انواع کما یا حالت اغما؛ علل، علائم و راه‌های درمان

کما موقعیت پیچیده پزشکی که در آن فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد

کما؛ رازی که علم هنوز نتوانسته به طور کامل آن را حل نماید

کما می‌تواند نتیجه عوارض شرایطی مثل دیابت یا عفونت یا حادثه‌ای صدمه‌زا شامل ضربه به سر یا کمبود اکسیژن باشد. پزشکان گاهی برای محافظت از فرد در برابر درد و عوارض در طول روند بهبودی، کما القا می‌کنند. کما حالتی از بی هوشی عمیق است. این حالت مشابه خواب عمیق است، اما فرد نمی‌تواند بیدار شود یا به روش معمول به محیط اطراف خود جواب دهد. سطح هوشیاری و پاسخگویی آن‌ها به میزان عملکرد مغز بستگی دارد.

کما شاید از چند روز تا چند هفته طول بکشد. نتیجه آن به دلیل کما و هرگونه صدمه مغزی که رخ داده است بستگی دارد. اگر فرد بعد از یک حادثه پزشکی یا صدمه‌زا وارد کما شود، این یک اورژانس پزشکی است. پزشکان شاید نیاز به اقدام سریع برای حفظ زندگی و عملکرد مغز داشته باشند.

این نوشته توضیح می‌دهد که کما چیست، دلایل احتمالی آن و چطور می‌توان علائم آن را تشخیص داد. همچنین به آنچه در طول کما اتفاق می‌افتد، عوارض بالقوه و روش استفاده پزشکان از آن به عنوان یک روش درمانی می‌پردازد.

زمان کما خیلی متغیر است

کما یا حالت اغما چیست؟

کما یک حالت عمیق بی هوشی است. نتیجه کما به دلیل و شدت صدمه فرد یا بیماری تشخیص داده شده بستگی دارد. بعضی وقت ها، پزشک برای محافظت از فرد در برابر درد شدید در طول روند بهبودی یا حفظ عملکرد بالاتر مغز بعد از یک نوع صدمه مغزی، کما را با استفاده از داروها القا می‌نماید.

با این حال، در موارد شدید، شاید موقعیت فرد بعد از یک دوره طولانی تغییر نکند. پزشکان شاید آن‌ها را به عنوان در حالت روشی استوار طبقه‌بندی کنند. اگر این حالت ماه‌ها ادامه داشته باشد، احتمال بیداری فرد کم است.

انواع کما 

انواع کما عبارتند از: 

• انسفالوپاتی متابولیک سمی: این یک موقعیت حاد اختلال عملکرد مغز با علائم گیجی و/یا هذیان است. این موقعیت معمولاً قابل برگشت است. علل انسفالوپاتی متابولیک سمی متنوع هستند. آن‌ها شامل بیماری سیستمیک، عفونت، نارسایی اندام و سایر شرایط هستند.

• حالت رویشی استوار: این حالتی از بی هوشی شدید است. فرد از محیط اطراف خود آگاه نیست و قادر به حرکت داوطلبانه نیست. با حالت رویشی استوار، شاید فرد به بیداری پیشرفت نماید اما بدون عملکرد بالاتر مغز. با حالت رویشی استوار، چرخه‌های تنفس، گردش خون و خواب-بیداری وجود دارد.

• القایی پزشکی: این نوع کما موقتی یا حالت عمیق بی هوشی، برای محافظت از مغز در برابر تورم بعد از صدمه و اجازه بهبودی بدن استفاده می‌شود. بیمار دوز کنترل شده‌ای از یک بی‌حس کننده دریافت می‌نماید که سبب از بین رفتن احساس یا آگاهی می‌شود. سپس پزشکان علائم حیاتی فرد را از نزدیک نظارت می‌کنند. این فقط در واحدهای مواظبت‌های ویژه (ICU) بیمارستان اتفاق می‌افتد.

• دیابتی: افرادی که دیابت کنترل نشده دارند و سطح گلوکز (قند) خون آن‌ها خیلی بالا یا خیلی پایین است، می‌توانند به کما بیفتند. این یک عارضه خطرناک برای زندگی است. اگر قند خون شما برای زمان طولانی خیلی بالا باشد (هایپرگلیسمی)، می بایست با انسولین پایین آورده شود. در غیر این صورت، می‌توانید کتواسیدوز ایجاد نمایید که می‌تواند منجر به کما شود. اگر قند خون شما خیلی پایین باشد (هیپوگلیسمی)، مغز شما نمی‌تواند انرژی کافی برای عملکرد صحیح دریافت نماید و در آخر سبب کما می‌شود. هر دو نوع کما می‌توانند در صورت عدم درمان سریع منجر به مرگ شوند.

