[ad_1]
شایعترین نشانه مزوتلیومای ریوی، تنگی نفس و درد قفسه سینه است
مزوتلیوما؛ سرطان خاموشی که از آزبست نشأت میگیرد!
مزوتلیوما نوعی سرطان است که در مزوتلیوم، غشایی که داخل حفرههای بدن مثل شکم یا قفسه سینه را پوشش میدهد، ایجاد میشود. سه چهارم موارد مزوتلیوما در حفره قفسه سینه آغاز میشود. این بیماری همچنین میتواند در حفره شکمی و اطراف قلب نیز آغاز شود. صرفنظر از محل آغاز، سلولهای بدخیم مزوتلیوم میتوانند به بافتهای اطراف حمله نموده و به آنها صدمه برسانند. همچنین، سلولهای سرطانی میتوانند متاستاز داده و به سایر قسمتهای بدن گسترش یابند.
در بسیاری از موارد، مزوتلیوما زمانی تشخیص داده میشود که بیماری پیشرفته است. نرخ بقای ۵ ساله حدود ۵٪ تا ۱۰٪ است. زیادتر بیماران مبتلا به مزوتلیومای ریه به علت نارسایی تنفسی یا ذاتالریه جان خود را از دست میدهند. بعضی از بیماران دچار انسداد روده کوچک میشوند، زمانی که تومور از راه دیافراگم (ماهیچهای که قفسه سینه و حفره شکمی را جدا مینماید) گسترش یابد. تعداد کمتری از بیماران نیز به علت عوارض قلبی ناشی از گسترش تومور به پریکارد (کیسه نازکی که قلب را احاطه نموده است) و خود قلب فوت میکنند.
تشخیص مزوتلیوما معمولاً با تصویربرداری و نمونهبرداری انجام میشود
علل مزوتلیوما
عامل خطر اصلی مزوتلیوما، کار کردن با آزبست است. آزبست گروهی از مواد معدنی با الیاف نازک و میکروسکوپی است. از آنجا که این الیاف در برابر حرارت، آتش و مواد شیمیایی مقاوم هستند و رسانای الکتریسیته نیستند، آزبست به طور گسترده در صنایع ساختمانی، خودروسازی و سایر صنایع استخراج و استفاده شده است.
اگر الیاف ریز آزبست در هوا آزاد شوند، همانطور که در فرآیندهای تولیدی رخ میدهد، شاید استنشاق یا بلعیده شوند و منجر به مشکلات جدی تندرستی شوند. حدود ۷۵٪ از موارد مزوتلیوما با قرار گرفتن در معرض آزبست در محیط کار مرتبط هستند. همچنین، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد اعضای خانواده و افرادی که با کارگران صنعت آزبست زندگی میکنند، در معرض خطر زیادتری برای ابتلا به مزوتلیوما و احتمالاً سایر بیماریهای مرتبط با آزبست هستند. این خطر شاید به علت استنشاق گرد و غبار آزبست باشد که از راه لباس و موی کارگران به خانه منتقل میشود. علاوه بر این، مواردی از مزوتلیوما در افرادی که در نزدیکی معادن آزبست زندگی میکنند نیز مشاهده شده است.
با این حال، مزوتلیوما در بعضی اشخاص بدون هیچگونه تماس شناختهشده با آزبست نیز گزارش شده است. سایر علل نادر اما ممکن شامل موارد زیر است:
• زئولیتها: این مواد معدنی از دید شیمیایی به آزبست مرتبط هستند. یکی از این مواد، اریونیت، در بعضی مناطق ترکیه بهوفور در خاک یافت میشود. طبق گزارش انجمن سرطان آمریکا، قرار گرفتن در معرض اریونیت عامل اصلی نرخ بالای مزوتلیوما در این مناطق است.
• پرتوهای رادیواکتیو: انجمن سرطان آمریکا گزارش داده است که مواردی از مزوتلیوما در افرادی مشاهده شده است که در معرض دوزهای بالای اشعه در قفسه سینه یا شکم قرار گرفتهاند. همچنین، بعضی از بیماران که در گذشته تزریق دیاکسید توریوم (Thorotrast) را دریافت نمودهاند (مادهای که تا دهه ۱۹۵۰ در بعضی رادیوگرافیهای قفسه سینه استفاده میشد)، به این بیماری مبتلا شدهاند.
