در کم آبی هیپرتونیک بدن آب کافی ندارد و سطح سدیم خون خیلی بالا است
تشنگی که جان می‌گیرد؛ همه چیز در خصوص کم آبی هیپرتونیک
کم آبی زمانی رخ می‌دهد که از دست دادن مایعات بیش از استفاده مایعات باشد. اما این فقط در مورد آب نیست. بدن شما برای عملکرد صحیح به الکترولیت‌هایی مثل سدیم و پتاسیم نیاز دارد. زمانی که الکترولیت کافی دریافت ننماییدیا دچار عدم تعادل الکترولیت‌ها و آب شوید، کم آبی رخ می‌دهد.
همه موارد کم آبی یکسان نیستند. در حالی که بسیاری از موارد کم آبی با کم شدن سطح مایعات مرتبط است، بعضی دیگر زمانی رخ می‌دهند که غلظت الکترولیت‌هایی مثل سدیم و پتاسیم به طور غیر طبیعی بالا یا پایین باشد.
در اینجا، ما به شما نشان خواهیم داد که کم آبی هیپرتونیک چیست. شما در مورد علل اصلی این بیماری اطلاعات کسب خواهید نمود و متوجه خواهید شد که چطور علائم هشداردهنده را تشخیص دهید.
تشنگی شدید، خشکی دهان و سرگیجه از علائم کم آبی هیپرتونیک است
کم آبی هیپرتونیک چیست؟
کم آبی هیپرتونیک زمانی رخ می‌دهد که سطح آب و نمک بدن شما به درستی متوازن نیست. پیشوند “هیپر” به معنای “فراتر” یا “بیش از حد” است. کم آبی هیپرتونیک به علت از دست دادن بیش از حد آب و حفظ نمک بیش از حد در مایع بین سلول‌های شما ایجاد می‌شود. در اصل، بدن شما نمک بیش از حد دارد اما آب کافی ندارد. نمک در بدن شما آب را جذب می‌نماید و بالعکس.
اگر دچار اسهال، استفراغ یا تب بالا هستید، در معرض خطر بالای کم آبی هیپرتونیک قرار دارید. نوشیدن آب کافی، تعریق بیش از حد و استفاده داروهای دیورتیک نیز می‌تواند سبب عدم تعادل آب و نمک شود و منجر به کم آبی هیپرتونیک شود. اگر دیابت بی قید و بند یا دیابت قندی دارید، زیادتر احتمال دارد که دچار کم آبی هیپرتونیک شوید.
علائم کم آبی هیپرتونیک
هنگامی که کم آبی شما شدید نیست، شاید هیچ علامتی را متوجه نشوید. با این حال، هر چه بدتر شود، علائم زیادتری را نشان خواهید داد. علائم کم آبی هیپرتونیک عبارتند از:
• تشنگی، گاهی شدید
• تیره شدن ادرار
• خستگی
• بی قراری
• خشکی پوست
• سرگیجه
• گرفتگی عضلات
• فشار خون پایین
در حالی که موارد فوق مربوط به کم آبی هیپرتونیک است، بسیاری از علائم مشابه در کم آبی استاندارد نیز وجود دارد. سه سطح کم آبی وجود دارد که هر کدام می‌توانند علائم ویژه خود را داشته باشند. هنگامی که دچار کم آبی هیپرتونیک هستید، شاید بعضی یا همه این علائم را نیز داشته باشید:
• کم آبی خفیف می‌تواند سبب سردرد، خستگی، تشنگی، خشکی پوست، فرورفتگی چشم‌ها و ادرار غلیظ شود.
• کم آبی متوسط تا شدید می‌تواند سبب خستگی، گیجی، گرفتگی عضلات، عملکرد ضعیف کلیه، تولید کم یا بدون ادرار و ضربان قلب سریع شود.
• کم آبی شدید می‌تواند منجر به شوک، نبض ضعیف، پوست مایل به آبی، فشار خون خیلی پایین، عدم تولید ادرار و در موارد شدید، مرگ شود.
نوزادان مبتلا به کم آبی متوسط تا شدید یا کم آبی هیپرتونیک شاید:
• بدون اشک گریه کنند.
• پوشک کمتری خیس کنند.
• خسته باشند.
• قسمت نرم جمجمه فرو برود.
• دچار تشنج شوند.
شایع‌ترین علل کم آبی هیپرتونیک اسهال، استفراغ و تعریق زیاد است
علل کم آبی هیپرتونیک
شایع‌ترین علل کم آبی هیپرتونیک اسهال، تب بالا و استفراغ هستند. اینها می‌توانند منجر به کم آبی و عدم تعادل نمک-مایع شوند. نوزادان نیز شاید موقع یادگیری روش شیردهی یا اگر زودتر از موعد به دنیا آمده‌اند و وزن کمی دارند، دچار این عارضه شوند. علاوه بر این، نوزادان می‌توانند بدون توانایی نوشیدن آب، بیماری روده‌ای را از اسهال و استفراغ دریافت کنند. بعضی وقت ها کم آبی هیپرتونیک ناشی از دیابت بی قید و بند یا دیابت قندی است.
