بیاختیاری ادار شاید در اثر عملکرد نادرست دریچه مثانه باشد.
میلیونها زن بین 45 تا 65 سال در سرتاسر جهان از مشکل بیاختیاری ادراری در عذاب هستند. البته این مشکل صرفا مخصوص زنان نیست و مردان بالای 50 سال هم گاهی دچار بیاختیاری ادرار میشوند. گفته میشود علت اصلی این مشکل در زنان ضعف عملکرد عضلات پرینه در دوران یائسگی و در مردان بزرگی خوشخیم پروستات است. البته این نشانه، دلایل مختلفی دارد. یکی از علل بروز آن استفاده بعضی داروهاست که شاید سبب ایجاد یا تشدید این مشکل شود.
بیاختیاری ادرار ناشی از فشار یا بیاختیاری فوریتی
اگر فردی نتواند ادرار خود را کنترل نماید و ادرار او به طور غیرارادی از چند قطره یا به طور کامل تخلیه شود دچار بیاختیاری ادراری است. به طور کلی دو نوع بیاختیاری ادراری وجود دارد که به آن بیاختیاری ناشی از فشار و بیاختیاری فوریتی گفته میشود.
بیاختیاری ادرار ناشی از فشار
در این نوع از بیاختیاری فرد به علت هر نوع فشاری مثل عطسه، سرفه، بلند کردن جسم سنگین و… دچار دفع غیرارادی ادرار میشود. بیاختیاری ادار شاید در اثر عملکرد نادرست اسفنکتر یا دریچه مثانه یا به علت ضعف عضلات پرینه بروز نماید. در این صورت نشت ادرار به علت نیاز فوری به دستشویی اتفاق نمیافتد، بلکه در نتیجه هر نوع فشار حتی فشارهای جزئی مثل خندیدن بروز مینماید.
بیاختیاری ادراری فوریتی
بیاختیاری ادرار فوریتی به ناتوانی در کنترل ادرار در موقع احساس دفع ادرار گفته میشود. به این ترتیب که فرد بلافاصله پس از احساس دفع ادرار، نیاز فوری به دستشویی پیدا مینماید و بدون اینکه مثانه به طور کامل پر شده باشد چند قطره یا کل ادرار تخلیه میشود. توجه داشته باشید که استفاده بعضی داروها در جریان یکسری از بیماریها، عوارضی ایجاد مینماید که سبب تشدید یا بروز موقت مشکل بیاختیاری ادرار میشود.
داروهای ضدافسردگی سبب بروز بی اختیاری ادرار می گردد.
داروهای دیورتیک
داروهای دیورتیک (ادرارآور) معمولا برای مقابله با پرفشاری خون و نارسایی قلبی استفاده میشوند. استفاده این داروها به علت افزایش میزان ادرار تولید شده، سبب دفع هر چه زیادتر آب و نمک از راه کلیهها میشوند. استفاده این داروها در افرادی که دچار مشکل بیاختیاری ادرار یا مستعد آن هستند سبب تشدید مشکل میشود.
در این صورت ضروری است استفاده بعضی نوشیدنیها مثل قهوه و چای که ادرارآور هستند، محدود شود. با پزشکتان مشورت نمایید تا ساعت استفاده داروها را طوری تنظیم نماید که مجبور نباشید شبها برای رفتن به دستشویی بدخواب شوید. بیدار شدنهای مکرر در طول شب برای رفتن به دستشویی سبب خستگی فرد شده و خطر زمین خوردن در سالمندان را هم بالا میبرد.
