تب تنبلی بیماری ویروسی است که از راه نیش حشرات منتقل می‌شود
تب تنبلی: حقیقت پشت نام عجیب یک بیماری
تب تنبلی یا اوروپوچی، ویروسی مرموز و در حال گسترش است که نگرانی‌های جهانی را برانگیخته است. این بیماری که زمانی به مناطق آمازون محدود بود، حالا در بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین و حتی اروپا و آمریکا مشاهده می‌شود. با افزایش تعداد موارد ابتلا و گزارش مرگ و میر، ارزش درک این بیماری و اقدامات پیشگیرانه بیش از پیش احساس می‌شود. در این نوشته، به بررسی ابعاد مختلف تب تنبلی، از جمله علائم، علل، روش‌های انتقال و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم.
تشخیص تب تنبلی به علت شباهت با سایر بیماری‌های ویروسی دشوار است
ویروس اوروپوچ چیست؟
ویروس اوروپوچ، نام‌گذاری شده به افتخار روستایی در ترینیداد و توباگو که در آن کشف شد، نخستین بار در سال 1955 در یک کارگر جنگلی 24 ساله شناسایی شد. بعد از ابتلای او به تب شدید، پزشکان نمونه خون گرفتند و ویروس را جدا نمودند. پنج سال بعد، این ویروس از گونه‌ای پشه به نام Coquillettidia venezuelensis جدا شد.
این ویروس عمدتاً در آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی و کارائیب واقع شده است. این بیماری معمولاً از راه نیش بعضی گونه‌های مگس‌های ریز (مگس‌های کوچکی که خون می‌نوشند) و احتمالاً توسط گونه‌های مختلف پشه‌ها منتقل می‌شود.
اوروپوچ بیشتر به عنوان تب تنبلی نامیده می‌شود زیرا دانشمندان در سال 1960 در یک تنبل سه انگشتی در برزیل ویروس را جدا نمودند. آنها مشکوک بودند که تنبل‌ها در گسترش ویروس نقش مهمی دارند.
محققان تخمین می‌زنند که این ویروس بیش از 500000 نفر را تحت تأثیر قرار داده است. با این حال، بعضی از اشخاص مبتلا به این ویروس شاید اشتباه تشخیص داده شوند، زیرا بسیاری از علائم مشابه علائم سایر بیماری‌های گرمسیری مثل زیکا و مالاریا هستند.
از آنجایی که ویروس اوروپوچ فقط با بازدید از مناطق آلوده خارج از ایالات متحده به دست می‌آید، خبر خوب این است که هیچ خطری وجود ندارد مگر اینکه به منطقه‌ای سفر نمایید که ویروس در آن در گردش است.
علائم بیماری چیست؟
طبق گفته CDC، حدود 60٪ از افرادی که به اوروپوچ مبتلا می‌شوند، علائمی را نشان می‌دهند. علائم معمولاً سه تا ده روز بعد از گزش ظاهر می‌شوند و سه تا شش روز طول می‌کشند. با این حال، آنها همچنین می‌توانند چند روز یا چند هفته بعد دوباره ظاهر شوند.
علائم شایع عبارتند از:
• تب ناگهانی
• درد عضلانی
• سفتی مفاصل
• سردرد
علائم دیگر شامل درد چشم، حساسیت به نور، حالت تهوع، استفراغ، اسهال، خستگی و بثورات پوستی است.
در موارد نادر، این بیماری می‌تواند سیستم عصبی را آلوده نماید و سبب التهاب مغز (انسفالیت) یا التهاب نخاع یا غشای اطراف مغز (مننژیت) شود. اوروپوچ به ندرت کشنده است. کسانی که بالای 65 سال سن دارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر زیادتری برای ابتلا به بیماری شدید هستند. این ویروس همچنین شاید برای زنان باردار و جنین‌های آنها خطرناک‌تر باشد. در برزیل، عفونت در پنج زن باردار با مرگ جنین یا ناهنجاری‌های مادرزادی، از جمله میکروسفالی، مرتبط بود.
