سرطان مجاری ادراری؛ علل، علائم و راه‌های پیشگیری

سرطان مجرای ادرار نوعی سرطان نادر است

بیماری خاموش، خطر بزرگ: سرطان مجاری ادراری

سرطان مجرای ادرار نوعی سرطان نادر است. علل مشخصی برای آن وجود ندارد، اما شاید ارتباطی بین سرطان مجرای ادرار و شرایطی که سبب التهاب طولانی زمان در مجرای ادرار می‌شوند وجود داشته باشد. یک پزشک می‌تواند با معاینات فیزیکی و آزمایشات، سرطان مجرای ادرار را تشخیص دهد. درمان شامل جراحی، پرتودرمانی و/یا شیمی‌ درمانی است.

با معاینات فیزیکی و آزمایشات میتوان سرطان مجرای ادرار را تشخیص دهید

سرطان مجرای ادرار چیست؟

سرطان مجرای ادرار وضعیتی است که در آن سلول‌های سرطانی (بدخیم) تومورهایی در بافت‌های مجرای ادرار شما ایجاد می‌کنند. مجرای ادرار لوله ای است که ادرار از مثانه شما از راه آن خارج می‌شود.

اگر شما مرد هستید، مجرای ادرار شما حدود ۸ اینچ طول دارد و از پروستات و آلت تناسلی شما به خارج از بدن می‌گذرد. همچنین منی و اسپرم (انزال) را از بدن شما خارج می‌نماید.

اگر شما زن هستید، مجرای ادرار شما حدود ۲ اینچ طول دارد. درست بالای واژن شما، در داخل لابیا قرار دارد.

انواع مختلفی از سرطان مجرای ادرار وجود دارد که در سلول‌هایی که مجرای ادرار شما را پوشانده‌اند آغاز می‌شود. همه آن‌ها تحت عنوان کلی “سرطان مجرای ادرار” قرار می‌گیرند:

• کارسینوم سلول انتقالی (اوروتلیال): این نوع سرطان مجرای ادرار معمولاً در قسمت نزدیک‌تر مجرای ادرار به مثانه تشکیل می‌شود. این نوع سرطان مثل سرطان مثانه است و شایع‌ترین نوع سرطان مجرای ادرار است.

• کارسینوم سلول سنگفرشی: این نوع سرطان معمولاً در انتهای مجرای ادرار در مردان (نزدیک نوک آلت تناسلی) و زنان (نزدیک واژن) تشکیل می‌شود. این دومین نوع شایع سرطان مجرای ادرار است.

• آدنوکارسینوما: این نوع سرطان در غدد نزدیک مجرای ادرار شما تشکیل می‌شود. این شایع‌ترین نوع سرطان مجرای ادرار در برآمدگی‌های مجرای ادرار شما (دیورتیکول مجرای ادرار) است.

چه کسانی در معرض خطر هستند؟

اشخاص بالای ۶۰ سال زیادتر در معرض خطر هستند. همچنین اگر عفونت‌های مکرر مجاری ادراری یا بیماری‌های مقاربتی داشته‌اید که منجر به التهاب مجرای ادرار می‌شود، شاید خطر شما زیادتر باشد.

سرطان مجرای ادرار با ویروس پاپیلومای انسانی، به ویژه HPV ۱۶، مرتبط بوده است. واکسن HPV در برابر نوع ۱۶ محافظت می‌نماید. پزشکان آن را برای دختران و پسران در سنین ۱۱ یا ۱۲ سال توصیه می‌کنند. سازمان غذا و داروی آمریکا واکسن گارداسیل ۹ HPV را برای مردان و زنان ۹ تا ۴۵ ساله تایید نموده است.

آیا سرطان مجرای ادرار کشنده است؟

بله، در بعضی موارد سرطان مجرای ادرار می‌تواند کشنده باشد. این سرطان شاید رشد نموده و به سایر قسمت‌های بدن شما گسترش یابد که درمان آن دشوارتر است و احتمال تهدید زندگی زیادتر می‌شود.

دلیل دقیق سرطان مجرای ادرار هنوز به طور کامل شناخته نشده است

علائم سرطان مجرای ادرار

شاید در ابتدا هیچ علائمی نداشته باشید. با گذشت زمان، شاید متوجه شوید که ادرار کردن برای شما سخت شده است. شاید جریان ادرار ضعیفی دارید یا نمی‌توانید آن را نگه دارید. یا شاید زیادتر از حد معمول، مخصوصا شب‌ها، به دستشویی می‌روید. شاید موقع ادرار کردن درد داشته باشید.

