روشهایی برای درک مفهوم زمان به کودک

خواندن کتاب قصه هم به رشد معنای زمان در کودک کمک می نماید

زمان مفهموم مشکل و پیچیده ای برای بچه ها است چون نمی توانند آن را حس یا لمس کنند و مورد بررسی قرار دهند. 

مفاهیم مربوط به زمان مثل فردا، یک هفته دیگر، ماه آینده، یک دقیقه صبر کن! واژه هایی ناآشنا برای کودکان هستند. درک مفهوم زمان برای کودک کم سن و سال سخت است. جمله «تا 20 دقیقه دیگه میریم» برای شما خیلی واضح و روشن است. شما میدانید که در حین این 20دقیقه میتوانید غذای اضافی را داخل یخچال بگذارید، اشپزخانه را با نظم نمایید، لباس بپوشید و برای رفتن آمده شوید. ولی برای یک بچه سه ساله این جمله آن قدر پیچیده است که گویی شما دارید با یک زبان دیگر صحبت می نمایید. 

در واقع، آنها از عبارت  بالا صرفا قسمت «میریم» را متوجه میشوند . زمان برای کودکان یک معنای پیچیده است. یک نمونه ی روشن از عدم درک زمان هنگامی که است که به بچه می گوییم تا 10 دقیقه دیگر می رسیم و وی 100 بار دیگر می پرسد نرسیدیم؟ مفاهیمی مثل فردا، هفته بعد و سه ماه آینده برای بچه های 4 تا 6 سال بی معنی است. آنها صرفا متوجه میشوند که این مضمون های معطوف به آینده است. برای بچه ها«بعد از نهار»،« اگر بابا از سر کار بیاد» و «بعد از این که از خواب بیدار شدی» مشخص تر و قابل درک تر است. 

کودکان در 4 سالگی، از واژه هایی مثل قبل، بعد، روز، شب، صبح، روز قبل، الآن، بعدا و غیره استفاده میکنند . ولی زمان این واژه ها هم چنان ابهام آمیز باقی می مثل مگر این که ما آن ها را در تجربه های روزانه و بهمراه یک معیار یا نشانه بکار ببریم و کودک ها آن ها را بصورت عینی تجربه کنند. مثلا ، جمله« بعد از این که بابا از سر کار اومد شام می خوریم»، در قیاس با« ساعت ۶ شام می خوریم» برای بچه قابل درک تر است. 

بی توجهی کودکان به زمان، نشانه بی تربیتی آنها نیست!

آیا برای شما پیش آمده هنگامی که صبح دیر از خواب بیدار شدید به فرزند خردسالتان بگویید عجله نماید تا مدرسه اش دیر نشود، ولی واکنشی از وی نبینید؟ یا به عنوان مثال اتفاق افتاده که خودتان عجله دارید و از وی می خواهید سریعتر کارهایش را انجام دهد، ولی می بینید که تغییری در رفتار فرزندتان ایجاد نشده و وی با همان شتاب همیشگی درگیر انجام کارهاست؟

بعضی والدین در این لحظه عصبانیو یا متعجب میشوند و فکر میکنند ، فرزندشان با آنها لج نموده، یا دلش نمی خواهد به مدرسه برود یا نسبت به حرف والدینش بی توجه است. در حالی که واقعا اینطور نیست. این رفتار به علت کامل نشدن درک معنای زمان توسط کودک

است.

 موقع صحبت با فرزندتان از کلماتی مثل امروز، روز قبل، فردا و… استفاده نمایید که گویای زمان باشند

برای اموزش انتظار به کودک، به عنوان مثال برای به دنیا امدن خواهر یا برادرش، بجای گفتن این که« خواهر یا برادرت ۷ ماه دیگر به دنیا می‌اید »، میتوانید بگویید:« هنگامی که هوا سرد شد و برف بارید، نی نی کوچولو به دنیا می‌اید » یا« هنگامی که فصل تابستان شد و تو لباس آستین کوتاه پوشیدی، خواهر یا برادر کوچولوت به دنیا می‌اید ».

اموزش های برای درک معنای زمان به کودک

برای آموزش گذر زمان به کودک قادر هستید یک تقویم جالب و مناسب با سن کودک آماده کردن نمایید و از بچه بخواهید روزهایی که گذشته اند را رنگ نماید.

یک روز ویژه مثل روز تولد را در تقویم مشخص نمایید و از بچه بخواهید تا روزهای باقی مانده تا آن روز را بشمارد و هر روز که می گذرد آن را رنگ نماید.

از لحظات گوناگون یک روز عکس بگیرید، از فرزندتان بخواهید این لحظات را به ترتیب زمانی مرتب نماید. این کار به رشد معنای زمان در بچه کمک می نماید .

یک ساعت بکشید و در هر ساعت، کاری که قرار است اتفاق بیافتد را بکشید. به عنوان مثال ساعت هشت نقاشی نان و پنیر( صبحانه)، ساعت چهار نقاشی تاب و سرسره( پارک) و …

یک تقویم هفتگی روی مقوا بکشید و از بچه بخواهید اتفاقاتی که میتوان به هر روز در زمان هفته ارتباط داد را نقاشی نماید. به عنوان مثال شنبه کلاس شنا، یک شنبه رفتن خانه پدربزرگ و …

خواندن کتاب قصه هم به رشد معنای زمان در کودک کمک می نماید . با توجه به اینکه کتاب های قصه متشکل از آغاز، اتفاق اصلی و پایان هستند، این خود به کودک کمک می نماید که چارچوب زمانی و زمان بندی را متوجه شود.

از واژه ها مربوط به زمان استفاده نمایید

موقع صحبت با فرزند خود از کلماتی مثل امروز، روز قبل، فردا و… استفاده نمایید که گویای زمان باشند. هنگامی که این واژه ها در متن استفاده می گردد باعث می گردد درک معنای زمان برای بچه راحت تر شود. در خصوص برنامه هفتگی کودکتان با وی حرف بزنید به عنوان مثال بگویید قرار است پنج شنبه برای خرید برویم و فردا پنج شنبه است و همچنین آن روز را بر روی تقویمش به وی نشان دهید. فهماندن معنای یک سال به کودک دشوار تر خواهد بود برای این که یک سال زمان بسیاری برای انتظار یک بچه خواهد بود.

نکته پایانی

در کنار تمامی تعالیم ، انتظارتان از بچه می بایست با مرحله های رشد وی هماهنگ باشد و صبر داشته باشید. درک معنای زمان به وسیله بچه امکان دارد تا ۸ سالگی هم با درکی که شما از معنای زمان دارید خیلی متمایز باشد. بدین ترتیب درصورتی که رفتار بچه در مورد زمان با شما متمایز بود، وی را سرزنش نکنید. 

منبع : بیتوته