آنتیهیستامینها
داروهای آنتیهیستامین برای درمان آلرژیها همانند درماتیت تماسی تجویز میشوند. این داروها در افرادی که دچار مشکلاتی مثل احتباس ادرار و بیاختیاری سرریز هستند سبب تشدید نشانهها میشود. (بیاختیاری سرریزی به نشت ادرار که حین احتباس ادراری بوجود میآید گفته میشود که در پی پرشدن بیش از حد مثانه اتفاق میافتد. در این صورت بدون اراده فرد، مثانه تخلیه میشود.) این مشکل جزو عوارض جانبی این قبیل داروهاست. اگر شما هم متوجه این عوارض شدهاید خوبتر است با پزشکتان مشورت نموده و از داروهای جایگزین استفاده نمایید.
داروهای مسکن
داروهایی که پایه مورفین دارند و برای تسکین درد استفاده میشوند سبب بروز احتباس ادرار بدون احساس دفع آن میشوند. به اینصورت که مثانه پر شده و فرد احساس دفع نداشته و نتیجتا بیاختیاری سرریز اتفاق میافتد. خوبتر است از استفاده خودسرانه این قبیل مسکنها بپرهیزید. حتما با پزشک مشورت نموده تا داروی جایگزین تجویز شود. حتی در بعضی موارد ضروری است استفاده دارو قطع شود.
داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب
داروهای ضدافسردگی «سه حلقهای» که برای مقابله با افسردگی، و «بنزودیازپینها» که به عنوان درمان مکمل اختلالات اضطرابی تجویز میشوند، امکان بروز بیاختیاری ادراری را بالا میبرند. این داروها قدرت عضلانی اسفنکتر پیشابراه را کم شدن داده و به مشکل بیاختیاری ادراری ناشی از فشار، دامن میزنند.
این داروها همچنین روی مرکز کنترل ادرار اثر گذاشته و قدرت کنترل نیاز به دستشویی را پایین میآورند. در واقع سبب بروز بیاختیاری مختلط یعنی بیاختیاری ناشی از فشار و بیاختیاری فوریتی میشوند. البته داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین اثر برعکس داشته و برای بهبود مشکل بیاختیاری ناشی از فشار سودمند هستند.
اگر دچار بیاختیاری یا در معرض آن هستید، خوبتر است با پزشک مشورت نموده و تا حد امکان از داروهای جایگزین استفاده نمایید.
داروهایی که پایه مورفین دارند سبب بروز احتباس ادرار میشوند.
استفاده همزمان چند دارو
این روزها داروهای متعددی برای درمان و مقابله با بیاختیاری ادرار وجود دارد. با این حال بعضی داروهایی که برای رفع مشکلات دیگر مورد استفاده قرار میگیرند، سبب بروز یا تشدید مشکل بیاختیاری ادرار، بویژه در اشخاص مسن میشوند. این مشکل زمانی که فرد تحت درمان با چندین داروست زیادتر اتفاق میافتد. استفاده همزمان چندین دارو احتمال احتباس ادرار و همچنین نشت ادرار به علت فشار به مثانه پر را افزایش میدهد.
توصیهها
اگر دچار این مشکل هستید یا خودتان را در معرض آن میبینید و با استفاده هر نوع دارویی بخصوص داروهای گفته شده مشکلتان تشدید میشود، حتما مساله را با پزشک درمیان بگذارید.
در حالت کلی برای مقابله با مشکل بیاختیاری ادرار استفاده قهوه و ادویهها را کم شدن دهید. از بلند کردن بار سنگین بپرهیزید. ترجیحا از کفشهای پاشنه بلند استفاده نکنید، چون کفشهای پاشنه بلند روی کمر و ستون فقرات فشار آورده و با بههم زدن تعادل موجود، به مثانه هم فشار وارد مینماید. اگر دچار چاقی هستید به فکر کم کردن وزنتان باشید. نیازی به کم شدن نوشیدن آب نیست. اگر یبوست دارید نسبت به درمان آن اقدام نمایید. از استفاده دخانیات بپرهیزید چون سبب بروز سرفه و افزایش فشار روی عضلات شکم و ضعیف شدن فیبرهای عضلانی مثانه میشود.
منبع:jamejamonline.ir
آخرین دیدگاهها