آزمایش DHT چیست و چه زمانی می بایست آزمایش DHT انجام دهیم؟

آزمایش DHT سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) را در خون شما اندازه‌گیری می‌نماید. DHT هورمونی جنسی است که شبیه تستوسترون است. DHT در بسیاری از اندام‌های بدن، از جمله پوست، پروستات و موها نقش مهمی دارد. سطوح DHT  می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله: سن ، ژنتیک، شرایط پزشکی و داروها .

آزمایش DHT  معمولاً برای کمک به تشخیص یا نظارت بر شرایطی که شاید با سطوح DHT  مرتبط باشد، انجام می گردد.

• آزمایش دی هیدروتستوسترون (DHT) 

• 5-a-dihydrotestosterone

• 5-Alpha-Dihydrotestosterone

• Allodihydrotestosterone

• Androstanolone

• DHT

• Serum Dihydrotestosterone

• Stanolone

• Androstanolone

• خون

• پزشک یا پرستار از شما می خواهد که نمونه خون بدهید. این کار معمولاً با وارد کردن سوزن به رگ در بازوی شما و جمع آوری مقدار کمی خون در لوله انجام می گردد.

آزمایش DHT  معمولاً یک روش ایمن و کم خطر است. با این حال، مثل هر عمل پزشکی، بعضی از خطرات و عوارض جانبی احتمالی وجود دارد. بعضی از خطرات و عوارض جانبی احتمالی آزمایش DHT  عبارتند از: خونریزی یا کبودی در محل نمونه گیری ، عفونت در محل نمونه گیری یک خطر نادر است ، سرگیجه یا غش   

• معمولاً نیازی به ناشتا بودن قبل از آزمایش DHT نیست. با این حال، پزشک شما شاید دستورالعمل های دیگری را به شما بدهد.

• اگر دارو یا مکمل استفاده می نمایید، به پزشک خود آگاهی دهید. بعضی از داروها قادر هستند با نتایج آزمایش DHT تداخل داشته باشند.

• اگر سابقه خونریزی یا کبودی بیش از حد دارید، به پزشک خود آگاهی دهید.

• اگر در مورد آزمایش DHT سوال یا نگرانی دارید، لطفاً با پزشک خود صحبت نمایید. 

دلایل متعددی برای تجویز آزمایش DHT وجود دارد، از جمله:

• ارزیابی آلوپسی آندروژنتیک (طاسی با الگوی مردانه): DHT یکی از عوامل کلیدی در ایجاد آلوپسی آندروژنتیک است، نوعی ریزش موی ارثی که هم مردان و هم زنان را تحت اثر قرار می‌دهد. سطوح بالای DHT می‌تواند به کوچک شدن فولیکول‌های مو و در آخر منجر به نازک شدن مو و ریزش مو شود. آزمایش DHT شاید برای ارزیابی سطح آندروژن در افرادی که ریزش مو دارند استفاده شود.

• ارزیابی هیرسوتیسم (رشد موی بیش از حد): هیرسوتیسم وضعیتی است که با رشد بیش از حد مو در مناطقی که معمولاً در زنان مو کم است یا وجود ندارد مشخص می‌شود. سطوح بالای آندروژن‌ها، از جمله DHT، شاید به این موقعیت کمک نماید. آزمایش DHT، همراه با سایر آزمایش‌های آندروژن، می‌تواند به شناسایی عدم تعادل هورمونی زمینه‌ای کمک نماید.

• نظارت بر درمان برای شرایط مرتبط با آندروژن: افرادی که تحت درمان برای شرایط مرتبط با آندروژن‌ها، مثل آلوپسی آندروژنتیک یا هیرسوتیسم هستند، شاید سطح DHT خود را برای ارزیابی اثربخشی درمان کنترل کنند.

• بررسی سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن: سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن شرایط ژنتیکی هستند که در آن اشخاص دارای ساختار ژنتیکی مردانه (کروموزوم‌های XY) شاید پاسخگویی به آندروژن‌ها را کم شدن دهند. در بعضی موارد، اشخاص مبتلا به این سندرم‌ها شاید سطح DHT کمتری نسبت به حد طبیعی داشته باشند.

• ارزیابی سلامت پروستات: DHT در رشد و نمو غده پروستات نقش دارد. سطوح غیرطبیعی DHT شاید با اختلالات پروستات، مثل هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) یا سرطان پروستات مرتبط باشد. آزمایش DHT شاید در ارزیابی این شرایط گنجانده شود.

