[ad_1]
در پایان تابستان هر سال آمار و ارقام غرق شدگان دریاهای کشور اعلام میشود؛ رقمی که در سال گذشته ۱۰۷۲ نفر بود و از ابتدای امسال هم تا به حال ۱۱۰نفر براورد شده است.
بر پایه آمارهای سازمان پزشکی قانونی ۴۳.۶درصد از غرق شدگیها در تابستان اتفاقمی افتد که بیش از نیمی از آنها در دریای خزر هستند. اتفاقی که کارشناسان مرکز ملی اقیانوس شناسی معتقدند برای ویژگیهای ویژه دریای خزر رخمی دهد که اگر به آن آشنا باشید،قادر هستید از غرق شدن نجات پیدا نمایید.
شنا در دریا هرگز مشابه شنا در استخر نیست و علاوه بر دانستن فن شنا و داشتن مهارت زیاد، می بایست ویژگیهای آب دریا را هم شناخت. آب شور دریا در صورت برخورد با چشم، سوزش چشمی دردناکی ایجاد مینماید و تمرکز شناگر را کاملاً از بین برده و او را در یافتن راه ساحل ناتوان مینماید. در صورت ورود آب دریا به نای و ریه فرد، سرفههای شدیدی ایجاد میشود که عملاً شنا کردن را غیرممکن ساخته و شناگر کاملاً مستأصل میشود.
ضربات امواج دریا، فرد را با خود به این سو و آن سو برده، تمام توان و انرژی وی رامی گیرد. گلآلود بودن آبهای ساحلی دریای خزر باعث میشود که حتی با عینک شنا هم نتوان در زیر آب چیز بسیاری مشاهده نمود و مثلاً ناحیه کمعمق را از عمیق تشخیص داده یا فرد در حال غرق شدن را در زیر آب یافت.
فردی که در چنین شرایطی به دام افتد، خیلی دشوار بتواند خود را از مهلکه نجات دهد. ضمناً مطابق یک اصل، برای شنای اشخاص بالغ در آبهای دریایی با عمق بیش از یک و نیم متر، نه تنها آنها می بایست فنون شنا را به خوبی بدانند بلکه ضروری است به توان فیزیکی و استقامات بدنی بالای خود نیز اطمینان داشته باشند. حتی با وجود مهارت بالا و توان بدنی فوقالعاده، هنوز هم دریا جای امنی برای شنا نیست.
متهم اصلی: جریانهای ساحلی
جریانهای ساحلی خطرناک ترین و خاموش ترین قاتلان دریای خزر هستند. امواج دریا با حرکت به سمت ساحل حجم بسیاری از آب را به طرف خشکی منتقل میکنند. این حجم وسیع آب می بایست دوباره به داخل دریا برگردد و به همین علت، در نقاطی از ساحل به صورت تقریباً غیر قابل پیشبینی، درون آب دریا آبراهههایی به طرف دریا ایجاد میشود که در آن آب با شتاب بسیاری بر خلاف جهت امواج (یعنی از سمت ساحل به سمت دریا) جریان پیدامی نماید.
این جریانها کاملاً از امواج آب متفاوت هستند و به آنها جریانهای ساحلی، جریانهای شکافنده (Rip Currents)، یا جریانهای مرگبار گفته میشود که در بسیاری نقاط جهان و بویژه در سواحل دریای خزر، تلفات جانی بسیاری را به بار میآورند.
جریان شکافنده از بالا شبیه یک بادبزن دستی است که دسته آن به سمت ساحل، و دهانه آن به سمت دریا قرار دارد. دسته این بادبزن بیشترین قدرت را دارد و صرفنظر از اینکه شناگر چقدر شنا بلد است یا چقدر توان جسمی دارد، عملاً برگشت او به سمت ساحل را غیر ممکنمی نماید و او را سریعاً با خود به داخل دریا میکشاند.
شتاب این جریان معمولاً از رکورد شتاب شنای المپیک هم بالاتر است؛ به این معنی که حتی خوبترین قهرمان شنای المپیک هم نمیتواند بر خلاف آن شنا نموده و به طرف ساحل برگردد.
