کاوش در اثرهای هنری و تاریخی مسجد دولتشاه

مسجد دولتشاه

نگاهی به اثرهای زیبا و تاریخی مسجد دولتشاه

تاریخچه مسجد دولتشاه کرمانشاه

 مساجد همواره بخشی از اثرهای تاریخی در ممالک اسلامی بوده‌اند. یکی از این مساجد، مسجد دولتشاه در شهر کرمانشاه است که تاریخ ساخت آن به بیش از 200 سال پیش بازمی‌گردد. این مسجد در میدان جوانشیر واقع شده و به دوران قاجاریه تعلق دارد. ساختار این مسجد که در نزدیکی دیوان‌خانه شهر با دوازده عمارت قدیمی واقع شده، جلوه‌ای از هنر و تاریخ دارد.

بانی این مسجد، محمدعلی میرزا دولتشاه، از فرزندان فتحعلیشاه قاجار بوده که از سال 1221 تا 1237 در کرمانشاه و عراقین حاکم بوده است. دولتشاه که هنردوست و شاعر بزرگی بوده، با تخلص “دولت” شعر می‌سروده و دیوانی به نام “معاصر دولتشاه” با بیش از چهار هزار بیت و یک تذکره در خصوص شاعران معاصر او به جا گذاشته است.

تاریخ مسجد دولتشاه 

معماری مسجد دولتشاه کرمانشاه

معماری این مسجد نمایانگر ویژگی‌های زمان زندیه و دوران قاجاریه است. از جمله نمادها و نشانه‌های معماری آن می‌توان به ستون‌های مارپیچ، محراب با مقرنس‌کاری، و گچ‌بری‌های شبستان‌ها اشاره نمود. ساختار این مسجد شامل سردر، صحن، و دو شبستان برای زنان و مردان است که همگی در دوران اخیر مورد تعمیر و مرمت قرار گرفته‌اند.

مسجد دولتشاه به نام “مسجد حاج ابوتراب آل آقا” نیز شناخته می‌شود و این نام بر روی کاشی‌های سردر مسجد آشکار است. با این حال، بر پایه فتوای امام خمینی، نام اصلی مسجد یعنی “دولتشاه” به علت وقفی بودن، می بایست حفظ شود و تغییر نام مسجد وقفی جایز نمی‌باشد. این مسجد در حال حاضر نیز محل اقامت و تحصیل طلاب علوم دینی است. 

مسجد دولتشاه کرمانشاه 

دسترسی به مسجد دولتشاه کرمانشاه 

نشانی: مسجد دولتشاه در محله فیض آباد و در خیابان کزازی شهر کرمانشاه قرار دارد.

سوالات متداول در خصوص مسجد دولتشاه

1. مسجد دولتشاه کجا واقع شده است؟

مسجد دولتشاه در میدان جوانشیر کرمانشاه واقع شده است.

2. چه تاریخی دورانی به مسجد دولتشاه تعلق دارد؟

این مسجد به دوران قاجاریه با قدمت بیش از 200 سال تعلق دارد.

3. چه شخصیتی بانی مسجد دولتشاه بوده و چه میراث فرهنگی برجا گذاشته است؟

بانی این مسجد، محمدعلی میرزا دولتشاه از فرزندان فتحعلیشاه قاجار بوده و به عنوان یک هنردوست و شاعر شناخته می‌شود. از او دیوانی چهارهزار بیتی و تذکره‌ای به نام “معاصر دولتشاه” به جای مانده است.

4. چه نمادهای معماری در ساختار مسجد دولتشاه قابل تشخیص هستند؟

مسجد دولتشاه نشانه‌های معماری زمان زندیه و قاجاریه را در خود دارد، از جمله آن‌ها می‌توان به ستون‌های مارپیچ، محراب مقرنس‌کاری شده، و گچ‌بری‌های شبستان‌ها اشاره نمود.

5. آیا نام مسجد دولتشاه تغییر نموده است؟ اگر چه نام دیگری هم برای آن شناخته می‌شود.

بله، این مسجد همچنان با نام “مسجد حاج ابوتراب آل آقا” نیز شناخته می‌شود. با این حال، بر پایه فتوای امام خمینی، نام اصلی مسجد یعنی “دولتشاه” به علت وقفی بودن می بایست حفظ شود و تغییر نام مسجد وقفی جایز نمی‌باشد.

سخن آخر نوشته در خصوص ی مسجد دولتشاه

در  پایان، مسجد دولتشاه به عنوان یک نماد زیبا و تاریخی در کرمانشاه، با تاریخ چندین دهه‌ای خود، همچنان بر جاست. با افتخار به دوران قاجاریه باز می‌نگریم و از هنر و ادبیات بانی مسجد، محمدعلی میرزا دولتشاه، سروده‌ها و ارث فرهنگی او را در خود حفظ نموده‌ایم. این مکان مقدس، نقطه ارتباط بین گذشته و حال، جلوه‌گاه فرهنگ و هنر اسلامی است که همچنان در خدمت مردم و علم قرار دارد. امیدواریم که این راه حفظ و ارتقاء فرهنگ و تاریخ را ادامه دهیم و مسجد دولتشاه همیشه شاهد روزهای روشن و پرامید باشد.

منبع : بیتوته