سیرکوس ماکسیموس: چطور یک سیرک باستانی به نماد قدرت و فرهنگ رم تبدیل شد

سیرکوس ماکسیموس رم

سیرکوس ماکسیموس: بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین سیرک تاریخ رم

تاریخ سیرکوس ماکسیموس

سیرکوس ماکسیموس

سیرکوس ماکسیموس یک پیست مسابقه ارابه‌رانی در رم بود که در قرن ششم قبل از میلاد ساخته شد. از آن برای رویدادهای دیگری مثل بازی‌های رومی و جنگ‌های گلادیاتوری نیز استفاده می‌شد و آخرین بار در قرن ششم میزبان مسابقات ارابه‌رانی بود. این سیرک که در قرن بیستم تا حدی حفاری و سپس بازسازی شد، امروزه به عنوان یک فضای عمومی مهم به کار خود ادامه می‌دهد و میزبان کنسرت‌های موسیقی و تجمعات است.

ابعاد سیرکوس ماکسیموس

کاربردهای اولیه سیرکوس ماکسیموس

سیرکوس ماکسیموس که در دره بین تپه‌های پالاتین و آونتین واقع شده است، قدیمی‌ترین و بزرگترین فضای عمومی در رم است و افسانه‌ها می‌گویند که این سیرک در ابتدا در قرن ششم قبل از میلاد توسط نخستین پادشاهان روم ساخته شده است، اگرچه، نخستین بار شکل متمایز خود را در زمان جولیوس سزار به دست آورد. عملکرد اصلی آن به عنوان یک پیست مسابقه ارابه‌رانی و میزبان بازی‌های رومی (لودی رومانی) بود که به جوبیتور تقدیم می‌شد. این‌ها قدیمی‌ترین بازی‌های شهر بودند و هر سپتامبر با ۱۵ روز مسابقات ارابه‌رانی و رژه‌های نظامی برگزار می‌شدند. علاوه بر این، رم بازی‌های دیگری نیز داشت و تا ۲۰ مورد از این بازی‌ها یک روز یا زیادتر در سیرکوس ماکسیموس برگزار می‌شد. سایر رویدادهای برگزار شده در این مکان شامل شکار حیوانات وحشی، اعدام‌های عمومی و جنگ‌های گلادیاتوری بود که بعضی از آن‌ها به شدت دیدنی بودند، مثل زمانی که پمپئی مسابقه‌ای بین گروهی از گلادیاتورهای بربر و ۲۰ فیل ترتیب داد.

خارج سیرک نمایشی چشمگیر از پاساژها را ارائه می‌داد که در آن مغازه‌ها به نیازهای تماشاگران خدمت می‌نمودند.

مسابقات ارابه‌رانی سیرکوس ماکسیموس

معماری سیرکوس ماکسیموس

ابعاد

در بزرگ‌ترین حالت خود در قرن اول بعد از میلاد بعد از بازسازی بعد از آتش‌سوزی سال ۶۴ بعد از میلاد، سیرک ظرفیت ۲۵۰،۰۰۰ تماشاگر نشسته در بانک‌های ۳۰ متری عرض و ۲۸ متری ارتفاع را داشت. صندلی‌ها در دو ردیف پایین بتنی و سنگی و بقیه چوبی بودند. صندلی‌های انتهای منحنی بسته مربوط به اوایل قرن اول بعد از میلاد است. خارج سیرک نمایشی چشمگیر از پاساژها را ارائه می‌داد که در آن مغازه‌ها به نیازهای تماشاگران خدمت می‌نمودند. معمار رومی ویتروویوس همچنین معبدی از سرس را در سیرک توصیف می‌نماید و می‌گوید که با مجسمه‌های سفالی یا برنز آبکاری شده آذین شده است (در مورد معماری ۳.۳.۵).

بازسازی سیرکوس ماکسیموس

ویژگی‌های اصلی سیرک ماکسیموس

سیرک ماکسیموس دارای ویژگی‌های اصلی زیر بود:

پیست، در ابتدا پوشیده از شن و با اندازه ۵۴۰ در ۸۰ متر.

۱۲ دروازه آغاز (کارسر) برای ارابه‌ها که به شکل قوس در انتهای باز پیست قرار گرفته‌اند.

