ملایر تنها شهر استان همدان است که به قطعیت میتوان بیان کرد اثری از دوره مادها در آن وجود دارد و آن هم ارگ نوشیجان است.
ملایر یکی از شهرهای جنوبی استان همدان و قدیمی ترین شهر این استان است. شهری که تنها اثر دوره مادها یعنی تپه نوشیجان در آن قرار دارد. از همدان تا ملایر حدود ۸۰ کیلومتر است. ورودی و خروجی ملایر بلواری است پهناور که چنارهای تنومند و کهن دو سوی آن را گرفته اند. این شهر، آهسته و با آسمانی آبی است.
تپه نوشیجان
تپه نوشیجان در حقیقت تنها اثر باقی مانده از دوران حکومت مادها در ایران است که در ۲۰ کیلومتری شمال غرب ملایر قرار گرفته و اگر از همدان راهی این شهر شوید قبل از ورود به ملایر قادر هستید آن را ببینید. بررسی های باستانشناسی، زندگی در سه دوره مادی، هخامنشی و اشکانی ار در این منطقه نشان می دهد بطوری که زندگی در دوره مادی، از بقیه دوران شاخص تر بوده است. ارگ نوشیجان دارای معماری پیچیده و زیبایی است.
اثرهای معماری مادر در این منطقه عبارتند از بنای موسوم به نخستین آتشکده محصور در فضای بسته که تاحالا کشف شده که در جبهه جنوبی محراب و آتشدان داشته، تالار ستوندار آپادانا، معبد مرکزی، اتاق ها و انبارها، تونل و حصار.
موزه ملایر
موزه ملایر در خیابان شهید مصطفی خمینی در خانه تاریخی مرتضی خان لطفعلیان بنا شده. این خانه در ابتدا به دستور محسن مصدقی معروف به مصدق الممالک در دوره فتحعلیشاه قاجار ساخته شده است و امروزه از آن به عنوان موزه مردم شناسی ملایر استفاده می گردد و بخش هایی از آن نیز هنوز خالی است.
این خانه اندرونی و بیرونی، حسینیه و اصطبل دارد. بخش هایی از خانه و وسایل اشخاص خانواده لفعلیان در آن نگهداشتن می گردد. سالنی نیز به وسایل اهدایی حاج محمد ملایری اختصاص دارد. زیربنای این موزه ۱۳۰۰ متر در زمینی به وسعت ۴۵۰۰ متر ساخته شده است.
یخچال میرفتاح
یخچال قدیمی دوقوزپله در خیابان عسگرخان و محله قدیمی به همین نام در کنار نهر کوچکی واقع شده است. این بنا از اثرهای باقیمانده دوره قاجاریه است که تا قبل از گسترش شهر ارومیه اهالی نه تنها از یخ آن استفاده می نمودند، بلکه جهت انجام مراسم چهارشنبه سوری نیز به کنار نهر می آمدند و در کنار حوضچه آن که آب نهر بدان می ریخت و فاصله اش با یخچال به ارتفاع ۴۰ متر بود، مراسم برگزار می نمودند.
یخچال دوقوزپله به دلیل برگه ویژه معمارتی و نوع مصالح به کار رفته در آن، سالم مانده و صدمه های جدی ندیده است. مصالح آن از پی تا محل آغاز پاکار قوس ها، از سنگ تراشدار خاکستری است و سقف پوششی آن که به صورت تاق و چشمه است از آجر انتخاب شده است. در محل آغاز تاقت ها و پاکار سقف بنا، شکاف های مدوری وجود دارد که احتمالا محل نصب تیرهای چوبی است که از آنها به عنوان داربست استفاده می نمودند.
عملیات ساختمانی بنا و مصالح به کار رفته در آن با دقت انتخاب شده و از دید قدرت و استحکام در موقعیت خیلی مطلوبی قرار دارد. این اثر تاریخی هنوز به ثبت نرسیده است.