• ویروس SV40: بعضی مطالعات روی حیوانات آزمایشگاهی احتمال میدهند که عفونت با ویروس سیمین ۴۰ (SV40) شاید خطر ابتلا به مزوتلیوما را افزایش دهد. بر پایه گزارش انجمن سرطان آمریکا، بعضی از واکسنهای تزریقی فلج اطفال که بین سالهای ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۳ توزیع شدند، آلوده به SV40 بودند و حدود ۳۰ میلیون نفر در ایالات متحده در معرض این ویروس قرار گرفتند. با این حال، بزرگترین مطالعات انجامشده روی انسانها تاحالا ارتباط مستقیمی بین این ویروس و افزایش خطر مزوتلیوما یا سایر سرطانها پیدا نکردهاند.
• ژنتیک: بعضی از متخصصان معتقدند که بعضی اشخاص از دید ژنتیکی مستعد ابتلا به مزوتلیوما هستند. نرخ این بیماری در بین جمعیتهای مختلف متفاوت است.
مزوتلیوما زیادتر در بافتهای پوششی ریهها، شکم یا قلب ایجاد میشود
علائم سرطان مزوتلیوما
علائم مزوتلیوما معمولاً ۲۰ تا ۵۰ سال بعد از نخستین تماس با آزبست ظاهر میشوند. علائم اصلی مزوتلیومای ریوی شامل موارد زیر است:
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• تجمع مایعات در پلورا (غشای پوشاننده ریهها) که ناشی از مزوتلیوما است، در صورت شدید بودن، میتواند سبب تشدید تنگی نفس شود.
علائم مزوتلیومای صفاقی (شکمی)
• کم شدن وزن
• تورم و درد شکم
• اختلالات انعقادی خون
• انسداد روده
• کمخونی
• تب
اگر سرطان به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد، علائم زیر شاید ظاهر شوند:
• درد
• مشکل در بلعیدن
• تورم گردن یا صورت
از آنجا که بسیاری از بیماریها میتوانند علائم مشابهی داشته باشند، این نشانهها لزوماً به معنی ابتلا به مزوتلیوما نیستند. بر این اساس، مراجعه به پزشک برای بررسی دلیل علائم ضروری است.
سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی
از آنجایی که مزوتلیوما یک بیماری نادر است، بیشتر در ابتدا به اشتباه تشخیص داده میشود. اگر پزشک مشکوک به مزوتلیوما شود، ابتدا سابقه پزشکی کاملی از شما میگیرد و در پی علائم و عوامل خطر، بهویژه تماس با آزبست خواهد بود، زیرا آزبست مهمترین عامل خطر برای این بیماری است. پزشک همچنین موقعیت کلی تندرستی را بررسی نموده و در پی علائم احتمالی مزوتلیوما خواهد بود، از جمله:
• وجود مایعات در حفره قفسه سینه، شکم یا پرده دور قلب (پریکارد)
براساس نتایج معاینه، پزشک شاید شما را برای آزمایشهای تشخیصی مزوتلیوما ارجاع دهد.
ژنتیک شاید در افزایش خطر ابتلا به این سرطان نقش داشته باشد
آزمایشهای تشخیصی مزوتلیوما
آزمایش خون
سطح بالای سه ماده در خون میتواند احتمال ابتلا به مزوتلیوما را افزایش دهد:
• فیبولین-۳ (Fibulin-3)
• استئوپونتین (Osteopontin)
• پپتیدهای محلول مرتبط با مزوتلین (SMRP)
این آزمایشها هنوز به اندازه کافی دقیق نیستند که به تنهایی برای تشخیص مزوتلیوما استفاده شوند، اما سطح بالای این مواد احتمال وجود بیماری را افزایش میدهد.
آزمایش نمونه مایعات و بافت
اگر مایعات در بدن تجمع یافته باشند (به علت مزوتلیوما)، پزشک نمونهای از این مایعات را با استفاده از یک سوزن از راه پوست خارج نموده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی مینماید. این آزمایش بسته به محل تجمع مایعات نامهای مختلفی دارد:
• توراسنتز (Thoracentesis): بررسی مایع در قفسه سینه
• پاراسنتز (Paracentesis): بررسی مایع در شکم
• پریکاردیوسنتز (Pericardiocentesis): بررسی مایع در پرده دور قلب
حتی اگر در مایعات سلولهای سرطانی پیدا نشود، باز هم احتمال مزوتلیوما وجود دارد و شاید نمونهبرداری بافت (بیوپسی) مورد نیاز باشد.
بیوپسی (نمونهبرداری بافتی)
چندین روش برای نمونهبرداری از بافت مشکوک به مزوتلیوما وجود دارد:
• بیوپسی با سوزن: یک سوزن بلند و توخالی از راه پوست وارد تومور شده و نمونه کوچکی از بافت برداشته میشود. گاهی نمونه برای تشخیص کافی نیست و نیاز به روشهای تهاجمیتر است.