تشخیص کم آبی هیپرتونیک
اگر پزشک شما فکر می‌نماید که شاید دچار کم آبی هیپرتونیک شده باشید، علائم و نشانه‌های شما را یادداشت می‌نماید. آنها می‌توانند این بیماری را با اندازه‌گیری غلظت سدیم سرم تأیید کنند. آنها همچنین شاید در پی موارد زیر باشند:
• افزایش نیتروژن اوره خون
• افزایش جزئی گلوکز سرم
• سطح پایین‌تر کلسیم سرم اگر پتاسیم سرم پایین باشد.
درمان کم آبی هیپرتونیک
در حالی که کم آبی عمومی بیشتر می‌تواند در خانه درمان شود، کم آبی هیپرتونیک معمولاً نیاز به درمان توسط یک پزشک دارد. ساده‌ترین درمان برای کم آبی هیپرتونیک، درمان بازسازی دهانی است. این جایگزینی مایع شامل کمی شکر و نمک است. اگرچه نمک بیش از حد سبب کم آبی هیپرتونیک می‌شود، اما نمک به همراه آب مورد نیاز است، در غیر این صورت احتمال تورم در مغز وجود دارد.
اگر نمی‌توانید یک درمان خوراکی را تحمل نمایید، پزشک شما شاید سالین 0.9 درصد را به صورت داخل وریدی توصیه نماید. این درمان برای کم شدن آرام سدیم سرم شما در نظر گرفته شده است.
اگر کم آبی هیپرتونیک شما کمتر از یک روز طول کشیده است، شاید بتوانید درمان را در عرض 24 ساعت تکمیل نمایید. برای شرایطی که بیش از یک روز طول کشیده است، درمانی به زمان 2 تا 3 روز شاید خوبترین باشد. در طول درمان، پزشک شما شاید وزن شما، میزان ادرار و الکترولیت‌های سرم شما را برای اطمینان از دریافت مایعات با شتاب مناسب، کنترل نماید. بعد از برگشت ادرار شما به حالت عادی، شاید پتاسیم در محلول بازسازی برای جایگزینی ادرار از دست رفته یا حفظ سطح مایعات دریافت نمایید.
درمان کم آبی هیپرتونیک شامل جایگزینی مایعات از دست رفته است
سوالات متداول در خصوص کم آبی هیپرتونیک
1. چه عواملی سبب کم آبی هیپرتونیک در نوزادان می گردد؟
مشکلات تغذیه ، بیماری‌های زمینه‌ای ، اسهال و استفراغ
2. آیا ورزشکاران زیادتر در معرض خطر کم آبی هیپرتونیک هستند؟
بله، ورزشکارانی که در آب و هوای گرم تمرین می‌کنند و تعریق بسیاری دارند، در معرض خطر زیادتری از کم آبی هیپرتونیک قرار دارند. همچنین، ورزشکارانی که از رژیم‌های غذایی کم سدیم پیروی می‌کنند یا از داروهای دیورتیک استفاده می‌کنند، زیادتر مستعد این مشکل هستند.
3. چه زمانی می بایست به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا فرزندتان علائم کم آبی هیپرتونیک مثل تشنگی شدید، خشکی دهان، سرگیجه، خستگی، کم شدن ادرار یا ادرار تیره رنگ را تجربه کردید، می بایست به پزشک مراجعه نمایید. همچنین، اگر دچار اسهال، استفراغ یا تب شدید هستید و به درمان‌های خانگی جواب نمی‌دهید، خوبتر است به پزشک مراجعه نمایید.
4. آیا کم آبی هیپرتونیک می‌تواند سبب صدمه مغزی شود؟
بله، کم آبی شدید و طولانی زمان می‌تواند سبب تورم مغز شود که یک عارضه جدی است. به همین علت، درمان سریع و مناسب کم آبی هیپرتونیک خیلی مهم است.
5. چه غذاهایی برای پیشگیری از کم آبی سودمند هستند؟
برای پیشگیری از کم آبی، استفاده مایعات به خصوص آب کافی خیلی مهم است. همچنین، استفاده میوه‌ها و سبزیجات آبدار، سوپ‌ها و آبمیوه‌های طبیعی می‌تواند به حفظ تعادل آب و املاح در بدن کمک نماید.
6. آیا استفاده نمک زیاد سبب کم آبی هیپرتونیک می‌شود؟
استفاده بیش از حد نمک می‌تواند منجر به احتباس آب در بدن شود، اما به طور مستقیم سبب کم آبی هیپرتونیک نمی‌شود. کم آبی هیپرتونیک زمانی رخ می‌دهد که بدن آب کافی از دست بدهد و سطح سدیم خون افزایش یابد.
سخن پایانی
کم آبی هیپرتونیک، اگرچه می‌تواند جدی باشد، اما با تشخیص به موقع و درمان مناسب قابل کنترل است. با آگاهی از علائم هشداردهنده و اقدامات پیشگیرانه، می‌توان از بروز عوارض جدی پیشگیری نمود. همواره به یاد داشته باشید که حفظ تعادل آب و املاح در بدن، به ویژه در شرایط ویژه مثل ورزش سنگین، بیماری یا هوای گرم، از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. در صورت مشاهده هرگونه علائم مشکوک، حتما به پزشک مراجعه نمایید. با مواظبت از خود و خانواده، می‌توان از یک زندگی سالم و شاداب لذت برد.
آخرین دیدگاه‌ها