• صدمه مغزی آنوکسیک: این نوع کما ناشی از کمبود اکسیژن به مغز است. این می‌تواند ناشی از توقف قلبی، خفگی، غرق شدن و بسیاری از رویدادهای دیگر باشد. اگر مغز اکسیژن کافی دریافت نکند، سلول‌های مغز آغاز به مرگ می‌کنند.

کما می‌تواند ناشی از عوامل مختلف مثل ضربه به سر، بیماری‌ و مسمومیت باشد

علل ایجاد کما

کما ناشی از صدمه به مغز است. صدمه مغزی می‌تواند ناشی از افزایش فشار، خونریزی، از دست دادن اکسیژن یا تجمع سموم باشد. صدمه می‌تواند موقتی و برگشت پذیر باشد. همچنین می‌تواند دائمی باشد. بیش از 50 درصد کماها با صدمه سر یا اختلالات در سیستم گردش خون مغز مرتبط هستند. مشکلاتی که می‌تواند منجر به کما شود عبارتند از:

• صدمه مغزی آنوکسیک: این یک بیماری مغزی ناشی از عدم کامل اکسیژن به مغز است. کمبود اکسیژن برای چند دقیقه سبب مرگ سلولی بافت‌های مغز می‌شود. صدمه مغزی آنوکسیک شاید ناشی از حمله قلبی (توقف قلبی)، صدمه سر یا ضربه، غرق شدن، استفاده بیش از حد دارو یا مسمومیت باشد.

• ضربه: صدمه‌های سر می‌توانند سبب تورم و/یا خونریزی مغز شوند. زمانی که مغز به علت ضربه متورم می‌شود، مایع به جمجمه فشار می‌آورد. تورم شاید در آخر سبب شود مغز بر روی ساقه مغز فشار آورد، که می‌تواند به سیستم فعال‌سازی شبکه‌ای (RAS) صدمه برساند (بخشی از مغز که مسئول بیداری و آگاهی است).

• تورم: تورم بافت مغز حتی بدون ناراحتی می‌تواند رخ دهد. بعضی وقت ها، کمبود اکسیژن، عدم تعادل الکترولیت یا هورمون‌ها می‌تواند سبب تورم شود.

• خونریزی: خونریزی در لایه‌های مغز شاید به علت تورم و فشرده شدن در سمت صدمه دیده مغز سبب کما شود. این فشرده شدن سبب می‌شود مغز جابجا شود و به ساقه مغز و RAS صدمه برساند. فشار خون بالا، آنوریسم‌های مغزی پاره شده و تومورها علل غیر تروماتیک خونریزی در مغز هستند.

• سکته مغزی: زمانی که خونرسانی به بخش عمده‌ای از مغز قطع شود یا همراه با تورم خونریزی رخ دهد، کما می‌تواند رخ دهد.

• قند خون: در اشخاص مبتلا به دیابت، زمانی که سطح قند خون خیلی بالا می‌ماند، کما می‌تواند رخ دهد. این موقعیت به عنوان هایپرگلیسمی شناخته می‌شود. هیپوگلیسمی یا قند خون خیلی پایین نیز می‌تواند منجر به کما شود. این نوع کما معمولاً بعد از اصلاح قند خون قابل برگشت است. با این حال، هیپوگلیسمی طولانی زمان می‌تواند منجر به صدمه مغزی دائمی و کما پیوسته شود.   

• محرومیت از اکسیژن: اکسیژن برای عملکرد مغز ضروری است. توقف قلبی سبب قطع ناگهانی جریان خون و اکسیژن به مغز می‌شود، که هیپوکسیا یا آنوکسی نامیده می‌شود. بعد از احیای قلبی و ریوی، بازماندگان توقف قلبی بیشتر در کما هستند. محرومیت از اکسیژن همچنین می‌تواند با غرق شدن یا خفگی رخ دهد.

• عفونت: عفونت‌های سیستم عصبی مرکزی، مثل مننژیت یا آنسفالیت، همچنین می‌توانند سبب کما شوند.