• توراوسکوپی، لاپاروسکوپی و مدیاستینوسکوپی: در این روشها، پزشک از یک لوله نازک و دارای نور استفاده مینماید که از راه برش کوچکی در پوست وارد بدن میشود و ابزارهای کوچک دیگری برای برداشتن نمونههای بافتی از مناطق مشکوک استفاده میشود:
• توراوسکوپی: بررسی فضای بین ریهها و دیواره قفسه سینه
• لاپاروسکوپی: بررسی داخل شکم
• مدیاستینوسکوپی: بررسی وسط قفسه سینه (نزدیک قلب)
• بیوپسی جراحی: در بعضی موارد، برای گرفتن نمونه بزرگتر یا برداشتن کل تومور، نیاز به عمل جراحی مثل توراکوتومی (باز کردن قفسه سینه) یا لاپاروتومی (باز کردن شکم) است.
بیوپسی با هدایت سونوگرافی داخل برونشی (EBUS): یک لوله نازک و انعطافپذیر از راه گلو وارد مجاری تنفسی میشود تا ریهها بررسی شوند. در صورت وجود تومور، پزشک میتواند نمونه کوچکی از آن را بردارد.
آزمایشهای تصویربرداری
• عکس رادیولوژی قفسه سینه (X-ray): ضخیم شدن غیرطبیعی پوشش ریه، تجمع مایعات بین ریهها و دیواره قفسه سینه یا تغییرات در ریهها را نشان میدهد که میتواند نشانه مزوتلیوما باشد.
• سیتی اسکن (CT Scan): یک روش تصویربرداری با اشعه ایکس و کامپیوتر است که عکس ها دقیق و چندبعدی از داخل بدن ارائه میدهد. از این روش برای شناسایی سرطان، تعیین محل آن و بررسی میزان گسترش آن استفاده میشود.
• پتاسکن (PET Scan): شامل تزریق یک ماده رادیواکتیو به بدن است. سلولهای سرطانی مقدار بسیاری از این ماده را جذب میکنند و در عکس ها، روشنتر از بافتهای طبیعی دیده میشوند. پزشکان از این آزمون برای بررسی نواحی مشکوک به سرطان استفاده میکنند.
• امآرآی (MRI Scan): با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی قوی، عکس ها دقیقتری از بافتهای نرم بدن ارائه میدهد. برای مزوتلیوماهای درگیرکننده دیافراگم (عضله گنبدیشکل زیر ریهها)، امآرآی بهویژه سودمند است.
تشخیص مزوتلیوما معمولاً با تصویربرداری و نمونهبرداری انجام میشود
پیشآگهی مزوتلیوما
عوامل خاصی بر پیشآگهی مزوتلیوما و گزینههای درمانی آن تأثیر میگذارند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
• مرحله سرطان، یا میزان گسترش سرطان در بدن. مرحله بیماری معمولاً بر پایه اندازه تومور، وجود سلولهای سرطانی در غدد لنفاوی و گسترش سرطان فراتر از محل اولیه آن تعیین میشود.
• اندازه مزوتلیوما
• امکان برداشتن کامل مزوتلیوما از راه جراحی
• میزان مایع در قفسه سینه یا شکم
• سن و موقعیت کلی سلامت بیمار
• نوع سلولهای مزوتلیوما
• اینکه آیا سرطان بهطراوت تشخیص داده شده یا بعد از درمان بازگشته است.
درمانهای مزوتلیوما
درمان مزوتلیوما به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل موارد ذکر شده در بالا است. سه روش درمانی استاندارد برای این بیماری وجود دارد: جراحی، پرتودرمانی و شیمیدرمانی. معمولاً ترکیبی از دو یا هر سه روش برای درمان استفاده میشود.
جراحی
جراحیهای اصلی که برای درمان مزوتلیوما استفاده میشوند عبارتند از:
• برداشت گسترده موضعی که در آن سرطان همراه با مقداری از بافت سالم اطراف آن برداشته میشود.
• پلورکتومی و دکورتیزاسیون که شامل برداشتن بخشی از پوشش ریه، پوشش قفسه سینه و سطح خارجی ریهها است.
• پنومونکتومی خارج پلورال که شامل برداشتن یک ریه کامل، بخشی از پوشش قفسه سینه، دیافراگم و پوشش اطراف قلب میشود.
• پلورودز که در آن از یک ماده شیمیایی یا دارویی برای ایجاد اسکار در پوشش ریه استفاده میشود تا این پوشش به ریه بچسبد. این روش مانع از تجمع مایع میشود و برای کنترل علائم به کار میرود، اما درمان قطعی نیست.