تب تنبلی با علائمی مثل تب و سردرد همراه است
روش انتقال ویروس اوروپوچ
انتقال ویروس اوروپوچ عمدتاً از راه نیش حشرات، به ویژه مگس‌های کوچک خونخواری به نام کولیکوئیدها انجام می‌شود. گرچه نام این بیماری “تب تنبلی” است و در گذشته تصور می‌شد که تنبل‌ها نقش مهمی در انتقال آن دارند، اما مطالعات جدیدتر نشان داده‌اند که نقش تنبل‌ها در انتقال ویروس به انسان کمتر از حشرات است. عوامل اصلی انتقال ویروس اوروپوچ عبارتند از:
• نیش حشرات: کولیکوئیدها اصلی‌ترین ناقلین این ویروس هستند. این حشرات کوچک موقع تغذیه از خون انسان، ویروس را به بدن فرد منتقل می‌کنند.
• تماس مستقیم با خون یا ترشحات اشخاص آلوده: در شرایط خیلی ویژه و با تماس مستقیم با خون یا ترشحات اشخاص آلوده، احتمال انتقال ویروس وجود دارد. اما این روش انتقال به اندازه نیش حشرات شایع نیست.
عوامل افزایش دهنده خطر انتقال عبارتند از:
• سفر به مناطق آلوده: افرادی که به مناطقی سفر می‌کنند که ویروس در آنجا شیوع دارد، در معرض خطر زیادتری قرار دارند.
• تماس با حیوانات وحشی: تماس با حیوانات وحشی، به ویژه در مناطقی که ویروس وجود دارد، می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.
• عدم استفاده از وسایل حفاظتی: استفاده نکردن از پشه بند، لباس آستین بلند و شلوار بلند، و استفاده نکردن از دفع کننده حشرات می‌تواند خطر گزش حشرات را افزایش دهد.
تشخیص ویروس اوروپوچه
تشخیص دقیق عفونت ویروس اوروپوچه به علت شباهت علائم آن با بسیاری از بیماری‌های ویروسی دیگر، مثل تب دانگ، زیکا و چیکونگونیا، می‌تواند خیلی دشوار باشد. به همین علت، پزشکان معمولاً برای رسیدن به تشخیص قطعی به ترکیبی از اطلاعات بالینی و آزمایشگاهی متکی هستند. عوامل تاثیرگذار در تشخیص عبارتند از:
• سابقه سفر: سفر به مناطقی که ویروس اوروپوچ در آنها شیوع دارد، به خصوص مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری، یکی از مهم‌ترین عوامل مشکوک به عفونت است.
• تماس با حیوانات: داشتن سابقه تماس با تنبل‌ها یا سایر حیوانات وحشی در مناطق آلوده، می‌تواند احتمال ابتلا را افزایش دهد.
• علائم بالینی: علائم معمول اوروپوچ شامل تب، سردرد، درد عضلانی، درد مفاصل، بثورات پوستی و بعضی وقت ها علائم عصبی مثل مننژیت یا انسفالیت است. با این حال، این علائم خیلی شبیه به علائم بسیاری از بیماری‌های ویروسی دیگر هستند.
آزمایش‌های تشخیصی عبارتند از:
• آزمایش‌های سرولوژیکی: این آزمایش‌ها در پی آنتی‌بادی‌هایی هستند که بدن در جواب به عفونت ویروسی تولید می‌نماید. با این حال، نتایج این آزمایش‌ها شاید چندین روز تا چند هفته بعد از ابتلا مثبت شوند.
• آزمایش PCR: این آزمایش به تشخیص مستقیم RNA ویروس در نمونه‌های خون یا سایر مایعات بدن کمک می‌نماید. آزمایش PCR حساسیت و اختصاصیت بالاتری نسبت به آزمایش‌های سرولوژیکی دارد و می‌تواند در مراحل اولیه عفونت تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد.
تشخیص زودهنگام عفونت اوروپوچ برای آغاز درمان مناسب و پیشگیری از عوارض احتمالی خیلی مهم است. همچنین، تشخیص دقیق به اپیدمیولوژیست‌ها کمک می‌نماید تا شیوع بیماری را کنترل نموده و اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهند.