• سموم: موادی که معمولاً در بدن یافت می‌شوند، اگر بدن نتواند آن‌ها را به درستی دفع نماید، می‌توانند در سطح سمی تجمع کنند. به عنوان مثال، آمونیاک ناشی از بیماری کبد، دی اکسید کربن ناشی از حمله شدید آسم یا اوره ناشی از نارسایی کلیه می‌تواند در بدن به سطح سمی تجمع نماید. داروها و الکل در مقادیر زیاد همچنین می‌توانند عملکرد نورون‌ها در مغز را مختل کنند.

• تشنج: یک تشنج منفرد به ندرت سبب کما می‌شود. اما تشنج‌های پیوسته (به نام موقعیت صرع) می‌توانند. تشنج‌های مکرر می‌توانند از بهبود مغز در بین تشنج‌ها پیشگیری کنند. این سبب بی‌هوشی طولانی زمان و کما خواهد شد.

هنگامی در کما هستید چه اتفاقی می افتد (علائم کما)

هیچ کس با قطعیت نمی‌داند که هنگامی فردی در کما است، در ذهن او چه اتفاقی می‌افتد، اما بعضی شواهد نشان می‌دهد که شاید بتوانند صداها را بشنوند، مثل صحبت مردم، ماشین‌آلات اطراف آن‌ها و حتی موسیقی. اگرچه شاید به نظر برسد که فرد در کما خواب است، علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که به شما می‌گوید این چیزی زیادتر از خواب است. آن‌ها عبارتند از:

• آن‌ها را نمی‌توان بیدار نمود.

• آن‌ها هیچ عکس العمل چشمی ندارند (کما عمیق). اگر پلک‌های آن‌ها را بلند نمایید، چشمان آن‌ها با پلک زدن یا حرکت عکس العمل نشان نمی‌دهند.

• مردمک‌های آن‌ها موقع بلند کردن پلک‌ها و تاباندن نور به چشمانشان گشاد نمی‌شوند.

• آن‌ها هیچ جواب حرکتی ندارند (کما عمیق). اگر روی قسمتی از بدن آن‌ها فشار وارد نمایید، آن‌ها کنار نمی‌روند یا جواب نمی‌دهند.

• تنفس آن‌ها نامنظم است.

• فشار خون آن‌ها شاید بسته به دلیل کما، بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی باشد.

• عضلات آن‌ها شاید در جایگاه‌هایی که غیر طبیعی به نظر می‌رسند، منقبض (کشیده) شوند.

• به محرک‌های اطراف خود عکس العمل نشان نمی‌دهند، مثل زمانی که دست آن‌ها را بلند می‌نمایید یا گونه آن‌ها را می‌بوسید یا یک جسم سنگین به زمین می‌خورد.

• نمی‌توانند عضلات خود را کنترل کنند، بر این اساس عضلات می‌توانند سفت و منقبض شوند. یک مثال رایج زمانی است که دست آن‌ها به مشت جمع می‌شود.

• نمی‌توانند غذا بخورند یا بنوشند، بر این اساس می بایست تغذیه خود را از راه داخل وریدی (IV) یا لوله‌های تغذیه دریافت کنند.

کما یک چالش بزرگ برای پزشکان و خانواده بیماران است

راههای تشخیص کما 

کما علل بسیاری دارد. پزشکان می بایست نه تنها تشخیص دهند که فرد در واقع در کما است، بلکه همچنین تشخیص دهند که برای چه در کما هستند. در حالی که شاید بدیهی به نظر برسد که فردی در کما است، پزشکان می بایست سطح کما را تعیین کنند.

• آیا اگر پزشک نام آن‌ها را صدا نماید، جواب می‌دهند؟

• آیا تنفس آن‌ها نامنظم، خیلی سریع یا خیلی نماید است؟

• هنگامی پزشک تحریک می‌نماید، مثل یک فشار دردناک یا مالش روی جناغ سینه (بین دنده‌ها)، آیا آن‌ها جواب می‌دهند؟

• اگر پزشک از چکش رفلکس در مفاصل خاصی مثل زانو یا آرنج استفاده نماید، آیا بدن فرد همانطور که می بایست عکس العمل نشان می‌دهد؟

• اندام‌های آن‌ها در جایگاه غیر طبیعی هستند؟

• آیا چشمان آن‌ها موقع بلند کردن پلک‌ها عکس العمل نشان می‌دهند؟ آیا مردمک‌های آن‌ها موقع تاباندن نور به چشمانشان گشاد می‌شوند؟