شاید خون در توالت ببینید یا ترشحاتی از مجرای ادرار خود متوجه شوید. شاید یک نقطه متورم یا یک توده بدون درد در کشاله ران یا آلت تناسلی شما ظاهر شود. این‌ها همیشه نشانه‌های سرطان نیستند، اما می‌توانند نشانه‌های چیز دیگری باشند. برای اطمینان به پزشک خود مراجعه نمایید.

علل سرطان مجرای ادرار

دلیل سرطان مجرای ادرار برای پزشکان و محققان پزشکی مشخص نیست. با این حال، شاید ارتباطی با تورم و عفونت‌های طولانی زمان (مزمن) وجود داشته باشد. شرایط زیر شاید خطر ابتلا به سرطان مجرای ادرار را افزایش دهد:

• بیماری‌های مقاربتی

• HPV

• سیگار کشیدن

• تنگی مجرای ادرار

• کارونکل مجرای ادرار

• دیورتیکول مجرای ادرار

• کاتترهای طولانی زمان که مثانه شما را از راه مجرای ادرار تخلیه می‌کنند (کاتتریزاسیون ماندگار)

معمولاً سرطان مجرای ادرار ابتدا به بافت‌های اطراف مجرای ادرار شما گسترش می‌یابد. شاید به غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران شما گسترش یابد. در نتیجه، شاید بعضی وقت ها تورم در پای خود مشاهده نمایید.

سرطان مجرای ادرار چطور تشخیص داده می‌شود؟

اگر علائم سرطان مجرای ادرار را دارید، یک پزشک معاینه فیزیکی کامل انجام خواهد داد. همچنین از شما در مورد سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان مثانه یا مجرای ادرار سوال خواهد نمود. همچنین شاید برای تشخیص سرطان مجرای ادرار، آزمایش‌های دیگری را تجویز یا انجام دهد. این آزمایش‌ها شاید شامل موارد زیر باشد:

• معاینه لگن: پزشک رحم، دهانه رحم، واژن، لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها، مثانه و راست روده شما را برای تشخیص هر گونه تومور یا ناهنجاری دیگر بررسی می‌نماید. همچنین شاید نمونه‌هایی از سلول‌ها را برای بررسی در زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه بفرستد.

• معاینه دیجیتال رکتال: پزشک راست روده و مقعد شما را برای بررسی ناهنجاری‌ها بررسی می‌نماید. اگر پروستات دارید، آن را نیز بررسی می‌نماید.

• آزمایش خون: پزشک با استفاده از یک سوزن نازک مقدار کمی خون از رگ بازوی شما می‌گیرد. آن‌ها در پی چیزهای مختلفی از جمله عملکرد کلیه و سطح سلول‌های خونی خواهند بود.

• آنالیز ادرار: شما در یک فنجان مخصوص ادرار می‌نمایید و پزشک آن را به آزمایشگاه می‌فرستد. یک تکنسین رنگ و محتویات ادرار شما از جمله قند، پروتئین و سطح گلبول‌های قرمز را بررسی می‌نماید.

• سیتولوژی ادرار: شما یک نمونه ادرار می‌دهید و پزشک آن را برای سلول‌های سرطانی از سلول‌هایی که مثانه و قسمت نزدیک به مثانه مجرای ادرار شما را پوشانده‌اند، بررسی می‌نماید.

• سیستوسکوپی: پزشک یک لوله نازک و روشن (سیستوسکوپ) را وارد مجرای ادرار شما تا مثانه شما می‌نماید. آن‌ها داخل مجرای ادرار و مثانه شما را نگاه می‌کنند. همچنین شاید نمونه‌ای از بافت را برای بررسی زیر میکروسکوپ بردارند.

• اوروتروسکوپی: پزشک شاید یک لوله نازک و روشن با لنز (اوروتروسکوپ) را وارد مجرای ادرار شما نماید تا کلیه‌ها و حالب‌های شما (دو لوله بلند و باریک که ادرار را از کلیه‌های شما به مثانه شما منتقل می‌کنند) را بررسی نماید. همچنین شاید نمونه‌ای از بافت را برای بررسی زیر میکروسکوپ بردارد.

• سی‌تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری): پزشک برای ایجاد یک عکس سه‌بعدی از بافت‌های این ناحیه، یک سری عکس ها دقیق از لگن و شکم شما می‌گیرد.