پارک سیفیه
پارک سیفیه یکی از بزرگترین و زیباترین پارک های ملایر است که چنارهای تنومندی دارد. این پارک یکی از قدیمی ترین پارک های کشور است که در سال ۱۳۰۴ توسط عبدالمحمد میرزا سیف الدوله یکی از نوه های فتحعلی شاه که در آن زمان حاکم ولایت ملایر بود احداث شد. این پارک در شمال شرقی ملایر و در دامنه کوه گرمه ساخته شده و مساحت آن در حدود ۱۰ هکتار است. این پارک را مهندسان ایتالیایی طراحی و ساختند. پارک سیفیه دارای دو استخر، یک مسجد و یک ساختمان که محل سکونت سیف الدوله بوده است. آب مورد نیاز آن از راه احداث قناتی در هشت کیلومتری زرک توسط مقنیان یزدی از کوه های اطراف به محوطه پارک انتقال یافت. مجموعه پارک و مقبره سیف الدوله تحت عنوان باغ ایرانی در فهرست اثرهای تاریخی و ملی ایران به ثبت رسیده است.
مقبره سیف الدوله
این مقبره از نوع مقابر غیرمذهبی است و دارای پلان چهار ضلعی است. چهار ضلعی گنبد دارای پیشینه دوگانه است که یک بخش آن همان آتشکده ساسانیان و یا چهار تاق است و دیگری به دوره قاجاریه و حتی پس از آن می رسد. در این مقبره علاوه بر قبر سیف الدوله قبر امیرالمؤید (حاکم ملایر) و نوه سیف الدوله و هفت قبر دیگر قرار دارد. این مقبره نزدیک پارک سیفیه است.
جهان مینیاتوری
به همت شهرداری ملایر قرار است نمونه کوچکی از نماد هر کشور در ملایر ساخته شود تا به این ترتیب بر جاذبه های گردشگری این شهر افزوده شود.
عملیات اجرایی این طرح از سال ۸۷ آغاز شده و زیر ساخت های آن ۱۰۰ درصد آماده شده است. این طرح در زمینی به مساحت ۴۸ هکتار است. این طرح که چهارمین طرح جهان مینیاتوری در دنیاست تاحالا تنها در سه کشور چین، ژاپن و بلژیک احداث شده است. برای اجرای این طرح ۱۳۸ اثر تاریخی مطرح جهان شناسایی شده و در مقیاس یک دهم در این طرح گردشگری احداث می گردد که زیربنای این اثرهای ۲۸ هزار متر مربع است. اثرهای تاریخی چون برج ایفل، اهرام ثلاثه، پرسپولیس، دروازه قرآن، تخت جمشید و سایر اثرهای مطرح جهان و ایران در طرح مینی ورد احداث می گردد که بیش از ۱۵ اثر آن مربوط به اثرهای تاریخی مطرح جهان و بقیه اثرهای ایرانی است.
چطور برویم؟
اگر از همدان بخواهید با تاکسی تا ملایر بروید می بایست ۵۵۰۰ تومان بپردازید. اتوبوس و مینی بوس هم دارد. ترمینال ملایر در محله ای به نام چراغ قرمز قرار دارد. اگر بخواهید با اتوبوس از تهران تا ملایر بروید می بایست به ترمینال جنوب در تهران بروید و ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان بلیت بخرید.
چی بخریم؟
ملایر محل تولد انگور و فرآورده های آن یعنی کشمش و شیره انگور است. همچنین نوعی شیرینی به نام باسلوق و شیره انگور می سازند که خیلی لذیذ است. به علت داشتن دشت های پهناور زنبورهای عسل این شهر هم عسل های خوش طعم ای تولید می کنند. گردو نیز دیگر سوغات ملایر است. همچون سایر شهرهای استان همدان.
منبع:همشهری جوان
آخرین دیدگاه‌ها