[ad_1]
مسجد عمران بن شاهین
بازدید از مسجد عمران بن شاهین: سفری به تاریخ نجف
مسجد عمران بن شاهین
مسجد عمران بن شاهین یکی از قدیمیترین مساجد نجف است که در ضلع شمالی صحن حرم امام علی (ع) قرار دارد. این مسجد در راهروی منتهی به باب طوسی (درِ ورودی شمالی صحن) حرم واقع شده است. این مسجد در قرن چهارم هجری قمری/دهم میلادی توسط عمران بن شاهین ساخته شده است. نظرات متفاوتی در این باره وجود دارد که آیا این مکان از ابتدا مسجد بوده است یا به عنوان رواق ساخته شده و سپس به مسجد تبدیل شده است. قبر سید محمدکاظم یزدی نیز در این مسجد قرار دارد.
تاریخچه مسجد عمران بن شاهین
تاریخچه مسجد عمران بن شاهین
ساخت این مسجد به قرن چهارم هجری قمری/دهم میلادی باز میگردد. این مسجد توسط عمران بن شاهین، حاکم وقت جنوب عراق، ساخته شده است. عمران شورشی علیه حکومت عضدالدوله دیلمی بود که شکست خورد. بر این اساس، او نذر نمود که اگر پادشاه او را ببخشد، دو رواق در نجف و کربلا بسازد. بر این اساس رواقی که او در نجف ساخت، در ضلع شمالی حرم قرار داشت و از آنجایی که حرم در آن زمان خیلی کوچکتر بود، در خارج از حرم قرار داشت.
در زمان حکومت شاه عباس اول، صحن حرم توسعه یافت و بخشی از مسجد به حرم الحاق شد. در سال ۱۳۶۸ هجری قمری/۱۹۴۸-۱۹۴۹ میلادی، دولت وقت عراق بخش دیگری از مسجد را برای ساخت خیابان تخریب نمود و بدین ترتیب تنها بخشی از مسجد باقی ماند.
معماری مسجد عمران بن شاهین
معماری مسجد عمران بن شاهین
مساحت فعلی مسجد عمران حدود ۲۱۵ متر مربع است. این بنا دارای چهار طاق گنبدی است که از کف تا سقف مسجد امتداد یافته و روبروی هم و در کنار هم قرار گرفتهاند. علاوه بر این، گنبد کوچکی با دوازده نورگیر بر روی سقف مسجد وجود دارد. زیر هر یک از چهار طاق گنبدی، فضایی شبیه به اتاق قرار دارد.
پروژه بازسازی مسجد عمران بن شاهین در اوایل ذی القعده ۱۴۲۸/نوامبر ۲۰۰۷ آغاز شد. در این پروژه، اسکلت اصلی مسجد با قالب و تیرهای آهنی روی دیوارها و سقف محکم شد.
دیدگاهها در خصوص مسجد عمران بن شاهین
بخش داخلی مسجد
شیخ جعفر مهبوبه در خصوص مسجد عمران میگوید که این بنا در ابتدا قرار نبوده مسجد باشد، بلکه قرار بوده است به عنوان رواقی از حرم باشد. بر این اساس، به عنوان رواقی از حرم امام علی (ع) به شمار میرود و بدون شک دفن اشخاص در آنجا جایز است. به گفته المعموبه، بعد از جدا شدن از حرم امام علی (ع)، این بنا به طور رسمی به عنوان مسجد شناخته شد و نشانههای مسجد به این رویداد برمیگردد. او همچنین بر این باور است که به شدت بعید است بنای فعلی با کتیبههای قرآنی آن توسط خود عمران بن شاهین ساخته شده باشد.
سید عبدالمطلب
سید عبدالمطلب در کتاب «مساجد و اماکن» روایتی متفاوت از المعموبه ارائه میدهد. او بر این باور است که هیچ مدرکی دال بر تخریب بنای عمران بن شاهین وجود ندارد، زیرا هیچ اشارهای به تخریب و بازسازی کلی بنای او نشده است. او در مورد کتیبههای قرآنی روی بنا بر این باور است که شاید در تعمیرات بنا اضافه شده باشند و تنها دیوارها و سقفی که قدمت بنا را نشان میدهند باقی مانده باشند.
سعد ماهر
سعد ماهر در کتاب «مشهد الامام علی» میگوید بررسی بنای مسجد و شباهت آن به شیوه ساخت ایوانهای صحن حرم و همچنین دیوارهای خارجی آن از دید مصالح و لبهها و دهانه طاقها نشان میدهد که بناهای مسجد همزمان با ایوانهای حرم ساخته شده است. بر این اساس، در قرن دهم/شانزدهم هجری در دوره صفویه به مسجد تبدیل شد.
روایتهای دیگری
روایتهای دیگری از زندگی عمران بن شاهین، تاریخچه ساخت مسجد و چگونگی تغییرات آن وجود دارد.
افرادی که در مسجد دفن شدهاند
امروزه این مسجد در ضلع شمالی صحن حرم امام علی (ع) قرار دارد و به همین علت به عنوان بخشی از حرم به شمار میآید. این مسجد محل دفن علما و شخصیتهایی همچون سید محمدکاظم یزدی، سید محمدکاظم مقدس، و شیخ محمدباقر قمی است.
سوالات متداول در خصوص مسجد عمران بن شاهین
مسجد عمران بن شاهین در کجا واقع شده است؟
مسجد عمران بن شاهین در ضلع شمالی صحن حرم امام علی (ع) در نجف قرار دارد.
مسجد عمران بن شاهین در چه زمانی ساخته شده است؟
این مسجد در قرن چهارم هجری قمری توسط عمران بن شاهین ساخته شده است.
چه کسانی در مسجد عمران بن شاهین دفن شدهاند؟
این مسجد محل دفن علما و شخصیتهایی همچون سید محمدکاظم یزدی، سید محمدکاظم مقدس، و شیخ محمدباقر قمی است.
مساحت فعلی مسجد عمران بن شاهین چقدر است؟
مساحت فعلی مسجد عمران بن شاهین حدود ۲۱۵ متر مربع است.
پروژه بازسازی مسجد عمران بن شاهین چه زمانی آغاز شد؟
پروژه بازسازی مسجد عمران بن شاهین در اوایل ذی القعده ۱۴۲۸ هجری قمری (نوامبر ۲۰۰۷ میلادی) آغاز شد.
سخن پایانی نوشته در خصوص مسجد عمران بن شاهین
مسجد عمران بن شاهین با تاریخچهای کهن و معماری زیبا، یکی از نمادهای مذهبی و تاریخی شهر نجف به شمار میآید. این مسجد نه تنها به عنوان مکانی مقدس برای عبادت و دفن علما و بزرگان، بلکه به عنوان شاهدی بر تغییرات فرهنگی و تاریخی این منطقه ارزشمند است. با گذشت قرنها، مسجد عمران بن شاهین همچنان با استحکام و عظمت خود، الهامبخش زائران و محققان از سراسر جهان است. حفظ و نگهداشتن از این میراث تاریخی، تکلیفای است که بر عهده همه ماست تا این گنجینه ارزشمند برای نسلهای آینده نیز باقی بماند.
[ad_2]
منبع : بیتوته
آخرین دیدگاهها