عرض جریان شکافنده بین ۳ تا بیش از ۶۰ متر، و طول آن به داخل دریا خیلی متفاوت است. گاهی فقط در ناحیه شکسته شدن امواج یا همان محلی که موج فرو ریخته و کف سفید رنگ تشکیل میدهد بوده قرار دارد و گاهی نیز تا دهها متر به داخل دریا کشیده میشود.
جریان شکافنده الزاماً مختص دریاهای طوفانی و مناطق پرخطر نیست. خیلی وقتها مردم در دریا مشغول شنا کردن بوده اند، همه چیز عادی و خوشآیند به نظر میرسیده، اما در همین بین یک نفر در میان جریان شکافنده به سادگی و بیسروصدا غرق شده است
علائم جریان شکافنده
جریان شکافنده الزاماً مختص دریاهای طوفانی و مناطق پرخطر نیست. خیلی وقتها مردم در دریا مشغول شنا کردن بوده اند، همه چیز عادی و خوشآیند به نظر میرسیده، اما در همین بین یک نفر در میان جریان شکافنده به سادگی و بیسروصدا غرق شده است.
زمانهایی که دریا موّاج است، احتمال تشکیل جریانهای شکافنده خیلی زیاد است. بر این اساس در این شرایط نباید وارد آب دریا شد و خوبترین کار این است که شنا را به زمانی دیگر موکول نمایید و از زیباییهای ساحل لذت ببرید. توجه داشته باشید که جریانهای شکافنده در تمام دریاها، دریاچهها و اقیانوسها میتوانند رخ دهند.
تشخیص زمان تشکیل جریان شکافنده برای اشخاص عادی دشوار است. اما بعضی نشانههای قابل رۆیت جریانهای شکافنده عبارتند از:
۱.آب در محل جریان شکافنده آهسته و بدون موج است.
۲.رنگ آب در محل جریان شکافنده با بقیه نقاط تفاوت دارد.
۳.خطی از آب کف آلود، خزه یا زباله در محل جریان شکافنده به سمت دریا حرکت میکنند.
۴.امواجی که به سمت ساحل میآیند، در محل جریان شکافنده دچار شکست میشوند.
۵. در بسیاری از نقاط در سواحل گیلان و مازندران ساحل ماسهای است. در ساحل ماسهای علایمی شبیه اشکال هلالی وجود دارد. نوک هلال جایی است که جریان شکافنده تشکیلمی گردد.
چطور فرار کنیم؟
اگر درون یک جریان شکافنده گرفتار شدید، قبل از هر چیز آرامش خود را حفظ نمایید. دوم اینکه هرگز، هرگز و هرگز بر خلاف جریان شکافنده و به سمت ساحل شنا نکنید. این کار شما را کاملا خستهمی نماید و هنگامی از رمق افتادید به آسانی غرقمی شوید. در عوض خود را بر روی آب نگاه دارید. حالا دو گزینه پیش روی شماست:
۱- اگر توان بدنی بالایی برای شنا دارید
به صورت موازی با ساحل حرکت نموده و از راه جریان کاملاً خارج شوید و سپس به صورت مورب به سمت ساحل برگردید.
یا اینکه برای خروج از جریان شکافنده، موازی با ساحل در عمق آب شنا نمایید. در اعماق زیرین آب، جریان شکافنده قدرت کمتری دارد. لذا میتوان به این راه از راه جریان فرار نموده، آن گاه از آب عمیق به آرامی و به صورت مورب به سطح برگشت و به صورت مورب به ساحل برگشت. دقت نمایید که این روش نیازمند توانایی حبس نسبتاً طولانی تنفس میباشد.
۲- اگر توان بدنی معمولی دارید
هم جهت با جریان به سمت دریا حرکت نمایید. معمولاً جریان بعد از طی چندین متر تا چند ده متر، قدرت خود را از دست میدهد. در اینجا میتوانید با صورت موازی با ساحل از جریان فرار نموده و بعد از طی چندین متر و دور شدن از جریان، ابتدا نفس بگیرید، سپس تقاضای کمک نمایید و بعد به صورت مورب به سمت ساحل برگردید.