• بعضی وقت ها، پزشکان می‌توانند دلیل کما را به شتاب کشف کنند، در حالی که بعضی وقت ها شاید چندین آزمایش طول بکشد. خانواده و دوستان بیشتر در این بخش از تشخیص سودمند هستند. پزشکان شاید سوالاتی مثل:

– زمان بی‌جواب بودن فرد چقدر است؟

– فرد قبل از کما چطور رفتار می‌نمود؟ آیا سردرد داشتند، آیا استفراغ می‌نمودند، آیا به سر خود ضربه زده بودند یا علائم یا نشانه‌های هشدار دیگری داشتند؟

– آیا فرد به شتاب بی‌هوش شد یا به تدریج اتفاق افتاد؟

– آیا قبلاً این اتفاق افتاده است؟

-سابقه پزشکی فرد چیست؟

– آیا فرد از داروهای تجویزی، داروهای مخدر یا هر نوع مکمل استفاده می‌نماید؟

بعد از معاینه فیزیکی و کسب اطلاعات در مورد آنچه منجر به کما شده است، پزشک بر پایه آنچه فکر می‌نماید شاید اتفاق افتاده باشد، آزمایش‌هایی را تجویز می نماید. این آزمایش‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش‌های خون:

– سطح قند خون

– شمارش کامل خون (برای بررسی عفونت و سایر علل احتمالی)

– عملکرد کبد

– عملکرد تیروئید

– عملکرد کلیه

– سطح دارو

– سطح الکل

– سطح مونوکسید کربن

• آزمایش ادرار: آزمایش ادرار شاید به پزشک بگوید که آیا سمومی وجود دارد که می‌تواند سبب کما شده باشد یا خیر، همچنین هرگونه عفونتی.

• پونکسیون نخاعی: پزشک شاید بخواهد نمونه‌ای از مایع را از ستون فقرات برای ارسال به آزمایشگاه برای بررسی عفونت بگیرد.

• نوار قلب (EKG): اگر پزشک مشکوک به بیماری قلبی باشد، یک EKG شاید ضربان قلب نامنظم را نشان دهد.

• آزمایش‌های تصویربرداری: این آزمایش‌ها به پزشک اجازه می‌دهند تا به اندام‌ها نگاه نماید تا ببیند آیا آسیبی در مغز وجود دارد یا خیر، مثل خونریزی مغز یا تومور. آزمایش‌ها می‌توانند شامل موارد زیر باشد:

– رادیوگرافی قفسه سینه اگر بیماری قلبی ممکن باشد.

– سی‌تی اسکن

– ام‌آرآی

– الکتروانسفالوگرافی که امواج مغزی را تشخیص می‌دهد و می‌تواند بیماری‌هایی مثل صرع را بررسی نماید.

• مقیاس کما گلاسکو

بخشی از معاینه عصبی شامل مقیاس کما گلاسکو است که بعضی وقت ها نمره کما گلاسکو نیز نامیده می‌شود. بعد از اینکه پزشک نمره را محاسبه نمود، کارکنان همچنان در فواصل زمانی با نظم آزمایشاتی را انجام خواهند داد تا ببینند آیا نمره ثابت می‌ماند، بهبود می‌یابد یا بدتر می‌شود. برای محاسبه مقیاس، پزشک جواب چشم، جواب حرکتی و جواب کلامی را آزمایش می‌نماید. هر آزمایش یک عدد داده می‌شود. هرچه عدد پایین‌تر باشد، موقعیت بدتر است.

– برای چشم‌ها: 

می‌توانید چشمان خود را به تنهایی باز نمایید و آن‌ها را باز نگه دارید: 4 امتیاز.

فقط اگر به شما گفته شود چشمان خود را باز می‌نمایید: 3 امتیاز.

فقط اگر فشار یا درد احساس نمایید چشمان خود را باز می‌نمایید: 2 امتیاز.

اصلا چشمان خود را باز نمی‌نمایید: 1 امتیاز.

– توانایی شما برای حرکت:

به تنهایی حرکت می‌نمایید و می‌توانید از دستورات پیروی نمایید: 6 امتیاز.

اگر کسی به شما فشار وارد نماید یا علیه شما فشار وارد نماید، به طور هدفمند حرکت می‌نمایید: 5 امتیاز.

اگر کسی به شما فشار وارد نماید، فقط به صورت انعکاسی (بدون فکر کردن به آن) حرکت می‌نمایید: 4 امتیاز.

اگر کسی به قسمتی از بدنتان فشار وارد نماید یا فشار وارد نماید، عضلات خود را خم می‌نمایید: 3 امتیاز.