پرتودرمانی
این روش درمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا و انواع دیگر تابش برای کشتن سلولهای سرطانی یا پیشگیری از رشد آنها استفاده مینماید. پرتودرمانی شاید به دو صورت انجام شود:
• پرتودرمانی خارجی که در آن دستگاهی خارج از بدن پرتوها را به سمت سرطان هدایت مینماید.
• پرتودرمانی داخلی که در آن مواد رادیواکتیو در قالب سوزن، دانه، سیم یا کاتتر مستقیماً در ناحیه نزدیک به سرطان قرار داده میشود.
شیمیدرمانی
این روش درمانی از داروها برای متوقف کردن رشد سلولهای سرطانی استفاده مینماید. شیمیدرمانی شاید:
• بهصورت خوراکی : از راه تزریق داخل وریدی یا عضلانی (برای رسیدن به سلولهای سرطانی در سراسر بدن) بهصورت مستقیم در ناحیه صدمهدیده (برای تأثیرگذاری بر سلولهای سرطانی همان ناحیه) در بعضی موارد، پزشکان از بیش از یک داروی شیمیدرمانی استفاده میکنند که به آن شیمیدرمانی ترکیبی گفته میشود.
سایر روشهای درمانی
• ایمونوتراپی : در این روش، داروهای خاصی به سیستم ایمنی کمک میکنند تا با سرطان مبارزه نماید. ترکیب نیوولوماب (Opdivo) و ایپیلوموماب (Yervoy) توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای مزوتلیومایی که قابل جراحی نیست، تأیید شده است.
• میدانهای درمانی تومور (TTF) : این روش درمانی شامل استفاده از میدانهای الکتریکی با فرکانسهای ویژه همراه با شیمیدرمانی است که تقسیم سلولهای سرطانی را نماید مینماید.
درمان این بیماری شامل جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی است
سوالات متداول در خصوص مزوتلیوما
۱. آیا مزوتلیوما فقط در ریهها ایجاد میشود؟
خیر، مزوتلیوما میتواند در قسمتهای مختلف بدن ایجاد شود، از جمله:
مزوتلیوم ریهها (پلورال): شایعترین نوع که روی پوشش ریهها تأثیر میگذارد.
مزوتلیوم شکمی (پریتونئال): بر پرده صفاقی که اندامهای داخلی شکم را پوشش میدهد، تأثیر میگذارد.
مزوتلیوم قلبی (پریکاردیال): نادرترین نوع که قلب را درگیر مینماید.
مزوتلیوم بیضهای (تونیکا واژینالیس): خیلی نادر است و روی بیضهها تأثیر میگذارد.
۲. آیا مزوتلیوما قابل سرایت است؟
خیر، مزوتلیوما یک بیماری سرطانی است و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود.
۳. آیا سیگار کشیدن سبب مزوتلیوما میشود؟
خیر، سیگار کشیدن مستقیماً سبب مزوتلیوما نمیشود، اما شاید خطر سایر سرطانهای مرتبط با آزبست مثل سرطان ریه را افزایش دهد.
۴. آیا مزوتلیوما درمان قطعی دارد؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای مزوتلیوما وجود ندارد، اما روشهایی مثل جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و ایمونوتراپی میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیمار و افزایش طول عمر کمک کنند.
۵. مزوتلیوما چقدر طول میکشد تا بعد از مواجهه با آزبست ظاهر شود؟
دوره کمون این بیماری معمولاً بین ۲۰ تا ۵۰ سال است، به این معنی که شاید دههها بعد از قرار گرفتن در معرض آزبست علائم ظاهر شوند.
جمع بندی
مزوتلیوما یک سرطان نادر است که عمدتاً به علت قرار گرفتن در معرض آزبست ایجاد میشود و معمولاً بعد از ۲۰ تا ۵۰ سال از مواجهه با این ماده بروز مینماید. این بیماری میتواند در مناطق مختلف بدن از جمله ریهها، شکم و قلب رخ دهد و علائمی مثل تنگی نفس، درد قفسه سینه، کم شدن وزن و تورم شکم را به همراه داشته باشد. تشخیص دقیق آن از راه آزمایشهای مختلف مثل بیوپسی، تصویربرداری و آزمایش خون انجام میشود. درمان مزوتلیوما معمولاً شامل جراحی، شیمیدرمانی، پرتودرمانی و در بعضی موارد ایمونوتراپی است، اما درمان قطعی برای آن وجود ندارد. با این حال، پیشگیری از قرار گرفتن در معرض آزبست میتواند خطر ابتلا را کم شدن دهد و تشخیص زودهنگام میتواند امید به زندگی بیماران را افزایش دهد.
[ad_2]
منبع : بیتوته
آخرین دیدگاهها