنیا، یک نفر در طول زندگی بیرون‌زدگی دیسک را از سر می‌گذراند. تنگی مجرای نخاعی از دیگر دلایل بروز دردهای سیاتیک محسوب می‌شود. ساییدگی و پارگی طبیعی مهره‌ها شاید سبب نازکی نخاعی شود. این فرآیند نازک‌شدگی کانال نخاعی به تنگی کانال نخاعی معروف است و روی ریشه‌های عصب سیاتیک فشار می‌آورد. این اختلال در اشخاص بالای 60سال به‌وفور دیده می‌شود. در موارد نادر، سیاتیک بر اثر رشد تومورها در داخل یا امتداد طناب نخاعی یا عصب سیاتیک ایجاد می‌شود. مثلاً رشد تومور، روی عصب مربوط فشار وارد می‌نماید.
بسیاری از آدم‌ها، بویژه مردان، عادت دارند کیف پول خود را در جیب پشتی شلوار خود قرار دهند. این کار در طولانی‌زمان فشار مزمنی روی ماهیچه‌های این ناحیه وارد و دردهای عصب سیاتیک را در طول زمان تشدید می‌نماید. پزشکان معتقدند اشخاص از قرار دادن کیف پول در جیب عقبی شلوار می بایست جدا خودداری کنند.
از دیگر دلایل بروز سیاتیک می‌توان به التهاب، عفونت یا صدمه‌هایی مثل شکستگی اشاره نمود. به‌طور کلی، هر شرایطی که سبب تحریک‌پذیری یا اعمال فشار روی عصب سیاتیک شود، شاید آغازکننده علایم بیماری باشد.
راه‌های رهایی از سیاتیک
راه‌هایی برای کم شدن کمردردهای سیاتیکی وجود دارد که بدون هیچ دردسری و در منزل می‌توانید انجام دهید تا درد به مقدار بسیاری کم شدن یابد. استفاده از پدهای گرم‌کننده یا بسته‌های یخ در بهبود درد خیلی مؤثر است. کیسه‌های آب گرم یا کیسه‌های یخ هر دو ساعت، به زمان 20 دقیقه می‌تواند از شدتِ کمردرد شما بکاهد. البته تاثیرگذاری هر یک از این دو روش به بیمار بستگی دارد و تنها از راه آزمون و خطا به دست می‌آید.
ورزش و سیاتیک
ورزش و انجام نرمش‌های کششی از جمله موثرترین راه‌های درمان زود سیاتیک به شمار می‌رود. یکی از نکته های کلیدی که می بایست برای داشته باشید داشتن فعالیت‌های سودمند بدون اعمال فشار به ناحیه کمر است؛ به طوری که در طول فرآیند درمان نباید بی‌تحرک بود. حرکت به‌طور قابل‌توجهی التهاب و درد را کم شدن می‌دهد.
با مراجعه به متخصص طب فیزیکی می‌توانید روش انجام نرمش و کشش آهسته ماهیچه‌های همسترینگ (پشت استخوان ران) و ناحیه تحتانی کمر را فرابگیرید. از سوی دیگر، شاید بعضی حرکت های ورزشی با توجه به بیماری، برای شما سودمند نباشد. خوبتر است در مشورت با پزشک از این امر آگاه شوید. پیاده‌روی‌های کوتاه زمان از مؤثرترین روش‌های درمانی به شمار می‌رود.
در مواردی که سیاتیک بر اثر ابتلا به بیرون‌زدگی دیسک کمر ایجاد شده و دردهای شدیدی بعد از چهار تا شش هفته ایجاد می‌نماید، عمل جراحی به‌عنوان روش نهایی درمان به کمک پزشکان می‌آید. پزشک در این عمل بخشی از دیسک بیرون‌زده را خارج می‌نماید و از این راه، فشار وارد به عصب سیاتیک را از بین می‌برد. حدود 90 درصد از بیماران بدون نیاز به عمل جراحی بهبود می‌یابند.