اگر کسی به قسمتی از بدنتان فشار وارد نماید یا فشار وارد نماید، عضلات خود را دراز می‌نمایید: 2 امتیاز.

اصلا به فشار جواب نمی‌دهید: 1 امتیاز.

– برای صحبت کردن:

می‌دانید کجا هستید، روز، نام خود و غیره و به طور مناسب جواب می‌دهید: 5 امتیاز.

می‌توانید به سوالات جواب دهید اما همیشه درست نیست. گیج شده اید: 4 امتیاز.

جواب‌های شما منطقی نیست، حتی اگر به اندازه کافی واضح صحبت نمایید تا واژه ها شما قابل درک باشد: 3 امتیاز.

فقط می‌توانید صداها یا سر و صداها ایجاد نمایید، هیچ واژه روشنی: 2 امتیاز.

نمی‌توانید هیچ صدایی ایجاد نمایید: 1 امتیاز.

کما مرزی بین زندگی و مرگ است

راههای درمان کما 

کما یک اورژانس پزشکی است. درمان زودهنگام شاید میزان صدمه به مغز و بقیه بدن را محدود نماید. اگر فردی را در کما یا فردی که در حال از دست دادن هوشیاری است پیدا کردید، برای کمک اضطراری با اورژانس تماس بگیرید.

تکنسین‌های اورژانس پزشکی یا پارامدیک‌ها روش تنفس فرد را ارزیابی نموده و در صورت نیاز کمک ارائه می‌دهند. آن‌ها می‌توانند برای تأمین مایعات و تجویز انواع خاصی از داروها، مثل گلوکز در صورت پایین بودن سطح گلوکز خون فرد، داروهای ضد تشنج یا نالوکسون (Narcan) در صورت مشکوک بودن به استفاده بیش از حد اوپیوئید، یک IV را آغاز کنند.

تیم اورژانس همچنین از شما در مورد آنچه قبل از بی‌هوشی فرد اتفاق افتاده است، داروهایی که استفاده می‌نماید و سایر سوالاتی که شاید به آن‌ها ایده خوبی در مورد دلیل کما بدهد، سوال خواهد نمود.

بعد از رسیدن فرد به بیمارستان، درمان ادامه می‌یابد زیرا کارکنان آزمایش‌هایی را برای تعیین دلیل انجام می‌دهند. مواظبت پزشکی فوری برای درمان شرایط بالقوه قابل برگشت حیاتی است. به عنوان مثال، اگر عفونتی وجود دارد که مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد، شاید آنتی بیوتیک‌ها لازم باشد. جراحی نیز شاید برای کم شدن فشار روی مغز ناشی از تورم یا برداشتن تومور ضروری باشد.

بعضی داروها نیز شاید به کم شدن تورم کمک کنند. 

اشخاص در کما بیشتر در یک ICU مواظبت می‌شوند، اگرچه شاید در صورت استوار بودن به واحد دیگری منتقل شوند. کسانی که در ICU هستند شاید تا بهبود موقعیت خود نیاز به حمایت کامل زندگی داشته باشند. اگر فرد نیاز به کمک پیوسته تنفسی با ونتیلاتور داشته باشد، احتمالاً تراکئوستومی، که بیشتر تراک نامیده می‌شود، دریافت خواهد نمود.

مواظبت حمایتی برای فردی در کما به منظور حفظ حداکثر راحتی و پیشگیری از عوارض است. این اقدامات حمایتی عبارتند از: 

• تغذیه: اگرچه فرد در کما است، اما همچنان به تغذیه خوب و مایعات کافی نیاز دارد. این بدان معنی است که آن‌ها احتمالاً به یک لوله تغذیه یا گاستریک نیاز دارند که تغذیه مایع را مستقیماً به معده تأمین نماید. در ابتدا، لوله از راه بینی به معده وارد می‌شود، اما شاید به صورت جراحی از راه شکم به معده وارد شود.

• مواظبت از پوست: از آنجایی که فرد نمی‌تواند به تنهایی حرکت نماید، خطر بالایی از صدمه‌های فشار (زخم‌های بستر) دارد. به همین علت، آن‌ها می بایست:

– به طور با نظم از یک طرف به پشت و سپس به طرف دیگر منتقل شوند تا فشار را کم شدن دهند.

– به خوبی شسته و خشک شوند، به خصوص بعد از اجابت مزاج یا در صورت تعریق.