• اختلالات غدد درون ریز: آزمایش DHT شاید در بررسی بعضی اختلالات غدد درون ریز که بر متابولیسم یا تولید آندروژن تأثیر می‌گذارند، ارزیابی شود.

• نظارت بر بیمارانی که تحت درمان با مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز یا شیمی‌ درمانی قرار می‌گیرند: مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز دسته ای از داروها هستند که برای کم شدن تولید DHT استفاده می‌شوند. آنها برای درمان شرایطی مثل آلوپسی آندروژنتیک و BPH استفاده می‌شوند. شیمی‌درمانی نیز می‌تواند بر سطح DHT تأثیر بگذارد. آزمایش DHT شاید برای نظارت بر سطح DHT در بیمارانی که تحت درمان با این داروها هستند استفاده شود تا اثربخشی درمان و ایمن بودن آن را ارزیابی نماید.

• مهارکننده‌های آروماتاز: این داروها با تبدیل آندروستندیون به استروژن، تولید آندروژن را مهار می‌کنند. با این حال، آنها می‌توانند سطح DHT را با افزایش تبدیل تستوسترون به DHT توسط آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهند. نمونه‌هایی از مهارکننده‌های آروماتاز شامل آناس‌تروزول (آرimidex) و لتروزول (Femara) است.

• مهارکننده‌های فسفودی استراز نوع 5 (PDE5): این داروها با شل کردن عضلات صاف در رگ‌های خونی، جریان خون را افزایش می‌دهند. آنها همچنین می‌توانند سطح DHT را با افزایش بیان آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهند. نمونه‌هایی از مهارکننده‌های PDE5 شامل سیلدنافیل (ویاگرا)، تادالافیل (سیالیس) و واردنافیل (لویترا) است.

• مینوکسیدیل: این دارو برای درمان ریزش مو استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند سطح DHT را با افزایش بیان آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهد.

• داروهای ضد بارداری خوراکی: این داروها با مهار تخمک‌گذاری و تولید هورمون‌های جنسی زنانه، از بارداری پیشگیری می‌کنند. با این حال، آنها همچنین می‌توانند سطح DHT را با افزایش تبدیل تستوسترون به DHT توسط آنزیم 5-آلفا ردوکتاز افزایش دهند.

• مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز: این داروها با مسدود کردن آنزیم 5-آلفا ردوکتاز، تولید DHT را مهار می‌کنند. آنها برای درمان شرایطی مثل آلوپسی آندروژنتیک (ریزش مو با الگوی مردانه) و هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) استفاده می‌شوند. نمونه‌هایی از مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز شامل فیناسترید (پروپسیا) و دوتاسترید (آودارترا) است.

• سیمتیدین: این دارو برای درمان زخم‌های معده و اثنی عشر استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند سطح DHT را با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز کم شدن دهد.

• کتوکونازول: این دارو یک داروی ضد قارچ است که می‌تواند سطح DHT را با مهار آنزیم 5-آلفا ردوکتاز کم شدن دهد.

• اسپیرونولاکتون: این دارو یک دیورتیک (ادرارآور) است که برای درمان فشار خون بالا و کمبود آلدوسترون استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند سطح DHT را با مسدود کردن گیرنده‌های آندروژن کم شدن دهد.

سطوح بالای DHT شاید نشان‌دهنده موارد زیر باشد:

• آلوپسی آندروژنتیک (طاسی با الگوی مردانه): DHT یکی از عوامل اصلی ریزش موی آندروژنتیک است.

• هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH): BPH وضعیتی است که در آن غده پروستات بزرگ می‌شود.

• سرطان پروستات: سرطان پروستات نوعی سرطان است که در غده پروستات ایجاد می‌شود.

• هیرسوتیسم: هیرسوتیسم وضعیتی است که با رشد بیش از حد مو در زنان در مناطقی که معمولاً مو کم است یا وجود ندارد مشخص می‌شود.

• سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن: سندرم‌های عدم حساسیت به آندروژن شرایط ژنتیکی هستند که در آن اشخاص دارای ساختار ژنتیکی مردانه (کروموزوم‌های XY) شاید پاسخگویی به آندروژن‌ها را کم شدن دهند.

• بعضی از اختلالات غدد درون ریز: بعضی از اختلالات غدد درون ریز، مثل تومورهای غده فوق کلیوی، می‌توانند سبب افزایش تولید DHT شوند.

سطوح پایین DHT شاید نشان‌دهنده موارد زیر باشد:

• کمبود آندروژن: کمبود آندروژن وضعیتی است که در آن بدن به اندازه کافی هورمون‌های جنسی مردانه تولید نمی‌نماید.

