گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد. این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچ‌بری پس از اسلام در همدان است، و طی شماره ۹۴ در تاریخ ۱۵/۱۰/۱۳۱۰ در فهرست اثرهای ملی به ثبت رسیده‌است.
تاریخچه:
بر پایه شناسنامه فنی بنا، این گنبد یکی از یادمانهای مربوط به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شده بوده‌است. در دوره‌های بعد با ایجاد سردابی در زیر زمین به مقبره آن خاندان تبدیل گردیده‌است. خاقانی به کنایه از آن به عنوان گنبد سبز یاد نموده‌است و فرهنگ عامیانه مردم استان همدان نیز بر این امر دلالت دارد که می‌گوید:
دلا دوشم دلا دوشم دلا دوش به حق گنبد سبز سیه پوش
سیه‌پوش:
نام خانوادگی یک دسته از بازماندگان فعلی علویان در همدان هنوز هم «سیه‌پوش» است. راوندی صاحب مجمع التواریخ و القصص نیز از گنبد علویان به عنوان تریه اسلاف نام برده‌است. دلیل نامگذاری این بنا به «گنبد» علویان این بوده‌است که در گذشته‌های دور این بنا دارای گنبد بوده و در اثر گذشته زمان گنبد آن فرو ریخته‌است. همچنین علاقه شدید مردم به سادات و دوستداران امام علی و مدفون بودن دو تن از خاندان علویان در این بنا از دلایل دیگر این نامگذاری بوده‌است.
متاسفانه از هویت دقیق مدفونین اطلاعات دقیقی در دست نیست.
آخرین دیدگاه‌ها