یک مانع آذین شده (اسپینا یا یوریپوس) کامل با ابلیسک‌هایی که در مرکز پیست اجرا می‌شوند.

پست‌های پیچشی مخروطی (متا) که در هر انتهای پیست قرار دارند.

نشانگرهای دور (تخم‌مرغ و دلفین) که برای نشان دادن تکمیل هر یک از هفت دور یک مسابقه معمولی چرخانده می‌شدند.

رویدادهای سیرکوس ماکسیموس

مسابقات ارابه‌رانی در سیرکوس ماکسیموس

خود ارابه‌ها رنگ‌بندی شده بودند (قرمز، سفید، سبز و آبی) و می‌توانستند توسط تیم‌هایی از ۴، ۶، ۸ یا ۱۲ اسب کشیده شوند. ارابه‌رانان پیروز نه تنها با جوایز نقدی بزرگ ثروتمند شدند، بلکه مورد علاقه جمعیت نیز قرار گرفتند، به‌ویژه کسانی که شرط‌بندی نموده بودند، که بعضی وقت ها خیلی زیاد بود. برندگان نامدار عبارت بودند از پونتیوس اپا فرودیس، پمپئیوس موسکولوس و دیوکلز، اما شاید مشهورترین آن‌ها با بیش از ۲۰۰۰ پیروزی در مسابقه، اسکورپوس بود. اسب‌ها نیز نامدار شدند و مورد توجه جمعیت آگاه قرار گرفتند. مسابقات در سیرکوس ماکسیموس که در سراسر جهان روم نامدار بود، مسابقاتی برای پیروزی بود، زیرا این مسابقات به مراتب مهم‌ترین مسابقات در میان بسیاری از سیرک‌هایی بود که امپراتوری را پوشانده بودند و موقعیت آن با نمایش‌های زیاد آن در موزاییک‌ها، مجسمه‌های برجسته و حتی سکه‌ها گواهی شده است.

ارابه‌رانان پیروز نه تنها با جوایز نقدی بزرگ ثروتمند شدند، بلکه مورد علاقه جمعیت نیز قرار گرفتند.

آخرین مسابقه رسمی ارابه‌رانی در سیرکوس ماکسیموس در سال ۵۴۹ بعد از میلاد برگزار شد و توسط توتیلای پادشاه اوستروگوت برگزار شد. این سایت بعد از آن تا حد بسیاری رها شد، اگرچه فرانگیپانی در سال ۱۱۴۴ بعد از میلاد این سایت را مستحکم نمود. نخستین حفاری‌ها تحت پاپ سیکستوس پنجم در سال ۱۵۸۷ بعد از میلاد انجام شد و دو ابلیسک که در ابتدا به عنوان بخشی از اسپینا ایستاده بودند، بازیابی شدند. یکی از آن‌ها به حدود ۱۲۸۰ قبل از میلاد برمی‌گردد و توسط آگوستوس از هلیوپولیس در مصر در سال ۱۰ قبل از میلاد گرفته شده است. این زمانی در انتهای شرقی اسپینا ایستاده بود، اما به پیازا دل پوپولو منتقل شد. ابلیسک دوم که در مرکز اسپینا ایستاده بود مربوط به توتمس دوم (۱۵۰۴-۱۴۵۰ قبل از میلاد) است و در ابتدا برای معبد آمون در کارناک ساخته شده بود. کنستانتین اول آن را برای قسطنطنیه در نظر گرفته بود، اما بعد از ماندن در اسکله‌های اسکندریه به زمان ۲۵ سال، کنستانتین دوم آن را در سال ۳۵۷ بعد از میلاد به رم آورد. این مکان حالا در پیازا سان جیوانی در لاترانو (رم) قرار دارد.