• بیوپسی: پزشک سلول‌ها یا بافت را از مجرای ادرار، مثانه یا پروستات شما خارج می‌نماید. سپس اورولوژیست نمونه‌ها را به آزمایشگاهی می‌فرستد که در آنجا یک تکنسین آزمایشگاهی آن‌ها را برای بررسی علائم سرطان بررسی می‌نماید.

سرطان مجرای ادرار با ویروس پاپیلومای انسانی مرتبط بوده است

سرطان مجرای ادرار چطور درمان می‌شود؟

درمان به موارد زیر بستگی دارد:

• ناحیه صدمه دیده مجرای ادرار شما

• اینکه آیا به سایر قسمت‌های بدن شما گسترش یافته است یا خیر

• جنسیت بیولوژیکی شما

• سلامت عمومی شما

• اینکه آیا به طراوت ظاهر شده است یا اینکه قبلا سرطان مجرای ادرار داشته‌اید و دوباره برگشته است.

درمان‌های سرطان مجرای ادرار شامل موارد زیر است:

• جراحی: یک پزشک متخصص در درمان و تشخیص بیماری‌ها و شرایطی که بر سیستم ادراری شما تأثیر می‌گذارند (اورولوژیست) تومور شما را برمی‌دارد. همچنین شاید مثانه، مجرای ادرار، پروستات، غدد لنفاوی، واژن یا آلت تناسلی شما را بردارد. جراحی شایع‌ترین درمان برای سرطان مجرای ادرار است.

• پرتودرمانی: یک پزشک متخصص در تشخیص و درمان سرطان (انکولوژیست پرتودرمانی) از تابش برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌نماید.

• شیمی درمانی: یک انکولوژیست پزشکی از داروهای ویژه ضد سرطان برای کشتن سلول‌های سرطانی و پیشگیری از تکثیر آن‌ها استفاده می‌نماید.

پزشک شما شاید ترکیبی از درمان‌های سرطان را به عنوان بخشی از درمان شما توصیه نماید. با آن‌ها در مورد اینکه چه نوع درمان‌هایی برای شما خوبترین است صحبت نمایید.

چطور از عوارض جانبی درمان سرطان مجرای ادرار مواظبت کنم؟

در مورد خوبترین روش مواظبت از عوارض جانبی خود با پزشک خود صحبت نمایید. شاید توصیه کنند:

• داشتن یک رژیم غذایی سالم، از جمله استفاده زیاد میوه و سبزیجات تازه

• ورزش با نظم

• حفظ وزن سالم برای خود

• محدود کردن میزان الکل مصرفی

• قبل از هر گونه تغییر در رژیم غذایی یا سبک زندگی خود حتما با پزشک خود صحبت نمایید.

چه زمان بعد از درمان احساس بهتری خواهم داشت؟

درمان‌های سرطان مجرای ادرار متفاوت هستند و بدن شما منحصر به فرد است. جواب شما به درمان‌های سرطان مجرای ادرار شاید با دیگران متفاوت باشد. تیم مواظبت‌های بهداشتی شما می‌تواند توضیح دهد که موقع بهبودی چه انتظاری می بایست داشته باشید.

خون در ادرار یکی از علایم سرطان مجرای ادرار است

چطور می‌توان از سرطان مجرای ادرار پیشگیری نمود؟

از آنجایی که سرطان مجرای ادرار نادر است، پزشکان و محققان پزشکی هنوز در حال یادگیری خوبترین روش‌های پیشگیری از آن هستند. شاید بتوانید با انجام موارد زیر به پیشگیری از آن کمک نمایید:

• رابطه جنسی ایمن داشته باشید. استفاده از کاندوم به پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی کمک می‌نماید.

• بهداشت خوب را رعایت نمایید. برای زنان مهم است که پس از ادرار کردن یا اجابت مزاج از جلو به عقب پاک شوند تا از عفونت‌های مجاری ادراری پیشگیری کنند. افرادی که قاعدگی دارند نیز می بایست به طور مرتب پد، تامپون یا سایر محصولات بهداشتی قاعدگی خود را عوض کنند. همچنین ایده خوبی است که به طور مرتب پوست اطراف واژن و راست روده خود را با آب پاکیزه و در صورت تمایل با صابون ملایم بدون عطر بشویید.