آزمایش‌های تشخیصی تب تنبلی
تب تنبلی یا اوروپوچ چطور درمان می‌شود؟
یک آزمایش آزمایشگاهی می‌تواند ویروس را تأیید نماید، که شاید شبیه زیکا، مالاریا یا دانگ باشد. هیچ درمان خاصی برای اوروپوچ وجود ندارد، اما پزشکان شاید اقداماتی را برای تسکین علائم توصیه کنند. این شامل استراحت، نوشیدن مایعات برای پیشگیری از کم آبی بدن و استفاده داروهای مسکن بدون نسخه برای کم شدن تب و درد است.
آیا می‌توانید از اوروپوچ پیشگیری نمایید؟
هیچ واکسنی برای پیشگیری از عفونت وجود ندارد، بر این اساس پیشگیری از گزش توسط مگس‌ها و پشه‌ها خوبترین راه برای اطمینان از ابتلا نشدن به اوروپوچ است. CDC توصیه نموده است که زنان باردار از سفر به کوبا خودداری کنند و همه اشخاص موقع سفر به کشورهایی که این بیماری در آنجا شایع است، اقدامات احتیاطی را انجام دهند. این اقدامات شامل استفاده از تورهای مش ریز روی درها و پنجره‌ها، پوشیدن لباس‌های آستین بلند و شلوار بلند و استفاده از دفع کننده حشرات است. مردم همچنین می بایست از بیرون رفتن در موقع سپیده دم و غروب (زمانی که پشه‌ها بیشترین فعالیت را دارند) و زمان طولانی در نزدیکی مناطقی با آب، جایی که احتمالاً در آنجا یافت می‌شوند، خودداری کنند. هر کسی که بعد از برگشت از هر جایی که بیماری در آن در گردش است، علائمی را نشان می‌دهد می بایست به پزشک خود در مورد سفرهای اخیر آگاهی دهد.
خوبترین راه برای پیشگیری، پیشگیری از گزش حشرات است
سوالات متداول در خصوص تب تنبلی یا ویروس اوروپوچ
1. آیا ویروس اوروپوچ خطرناک است؟
بله، این ویروس می‌تواند خطرناک باشد، به خصوص برای اشخاص با سیستم ایمنی ضعیف، کودکان و اشخاص مسن. در موارد نادر، شاید عوارض جدی مثل التهاب مغز (انسفالیت) ایجاد نماید.
2. آیا واکسنی برای پیشگیری از اوروپوچ وجود دارد؟
در حال حاضر، واکسن مؤثری برای پیشگیری از عفونت اوروپوچ وجود ندارد.
3. درمان اوروپوچ چیست؟
درمان خاصی برای اوروپوچ وجود ندارد و معمولاً علائم با استراحت، استفاده مایعات زیاد و داروهای مسکن تسکین می‌یابد.
4. آیا اوروپوچ از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود؟
به طور معمول، اوروپوچ از راه نیش حشرات منتقل می‌شود و انتقال مستقیم از فردی به فرد دیگر نادر است. با این حال، در بعضی موارد ویژه، مثل تماس مستقیم با خون یا ترشحات اشخاص آلوده، امکان انتقال وجود دارد.
5. آیا حیوانات خانگی می‌توانند ناقل ویروس اوروپوچ باشند؟
در حالی که نقش حیوانات خانگی در انتقال این ویروس به طور کامل مشخص نیست، اما احتمال آن کم است. با این حال، خوبتر است از تماس نزدیک با حیوانات وحشی در مناطق آلوده خودداری نمایید.
6. آیا ویروس اوروپوچ می‌تواند سبب عوارض طولانی زمان شود؟
در بعضی موارد، اشخاص مبتلا به اوروپوچ شاید عوارض طولانی زمان مثل خستگی مزمن، درد مفاصل یا مشکلات عصبی را تجربه کنند.
سخن آخر
با توجه به افزایش شیوع بیماری‌های عفونی و تغییرات اقلیمی، درک عمیق از بیماری‌هایی مثل اوروپوچ و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه بیش از پیش ضروری است. هر فرد می‌تواند با رعایت بهداشت فردی، استفاده از وسایل حفاظتی و آگاهی از علائم بیماری، نقش مهمی در کنترل این بیماری ایفا نماید. همچنین، همکاری بین‌المللی برای توسعه واکسن و درمان‌های مؤثر و بهبود سیستم‌های نظارت بر بیماری‌ها از ارزش ویژه‌ای برخوردار است.
آخرین دیدگاه‌ها