• سوء تغذیه: سوء تغذیه می‌تواند سطح DHT را کم شدن دهد.

• بیماری کبدی: بیماری کبدی می‌تواند بر متابولیسم DHT تأثیر بگذارد و منجر به سطوح پایین‌تر شود.

• استفاده بعضی از داروها: بعضی از داروها، مثل مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز، می‌توانند سطح DHT را کم شدن دهند.

مهم است که برای داشته باشید که آزمایش DHT تنها یک ابزار تشخیصی است و می بایست در کنار سایر اطلاعات پزشکی، مثل سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی، برای تشخیص یا درمان هر گونه بیماری استفاده شود. تفسیر نتایج آزمایش DHT می بایست توسط یک متخصص پزشکی انجام شود.

1. نتایج آزمایش DHT چه زمانی مشخص می‌شود؟

نتایج آزمایش DHT معمولاً چند روز طول می‌کشد تا مشخص شود. پزشک شما در مورد نتایج آزمایش با شما صحبت خواهد نمود و در صورت نیاز به شما در مورد گزینه‌های درمانی زیادتر  مشاوره  می‌دهد.

2. چه چیزی سبب افزایش سطح DHT می‌شود؟

بعضی از عواملی که می‌توانند سبب افزایش سطح DHT شوند عبارتند از:

• سن: سطح DHT در مردان با افزایش سن به طور طبیعی افزایش می‌یابد.

• چاقی: چاقی با افزایش سطح DHT مرتبط است.

• استفاده بعضی از داروها: بعضی از داروها، مثل استروئیدهای آنابولیک، می‌توانند سطح DHT را افزایش دهند.

• بعضی از شرایط پزشکی: بعضی از شرایط پزشکی، مثل سندرم کوشینگ، می‌توانند سطح DHT را افزایش دهند.

3. چه چیزی سبب کم شدن سطح DHT می‌شود؟

بعضی از عواملی که می‌توانند سبب کم شدن سطح DHT شوند عبارتند از:

• سن: سطح DHT در مردان با افزایش سن به طور طبیعی کم شدن می‌یابد.

• سوء تغذیه: سوء تغذیه می‌تواند سطح DHT را کم شدن دهد.

• بیماری کبد: بیماری کبد می‌تواند بر متابولیسم DHT تأثیر بگذارد و منجر به سطوح پایین‌تر شود.

• استفاده بعضی از داروها: بعضی از داروها، مثل مهارکننده‌های 5-آلفا ردوکتاز، می‌توانند سطح DHT را کم شدن دهند.

• کمبود آندروژن: کمبود آندروژن وضعیتی است که در آن بدن به اندازه کافی هورمون‌های جنسی مردانه تولید نمی‌نماید.

4. آیا آزمایش DHT برای همه اشخاص ضروری است؟

نه، آزمایش DHT برای همه اشخاص ضروری نیست. این آزمایش معمولاً فقط برای افرادی انجام می‌شود که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هایی هستند که با DHT مرتبط هستند، مثل ریزش مو با الگوی مردانه، BPH یا سرطان پروستات.

5. اگر سطح DHT من بالا یا پایین باشد چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر سطح DHT شما بالا یا پایین باشد، پزشک شما در مورد گزینه‌های درمانی زیادتر با شما صحبت خواهد نمود. درمان شاید شامل داروها، جراحی یا تغییرات در سبک زندگی باشد.

• مهم است که نتایج آزمایش DHT خود را با پزشک خود در میان بگذارید تا آنها بتوانند نتایج را به درستی تفسیر نموده و در صورت نیاز به شما در مورد گزینه‌های درمانی زیادتر مشاوره دهند.

• چندین عامل سبک زندگی قادر هستند بر سطح دی هیدروتستوسترون (DHT) در بدن تأثیر بگذارند. توجه به این نکته اساسی است که این عوامل شاید بر نمایه کلی آندروژنی تأثیر بگذارند و تأثیر آنها بر DHT به طور ویژه قادر هست در بین اشخاص متفاوت باشد.

• آزمایش دی هیدروتستوسترون (DHT) قادر هست در ارزیابی باروری و سلامت باروری مرتبط باشد، به ویژه در مواردی که سطح آندروژن شاید در مسائل تولید مثل نقش داشته باشد.

از اطلاعات موجود در این نوشته نباید به عنوان جایگزین نظر حرفه ای پزشک استفاده شود. اگر در مورد تندرستی خود سوالی دارید حتما با پزشک خود تماس بگیرید.