[ad_1]
مسجد النبی
آشنایی با مسجد النبی
ساخت مسجد النبی
در موقع ورود پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به مدینه، بزرگان و شیوخ قبایل مایل بودند آن حضرت نزد ایشان سکونت نماید تا این افتخار را از آن خود کنند، اما رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: هر جا که شتر من بر زمین بخوابد، همان جا منزل خواهم نمود. پس راه شتر را بازگذاشتند تا آن که بر در خانه بَنی مالِک بنِ نَجّار بر زمین خُفت. آن زمین مربوط به دو کودک یتیم بود که در آن خرما می خشکاندند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) زمین را از معاذ بن عفراء که سرپرستی آن دو طفل را بر عهده داشت، خرید و در آن مسجدی ساخت که پایه مسجد فعلی است.
مسجدالنبی در قلب شهر مدینه منوره در عربستان واقع شده است
ابوایوب انصاری بُنِه ی پیامبر (صلی الله علیه و آله) را با خود به خانه برد و پیامبر (صلی الله علیه و آله) تا هنگامی که حجره ای برایش ترتیب دادند، نزد ابوایوب انصاری ماند. آن حضرت به همراه مسلمانان در ساخت مسجد مشارکت فرمود. مساحت مسجد النبی در دوران پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) معادل ۱۰۵۰ متر مربع بود. کف مسجد با ماسه و سقف آن با ساقه های نخل پوشانده شد و ستون های آن از تنه ی درختان خرما بود.
قبله ی مسجدالنبی تا قبل از جنگ بدر به زمان ۱۶ ماه به سمت بیت المقدس بود که به فرمان خدا به سمت مکه تغییر یافت. در همین دوره به دستور پیامبر (صلی الله علیه و آله) مکانی در سمت شرقی مسجد برای استراحت و اسکان فقرای مدینه و رهگذران در راه مانده اختصاص داده شد که به «صُفّه» موسوم گردید.
قبله ی مسجدالنبی تا قبل از جنگ بدر به زمان ۱۶ ماه به سمت بیت المقدس بود
توسعه و آبادانی مسجدالنبی
بعد از پیامبر اکرم (ص) خلفای راشدین یکی بعد از دیگری به گسترش و آبادانی مسجدالنبی اقدام نمودند و علاوه بر مساحت درونی و بیرونی، درهایی به آن افزودند و جدیدترین تزئینات معاصر خود را در این مسجد به کار می بردند و بر زیباییها و جلوه های تزئینی آن می افزودند.
اما با توجه به همه گستردگیهایی که طی سالهای متمادی بعد از پیغمبر (ص) انجام شد، بیشترین توسعه مسجدالنبی از سال ۱۴۰۵ آغاز شد که به طور کامل تعمیر و بهبود یافت و مساحت آن از ۱۶۵ هزار و ۵۰۰ متر مربع که ۲۵۷ هزار نمازگزار در آن می توانستند به اقامه نماز بپردازند، طی طرحی به ۴۰۰ هزار و ۵۰۰ متر مربع با گنجایش ۶۵۰ هزار نمازگزار رسید.
اینک این حرم دارای ۸۱ در و ۲۷ قبه متحرک در سطح است که به روش زیبا و به شکل دایره بوده و وزن هرکدام به ۸۰ تن می رسد. دستگاههای برق رسانی جدید ایستگاههای پستی و تهویه هوا نیز در این محوطه مشاهده می گردد. وجود ایستگاههای موتر که به منظور حمل و نقل زائران تعبیه شده، مساحتی در حدود ۳۹۰ هزار متر مربع را به خود اختصاص داده که ۴ هزار و ۵۰۰ واسطه نقلیه قادر هستند در آن رفت و آمد کنند. علاوه بر اینها تلویزیونهای ثابت و متحرک به همراه دستگاههای حساس هشداردهنده و شبکه های تلفنی نیز به منظور آسایش و راحتی زائران در این محوطه تعبیه شده است.