• از سیگار کشیدن و استفاده از سایر محصولات دخانی خودداری نمایید. اگر به کمک برای ترک سیگار نیاز دارید با یک پزشک تماس بگیرید.

اگر به سرطان مجرای ادرار مبتلا باشم چه انتظاری می‌توانم داشته باشم؟

شنیدن اینکه به سرطان مجرای ادرار مبتلا هستید می‌تواند سبب ناراحتی، عصبانیت، ناامیدی و ترس شود. این احساسات طبیعی هستند و شاید با پردازش تشخیص خود و گذراندن درمان به شتاب تغییر کنند. پزشک شما شاید شما را به گروه‌های حمایتی برای اشخاص مبتلا به سرطان مجرای ادرار معرفی نماید که می‌تواند به شما کمک نماید احساس تنهایی کمتری داشته باشید. آن‌ها همچنین می‌توانند شما را در مورد آنچه که می بایست انتظار داشته باشید راهنمایی کنند تا گزینه‌های درمان سرطان مجرای ادرار را بررسی نمایید.

چه زمانی می بایست به پزشک مراجعه کنم؟

اگر هر گونه علائم سرطان مجرای ادرار از جمله هرگونه تغییر در عادات ادراری، ترشحات از مجرای ادرار، خون در ادرار یا توده در آلت تناسلی یا پرینه دارید، به پزشک مراجعه نمایید.

در حین درمان سرطان مجرای ادرار، اگر موارد زیر را داشتید با پزشک خود صحبت نمایید:

• تب بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد)

• سردرد شدید

• لرز

• سرفه پیوسته

• تنگی نفس

• کم شدن وزن ناگهانی بیش از دو کیلوگرم

• استفراغ بیش از حد

درمان‌های سرطان مجرای ادرار متفاوت هستند

سوالات متداول در خصوص سرطان مجرای ادرار 

1. دلیل اصلی سرطان مجرای ادرار چیست؟ 

دلیل دقیق سرطان مجرای ادرار هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل خطر متعددی مثل سن بالا، سیگار کشیدن، عفونت‌های مزمن مجاری ادراری، بعضی ویروس‌ها (مثل HPV) و عوامل ژنتیکی در ایجاد آن نقش دارند.

2. آیا رژیم غذایی در ایجاد سرطان مجرای ادرار نقش دارد؟

در حال حاضر شواهد قطعی در مورد نقش مستقیم رژیم غذایی در ایجاد این سرطان وجود ندارد، اما داشتن یک رژیم غذایی سالم و غنی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به طور کلی خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان مجرای ادرار را کم شدن دهد.

3. آیا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد؟

بعضی مطالعات نشان می‌دهند که قرار گرفتن در معرض بعضی مواد شیمیایی ویژه شاید خطر ابتلا به سرطان مجرای ادرار را افزایش دهد، اما تحقیقات زیادتری در این زمینه مورد نیاز است.

4. آیا همه تومورهای مجرای ادرار سرطانی هستند؟

خیر، همه تومورهای مجرای ادرار سرطانی نیستند. تومورهای خوش‌خیم نیز شاید در این ناحیه ایجاد شوند که خوشبختانه سرطان نیستند.

5. آیا می‌توان سرطان مجرای ادرار را در مراحل اولیه تشخیص داد؟

بله، با انجام آزمایشات با نظم و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی، می‌توان سرطان مجرای ادرار را در مراحل اولیه تشخیص داد. تشخیص زودهنگام شانس بهبودی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

6. آیا همه بیماران مبتلا به سرطان مجرای ادرار به شیمی درمانی نیاز دارند؟

خیر، شیمی درمانی تنها یکی از روش‌های درمانی سرطان مجرای ادرار است و برای همه بیماران مناسب نیست. انتخاب روش درمانی به عوامل مختلفی مثل نوع و مرحله سرطان، سن بیمار، موقعیت عمومی تندرستی و سایر عوامل بستگی دارد.

سخن آخر

سرطان مجرای ادرار یک سرطان نادر است که بر مجرای ادرار شما تأثیر می‌گذارد. شاید با پذیرش تشخیص خود و تأثیر احتمالی سرطان مجرای ادرار بر زندگی خود، طیف وسیعی از احساسات را تجربه نمایید. در مورد احساسات خود با پزشک خود صادق باشید. آن‌ها می‌توانند به سوالات شما جواب دهند و با شما برای ایجاد خوبترین برنامه درمانی همکاری کنند.

منبع : بیتوته