اگر به دردهای سیاتیک مبتلا هستید، خوبتر است بعد عمل و به زمان یک ماه از انجام بعضی کارها مثل رانندگی، وزنه‌برداری یا خم‌شدن به جلو خودداری نمایید. همچنین انجام درمان‌های فیزیکی نیز شاید استقامت ماهیچه‌های ناحیه کمر را تقویت نماید. از آنجا که بهبود و بازتوانی از ارزش بالایی برخوردار است، با فعالیت‌های بدنی تا حد بسیاری می‌توان بر این ناراحتی‌ها غلبه نمود.
مدارکی دال بر این موضوع وجود دارد که بعضی درمان‌های مکمل، اثربخشی خیلی خوبی روی کمردردهای سیاتیکی دارند. طب سوزنی، ماساژدرمانی، یوگا و حرکت های کایروپرکتیک شاید دردهای تحتانی موضعی را به‌طور قابل‌توجهی کم شدن دهد.
ابتلا به سیاتیک، اشخاص را در معرض ابتلای دوباره به این بیماری و عود این مشکل قرار می‌دهد. ولی انجام بعضی راهکارها خطر عود بیماری را بشدت کم شدن می‌دهد. انجام ورزش‌های با نظم و همیشگی، حفظ حالت صحیح نشستن و ایستادن، خم‌شدن روی زانوها برای برداشتن اشیای سنگین از روش‌های پیشگیرانه به شمار می‌روند که علاوه بر پیشگیری از صدمه‌های احتمالی وارده، از احتمال عود سیاتیک نیز می‌کاهد.
در میان روش‌هایی که گفتیم، بعضی راهکارها جزو مؤثرترین راه‌های درمان سیاتیک به شمار می‌روند و کیفیت زندگی در مبتلایان به کمردردهای سیاتیکی بهبود می‌یابد:
برقراری دوباره تعادل میان ماهیچه‌ها: متخصصان بر این باورند که کشش و انجام حرکت های نرمشی شیوه مناسب و آسانی است که دردهای سیاتیک را تا حد قابل‌ملاحظه‌ای بهبود می‌بخشد؛ به طوری که بیش از 80 درصد مبتلایان با انجام صحیح حرکت های کششی، از این دردها خلاص می‌شوند و علائم بیماری در آنها به‌مرور از بین می‌رود. از سوی دیگر، انجام نادرست حرکت های نه فقط کمکی به بهبود دردهایتان نمی‌نماید، بلکه بر شدت آن نیز می‌افزاید.
درمان میوفاسیال (Myofascial): این نوع درمان، نوعی روش سنتی به شمار می‌رود که در واقع درمان بافت نرم ماهیچه‌ای است که درد و بی‌تحرکی ماهیچه‌های اسکلتی را درمان می‌نماید. از این روش برای درمان دردهای سیاتیک و سردرد استفاده می‌شود.
این درمان، گرفتگی‌ها و انقباض‌های عضلانی را برطرف می‌نماید، گردش خون و غدد لنفاوی را بهبود می‌دهد و رفلکس‌های کششی را در ماهیچه‌ها تحریک می‌نماید. این روش همانند ماساژدرمانی است و حرکت های آن روی بدن با فشار دست‌ها صورت می‌گیرد.
دارو و درمان
استفاده از داروهای مسکن معمول مثل استامینوفن، داروهای غیراستروییدی ضدالتهابی مثل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن در کم شدن دردهای سیاتیک خیلی موثرند. پزشک شاید تزریق استروییدها را به‌عنوان کم شدن التهاب برای بعضی بیماران تجویز نماید. در موارد شدید بیماری، پزشک برای کم شدن التهاب، تزریق استروییدها را به داخل نخاع توصیه می‌نماید. این تزریق دقیقا در ناحیه اطراف عصب سیاتیک انجام می‌شود.
منبع:jamejamonline.ir
آخرین دیدگاه‌ها