نمای داخلی مسجد النبی
اماکن و اشیای نامدار مسجد النبی
– خانه / مرقد پیامبر(ص)
حجره/ خانه پیامبر(ص) در شرق مسجدالنبی بوده که محل دفن آن حضرت نیز هست و در توسعههای بعدی مسجد، به مسجد ملحق شد.
– مدفن حضرت فاطمه(س)
اهل سنت غالبا محل دفن حضرت فاطمه(س) را بقیع میدانند، اما بنابر زیادتر روایات شیعه، محل دفن، خانه او است که حالا جزو مسجدالنبی است. برای نمونه، در روایتی از امام صادق در این باره آمده است: «فاطمه _ سلام الله علیها در خانه خویش دفن شد که[بعدها]عمر بن عبدالعزیز آن را به مسجد ملحق نمود.»علمای شیعه نیز هرچند به گونه یقینی در این باره اظهار نظر نکردهاند، احتمال قوی دادهاند که مدفن حضرت فاطمه حالا جایی در مسجدالنبی است.
– ابواب مسجد النبی
ابواب یا درهای مسجد النبی از موضوعاتی است که در منبع های مکتوب مدینهشناسی مبحث مفصلی را به خود اختصاص داده است. از قرن اول هجری تا دوران معاصر، شمار درهای مسجد همواره در حال تغییر بوده است.
مسجد النبی در آغاز سه درب داشته است:
– پیش از تغییر قبله از بیت المقدس به مکه، دری در سوی جنوب داشته که پس از تغییر قبله این در بسته شده و به جای آن دری دیگر در شمال مسجد باز شده است.
– درِب معروف به «باب الرحمه»، «باب عاتکه» و «باب النبی» در سمت غرب مسجد. این در رو به روی خانه زنی از مهاجران بوده و بدین رو به نام او خوانده میشده است. به این درب، باب السوق نیز میگفتهاند. باعث نامگذاری آن به باب النبی آن است که پیامبر(ص) از این در وارد مسجد میشده است. دلیل نامگذاری درب به «رحمت» ماجرایی است که بر پایه آن، مردی از این در به مسجد وارد شد و از پیامبر درخواست نمود تا برای باران دعا نماید و بعد از دعای پیامبر باران به شدت بارید.
– درب سمت شرق مسجد معروف به باب عثمان و باب جبرئیل. این درب رو به روی خانه عثمان بن عفان بوده است. گویند جبرئیل در این مکان در روز جنگ بنی قریظه بر پیامبر نازل شد.
در توسعههای مختلف در طول تاریخ، دربهایی بر مسجد افزوده و گاه بعضی درها مسدود شد. هم حالا، مسجد حدود ۸۶ درب دارد.
ستونهای مسجد النبی
از دیرباز، ستونهای مسجد النبی یکی از موضوعات منبع های مدینهشناسی بوده است. در منبع های عربی به این ستونها اسطوانه و اساطین میگویند. در این میان، بعضی ستونها به دلایلی شهرت یافتهاند که بعضی از آنها عبارتند از:
– ستون حنّانه
گویند پیامبر(ص) موقع خطبههای جمعه بدین ستون تکیه میداد و چون منبر مسجد را ساختند، این ستون را ترک نمود. بنابر بعضی روایات، ستون به باعث فراغ پیامبر نالهای سر داد و این سبب شهرت آن گشت. ستون از نخل بود و آن را دفن نمودند. هم حالا ستونی دیگر بر جایش قرار دارد.
– ستون توبه
ستون توبه یا ستون ابو لبابه که دومین ستون از سمت حجره یا قبر شریف و چهارمین ستون از سمت منبر است. دلیل اشتهار این ستون ماجرایی است که برای ابولبابه رفاعة بن المنذر پیش آمد. او به باعث خیانتی که در ماجرای بنی قریظه به پیامبر نمود، ده روز خود را به ستون مسجد النبی بست تا این که سرانجام آیه ای(سوره الأنفال، آیه۲۷) در قبول توبه او نازل شد.