ویژگی‌های سیرکوس ماکسیموس

کاربردهای بعدی سیرکوس ماکسیموس

این سایت در قرن نوزدهم میلادی برای صنعت و حتی یک کارخانه گاز استفاده شد، اما در دهه ۱۹۳۰ میلادی این منطقه پاکسازی شد و به پارکی تبدیل شد که شبیه شکل اصلی سیرک بود. همچنین در سال ۱۹۳۰ این سایت دوباره حفاری شد، فرآیندی که بین سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۸ میلادی ادامه داشت. صندلی‌های اصلی به همراه دروازه‌های آغاز و اسپینا آشکار شدند. با این حال، دو مورد اخیر دوباره پوشیده شدند و حالا حدود ۹ متر زیر سطح فعلی زمین قرار دارند. انتهای منحنی صندلی امروزه نیز در حال حفاری است در حالی که قسمت اصلی سیرک همچنان برای رویدادهای بزرگ عمومی مثل کنسرت‌ها و تجمعات استفاده می‌شود.

سوالات متداول در خصوص سیرکوس ماکسیموس

سیرکوس ماکسیموس در چه قرنی ساخته شد و برای چه نوع رویدادهایی استفاده می‌شد؟

سیرکوس ماکسیموس در قرن ششم قبل از میلاد ساخته شد و به‌عنوان پیست مسابقات ارابه‌رانی اصلی رم باستان استفاده می‌شد. علاوه بر مسابقات ارابه‌رانی، این مکان میزبان بازی‌های رومی، شکار حیوانات وحشی، اعدام‌های عمومی و جنگ‌های گلادیاتوری نیز بود.

ابعاد پیست سیرکوس ماکسیموس در بزرگ‌ترین حالت خود چه بودند؟

در بزرگ‌ترین حالت خود در قرن اول میلادی، پیست سیرکوس ماکسیموس به طول ۵۴۰ متر و عرض ۸۰ متر بود و ظرفیت ۲۵۰،۰۰۰ تماشاگر را داشت.

چه ویژگی‌هایی از سیرکوس ماکسیموس در حفاری‌های اخیر آشکار شد؟

در حفاری‌های اخیر، صندلی‌های اصلی، دروازه‌های آغاز و اسپینا آشکار شدند. با این حال، بعضی از این بخش‌ها به علت شرایط ویژه دوباره پوشیده شدند و حالا حدود ۹ متر زیر سطح فعلی زمین قرار دارند.

چه رویدادهایی در سیرکوس ماکسیموس برگزار می‌شد و چطور مسابقات ارابه‌رانی برگزار می‌شدند؟

رویدادهایی مثل مسابقات ارابه‌رانی، بازی‌های رومی، شکار حیوانات وحشی، اعدام‌های عمومی و جنگ‌های گلادیاتوری در سیرکوس ماکسیموس برگزار می‌شد. ارابه‌ها به رنگ‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شدند و توسط تیم‌های مختلف از اسب‌ها کشیده می‌شدند. برندگان مسابقات با جوایز نقدی و محبوبیت در میان مردم شناخته می‌شدند.

کاربردهای سیرکوس ماکسیموس در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم چه بودند؟

در قرن نوزدهم میلادی، سیرکوس ماکسیموس برای صنعت و حتی کارخانه گاز استفاده شد. در دهه ۱۹۳۰، این منطقه پاکسازی و به پارکی تبدیل شد که شبیه شکل اصلی سیرک بود و در سال‌های بعد دوباره حفاری شد.

سخن پایانی نوشته در خصوص سیرکوس ماکسیموس

سیرکوس ماکسیموس، با عظمت و تاریخ طولانی‌اش، همچنان یکی از نمادهای برجسته فرهنگ و زندگی اجتماعی رم باستان به شمار می‌آید. از مسابقات ارابه‌رانی پرهیجان گرفته تا نمایش‌های گلادیاتوری و جشن‌های عمومی، این سیرک نه تنها به‌عنوان یک مکان تفریحی بلکه به‌عنوان مرکز فرهنگی و اجتماعی رم باستان عمل می‌نمود. با حفاری‌ها و بازسازی‌های اخیر، سیرکوس ماکسیموس توانسته است بخشی از تاریخ پربار خود را به نمایش بگذارد و به مکانی جذاب برای گردشگران و محققان تبدیل شود. با نگاه به گذشته و درک ارزش این مکان تاریخی، می‌توانیم خوبتر از پیش به عظمت فرهنگ باستانی رم پی ببریم و از میراث فرهنگی آن بهره‌مند شویم.

منبع : بیتوته