بیماری زخم معده،علل و راه درمان آن

زخم معده که در قسمت داخلی معده ایجاد می گردد

حتما تا به حال اسم زخم معده را شنیده‌اید. این بیماری به معنی نوعی صدمه خوش‌خیم در معده است که نام دیگر آن «پپتیک اولسر» است. در گذشته‌های نه‌چندان دور تصور می‌شد شیوه زندگی مثل علاقه زیاد به غذاهای پرادویه یا شغل‌های استرس‌زا، دلیل زخم معده هستند اما امروزه پزشکان دریافتند که دلیل اصلی زخم‌ معده، استرس یا رژیم غذایی نیست بلکه آلوده شدن به باکتری خاصی به نام هلیکوباکتر پیلوری دلیل اصلی آن است.

زخمهای معده شامل:

• زخم معده که در قسمت داخلی معده ایجاد می گردد.

• زخمهای اثنی عشر که در قسمت داخلی قسمت بالای روده کوچک شما (اثنی عشر) اتفاق می افتد.

• شایع ترین علل زخم های پپتیک عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری و استفاده طولانی زمان از آسپیرین و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی است. استرس و غذاهای تند سبب ایجاد زخم معده نمی شوند. با این حال ، آنها قادر هستند علائم شما را بدتر کنند.

شایعترین علائم زخم گوارشی ، سوزش و درد معده است

علائم زخم معده :

• سوزش و درد معده

• احساس سیری ، نفخ یا آروغ زدن

• عدم تحمل مواد غذایی چرب

• سوزش سردل

• حالت تهوع

شایعترین نشانه زخم گوارشی ، سوزش و درد معده است. اسید معده ، مثل معده خالی ، درد را بدتر می نماید. این درد بیشتر با خوردن غذاهای خاصی که اسید معده را مهار می کنند یا با استفاده از یک داروی کم شدن دهنده اسید تسکین می یابد، اما شاید دوباره برگردد. شاید درد بین وعده های غذایی و شب ها بدتر شود.

تقریباً سه چهارم از مبتلایان به زخم معده علائمی ندارند.

در موارد کمتری ، زخم شاید علائمی ایجاد نماید مثل:

• استفراغ یا استفراغ خون ، که شاید قرمز یا سیاه به نظر برسد.

• خون تیره در مدفوع یا مدفوع سیاه یا تیره

• مشکل در تنفس 

• احساس ضعف  

• حالت تهوع یا استفراغ

• کم شدن وزن غیر قابل توضیح

• تغییر اشتها

علل زخم معده :

زخمهای گوارشی هنگامی بروز می کنند که اسید موجود در دستگاه گوارش در سطح داخلی معده یا روده کوچک ایجاد می گردد. این اسید قادر هست یک درد باز دردناک ایجاد نماید که شاید خونریزی نماید.

دستگاه گوارش شما با یک لایه مخاطی که به طور معمول از اسید محافظت می گردد، پوشیده شده است. اما اگر مقدار اسید افزایش یافته یا میزان مخاط کم شدن یابد، قادر هستید زخم ایجاد نمایید.

علل شایع زخم معده عبارتند از:

باکتری: باکتری های هلیکوباکتر پیلوری معمولاً در لایه مخاطی زندگی می کنند که بافت هایی را که معده و روده کوچک را خط می نماید ، پوشانده و از آن محافظت می نماید. غالباً هلیکوباکتر پیلوری مشکلی ایجاد نمی نماید ، اما قادر هست سبب التهاب لایه داخلی معده شود و زخم ایجاد نماید.

هنوز مشخص نیست که چطور هلیکوباکتر پیلوری گسترش می یابد. شاید از راه تماس نزدیک مثل بوسه ، از شخص به فرد دیگر منتقل شود. همچنین شاید اشخاص از راه غذا و آب به شوند.

استفاده با نظم از داروهای تسکین دهنده درد: استفاده آسپرین و همچنین بعضی داروهای ضد درد و بدون نسخه به نام داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) قادر هستند سبب تحریک یا تورم آستر معده و روده شما شوند. این داروها شامل ایبوپروفن ، ناپروکسن سدیم  ، کتوپروفن و… است. آنها شامل استامینوفن نیستند.

زخمهای گوارشی در اشخاص مسن زیادتر دیده می گردد که مکرر این داروهای ضد درد را استفاده می کنند یا در افرادی که این داروها را برای آرتروز استفاده می کنند.

سایر داروها استفاده بعضی داروهای دیگر به همراه NSAID ها ، مثل استروئیدها ، ضد انعقادها ، آسپرین با دوز کم ، مهارکننده های انتخابی مجدد سروتونین (SSRI ها) ، آلندرونات (Fosamax) و risedronate (Actonel) ، قادر هست احتمال بروز زخم را به شدت افزایش دهد.

درمان زخم معده به دلیل آن بستگی دارد

تشخیص زخم معده :

برای تشخیص زخم معده، پزشک شما ابتدا قادر هست سابقه پزشکی را انجام داده و معاینه بدنی را انجام دهد. سپس شاید شما نیاز به انجام آزمایشات تشخیصی داشته باشید ، مثل:

آزمایش : آزمایشی برای هلیکوباکتر پیلوری پزشک شما شاید آزمایشاتی را برای تعیین وجود باکتری H. پیلوری در بدن شما توصیه نماید. او شاید با استفاده از آزمایش خون ، مدفوع یا نفس در پی H. پیلوری باشد. آزمون نفس دقیق ترین است. آزمایش خون به طور کلی نادرست است و نباید به طور معمول از آنها استفاده شود.

آزمایش تنفس : شما چیزی بنوشید یا بخورید که شامل کربن رادیواکتیو باشد. H. پیلوری ماده موجود در معده شما را تجزیه می نماید. بعداً ، شما در یک کیسه نفس می کشید ، که بعد از آن مهر و موم می گردد. اگر به H. پیلوری آلوده باشید ، نمونه تنفس شما شامل کربن رادیواکتیو به شکل دی اکسید کربن است.

آندوسکوپی: در روش آندوسکوپی معده ، پزشک شما لوله توخالی مجهز به یک لنز (آندوسکوپ) را به پایین گلو و درون مری، معده و روده کوچک شما منتقل می نماید. با استفاده از آندوسکوپ ، پزشک در پی زخم است.

راههای درمان زخم معده :

درمان زخم معده به دلیل آن بستگی دارد. اگر مبتلا به باکتری هلیکوباکتر‌پیلوری باشید حتما می بایست درمان آنتی‌بیوتیکی چند دارویی برای زمان دو‌ماه استفاده نمایید. همچنین داروهای کم شدن‌دهنده اسید معده مثل رانیتیدین، فاموتیدین، امپرازول و… به کم شدن درد معده کمک می‌نماید. اگر زخم معده خونریزی شدید داشته باشد، شاید آندوسکوپی برای سوزاندن زخم و کم شدن خونریزی لازم باشد. اگر خونریزی با آندوسکوپی کنترل نشود یا سوراخ‌شدگی زخم رخ دهد، آن گاه جراحی مورد نیاز خواهد بود.

منبع : بیتوته