منبر پیامبر در مسجد النبی
– ستون محرس
نام دیگر این ستون، ستون امیر المومنین علی بن ابی طالب است. در دلیل نامگذاری این ستون گفتهاند که در آغاز حضور پیامبر(ص) در مدینه که ترس سوء قصد به جان پیامبر(ص) وجود داشت، امام علی(ع) در کنار این ستون مینشست و از پیامبر(ص) حراست و نگهبانی مینمود تا اینکه آیه ۶۷ سوره مائده نازل شد و پیامبر(ص) علی را از این کار بازداشت. نقل شده که امام علی(ع) در کنار این ستون نماز میخواند.
مِنبر پیامبر
پیامبراکرم(ص)در آغاز، موقع سخنرانی در مسجد مدینه به درخت خرما تکیه میداد. سپس در سال هفتم یا هشتم هجری منبری برای ایشان ساخته شد. این منبر دو پله و جایی برای نشستن داشت و روایاتی از پیامبر(ص) در فضیلت آن در منبع های ذکر شده است. همین منبر بعد از وفات پیامبر در مسجد ماند و خلفا و حاکمان مدینه در دورههای بعدی تنها تغییراتی در آن دادند از جمله معاویة بن ابی سفیان، چهار پله دیگر بر آن افزود. در دوره عباسی نظر به قدمت منبر، آن را عوض نمودند و منبری دیگر بر جایش نهادند. منبری که امروزه در مسجد النبی وجود دارد، به دستور سلطان مراد عثمانی در سال ۹۹۸ق. ساخته شد. این منبر دوازده پلّه دارد و یک اثر تاریخی و هنری محسوب میگردد.
منبر پیامبر در مسجد النبی
محرابهای مسجد النبی
در مسجد النبی چند محراب وجود داشته یا دارد که مشهورترین آنها در ذیل آمده است. گفتنی است که دو محراب دیگر در سمت قبله یکی محراب عثمانی منسوب به سلاطین عثمانی که هم حالا امام مسجد در آنجا میایستد و نماز را امامت مینماید و دیگری محراب سلیمانی(ساخته شده در: ۸۶۰ق.) به نام سلطان سلیمان عثمانی نیز هم حالا در مسجد وجود دارد.
– محراب پیامبر
در مسجد النبی جایی است که محرابی بر آن ساختهاند؛ اما پیامبر اکرم(ص) محرابی در مسجد نداشته و این محراب در سالهای پس از او و گویا در زمان عمر بن عبدالعزیز در محلی که پیامبر نماز میگزارد، ساخته شد و احترام و قداست این محراب به همین باعث است.
نمای داخلی مسجد النبی
– محراب تهجّد
محراب تهجّد، که هم حالا موجود نیست، مکانی در کنار ستونی با همین نام بوده است. پیامبر اکرم(ص) برای نماز شب و تهجد(عبات و شب زندهداری) کنار این ستون میایستاده و در قرون بعدی، به یاد و احترام پیامبر(ص)، محرابی در اینجا ساختند که به محراب تهجد معروف شهرت یافت و در دوره آل سعود، آن را برچیدند.
– محراب فاطمه(س)
این محراب در جنوب محراب «تهجّد»، داخل مقصوره، یا خانه حضرت فاطمه(س) قرار دارد که به مسجد ملحق شده است و نمای آن از پشت پنجرههای فعلی مسجد پیدا است. در روایات از این محراب یاد شده از جمله: امام حسن مجتبی(ع) فرموده است: «مادرم فاطمه را شب جمعه ای در محرابش دیدم که تا صبح ایستاد و نام مردان و زنان مؤمن را به زبان آورد و برایشان دعا نمود. گفتم: مادر! برای چه برای خود دعا نکردی؟ فرمود: پسرم! اوّل همسایه و سپس اهل خانه.»
منبع های:
rasekhoon.net
avapress.com
fa.wikishia.net
[ad_2]
منبع : بیتوته
آخرین دیدگاهها