معمولاً دریا در خارج ناحیه شکست امواج آهستهتر است. ناحیه شکست امواج، ناحیهای است که موج در آنجا فرو ریخته و به رنگ کف سفید دیده میشود، و این ناحیه برای شناکردن مناسب نیست. بر این اساس شناگری که بتواند خود را در در خارج ناحیه شکست امواج روی سطح آب نگاه دارد، از جریان شکافنده در امان خواهد بود (البته به طور کلی فاصله گرفتن زیاد از ساحل برای زیادتر شناگران به هیچ وجه قابل توصیه نیست).
یک نکته اساسی
اگر تشخیص دادید که کمکی به شما نخواهد رسید و می بایست با توان خود به طرف ساحل برگردید، همراه با امواج خود را به ساحل برسانید. هنگامی که امواج بزرگ به سمت شما میآیند، چند ثانیه نفس بگیرید و حدود یک متر زیر آب بروید تا از ضربه موج در امان بمانید.
توجه داشته باشید که شاید دوباره درون جریان شکافنده دیگری گرفتار شوید. در این موقع نیز شک نکرده و اجباراً همراه آن به سوی دریا برگردید، ولی مجدداً بر طبق اصول پیشگفته به سمت ساحل برگشت نمایید.
این توصیهها را جدی بگیرید
۱.جریان شکافنده معمولاً خیلی قوی بوده و به آسانی میتواند حتی جان شناگران خیلی ماهر را به خطر اندازد. اگر شما یا عزیزانتان هنوز شنا در دریا را کاملِ کامل فرا نگرفتهاید، اگر به توان بدنی خود برای شنا کردن در دریای مواج و فنون شناور نگه داشتن خود بر روی موج اطمینان ندارید، خوبترین کار این است که در دریا شنا نکنید. یا لااقل در همان لبه دریا از خنکی آب لذت ببرید، و دچار دردسرهای فوق و مصیبتهای جبرانناپذیر نگردید.
۲.در بستر آب سواحل دریای خزر (به ویژه از آستارا تا نکا) پشتههای ماسهای وجود دارد که با ایستادن بر روی آنها تصور میشود که در ناحیه کمعمقی حضور داریم. ولی با فقط اندکی جابهجایی، عمق آب شدیداً افزایش مییابد؛ ضمناً پشتههای ماسهای ناپایدار بوده و گاهی زیر پای فرد فرو ریخته و او را در عمق زیاد آب گرفتار میکنند.
۳.در بعضی مناطق هم عمق آب به صورت ناگهانی زیاد میشود. این حالت مشابه این است که بر روی لبه کوهی حرکت نمایید که با یک گام به جلو، زیر پایتان درّهای پدیدار شود. فردی که شنا بلد نباشد، دیگر نمیتواند به عقب برگردد و به همین راحتی جان خود را از دست میدهد.
۴.بالا آمدن آب دریای خزر در چند سال اخیر باعث شده که بسیاری از ساختمانها و تأسیسات ساحلی، و چاههای آب و فاضلاب آنها، در زیر آب ساحل مدفون شوند. در سواحلی که پاکسازی صورت نگرفته، شناگر در موقع شیرجه شاید با اشیاء چوبی و فلزی و سنگی به جای مانده از این ساختمانها برخورد نماید. ضمناً چاههای آب و فاضلاب میتوانند شناگران را به داخل خود بمکند.
۵.لذا اگر قصد شنا دارید؛ در مناطق پاکسازی شده و در حضور نجات غریق به این امر اقدام نمایید. و باور نمایید که بسیاری از مناطق «شنا ممنوع» با توجه به خطرات ساحل آن ناحیه و متعاقب مرگومیرهای بسیاری که داشته است به این نام لقب گرفتهاند.
برگرفته از مهر، پزشکان بدون مرز
[ad_2]
منبع : بیتوته
آخرین دیدگاهها