– روی تشک یا بالشتک مخصوص برای کم شدن فشار روی پوست قرار بگیرند.

• روده و مثانه: فرد در کما کنترلی بر روده یا مثانه خود ندارد. پوشک بزرگسالان به فرد کمک می‌کنند تا پاکیزه بماند، در حالی که معمولاً یک کاتتر ادراری به تخلیه ادرار از مثانه کمک می‌نماید. کاتترهای ادراری اشخاص را در معرض خطر بالاتر عفونت دستگاه ادراری (UTI) قرار می‌دهند، بر این اساس می بایست ناحیه پاکیزه نگه داشته شود.

• انقباضات عضلانی و مفصلی: محدود کردن انقباضات عضلات و چرخش مفاصل در داخل، بخش مهمی از مواظبت است. تمرینات با نظم “دامنه حرکتی” تمرینات ساده‌ای هستند که اندام‌ها را از راه حرکت های طبیعی هدایت می‌کنند. اسپلینت‌ها نیز شاید به مفاصل کمک کنند تا منقبض نشوند.

بهبودی از کما 

بهبودی از کما به دلیل کما، زمان زمانی که فرد در کما بوده است و عوامل دیگر بستگی دارد.

کما چقدر طول می‌کشد؟ 

اکثر افرادی که از کما بهبود می‌یابند، طی چند دقیقه تا چند هفته این کار را انجام می‌دهند. اگر زمان زیادتری طول بکشد، شاید به آنچه حالت رویشی استوار یا ماندگار نامیده می‌شود، وارد شوند.

پیش آگهی کما چیست؟ 

پیش‌بینی بهبودی زمانی که فرد در کما است می‌تواند خیلی دشوار باشد. هر فردی متفاوت است و خوبتر است با پزشک خود مشورت نمایید. همانطور که انتظار داریم، هرچه فرد زمان زیادتری در کما باشد، پیش آگهی بدتر است. با این وجود، بسیاری از بیماران می‌توانند بعد از چندین هفته در کما بیدار شوند. با این حال، شاید ناتوانی‌های قابل توجهی داشته باشند.

بعضی از اشخاص با ناتوانی‌های ماندگار، مثل ناتوانی در راه رفتن یا صحبت کردن، باقی می‌مثل. افرادی که با ناتوانی‌هایی باقی می‌مثل که نیاز به توانبخشی دارند، شاید با فیزیوتراپیست‌ها، کاردرمان‌ها یا گفتاردرمان‌ها کار کنند، به عنوان مثال. آن‌ها همچنین شاید به یک روانشناس یا سایر متخصصان سلامت روان نیاز داشته باشند تا به آن‌ها کمک کنند آنچه برای آن‌ها اتفاق افتاده است و حالا که از کما بیدار شده‌اند زندگی آن‌ها چطور است را پردازش کنند.

بیدار شدن از کما 

بر خلاف آنچه شاید در تلویزیون یا فیلم دیده باشید، اشخاص به ندرت ناگهان از کما بیدار می‌شوند. این معمولاً یک فرآیند نماید و تدریجی است.

علائم خروج از کما 

برای اکثر اشخاص، چهار مرحله برای کما وجود دارد و هیچ راهی برای دانستن زمان زمانی که هر فرد در هر مرحله خواهد بود وجود ندارد. مرحله اول خود کما است. در پی آن:

• مرحله دوم: در این مرحله، فرد شاید آغاز به جواب دادن به بعضی دستورات، مثل باز کردن چشمان خود نماید. آن‌ها شاید به صدا عکس العمل نشان دهند، مثل صدای شما یا باز و بسته شدن در. اگر آن‌ها درد داشته باشند، مثل زمانی که کسی تزریق می‌نماید یا خون می‌گیرد، بازوی آن‌ها شاید چلپ چلوپ نماید یا آن‌ها شاید سعی کنند کنار بروند.

• مرحله سوم: این مرحله زمانی است که فرد بیدارتر است اما گیج و شاید مضطرب باشد. شاید تغییر شخصیت را مشاهده نمایید. فردی که معمولاً شیرین و آهسته است شاید آغاز به فریاد زدن یا ناسزا گفتن و تلاش برای زدن نماید. اگر فرد برای خود تبدیل به خطر شود (ضربه زدن می‌تواند سبب شود که آن‌ها به ریل تخت خود ضربه بزنند یا IV یا لوله‌های دیگر را بیرون بکشند)، شاید کارکنان مجبور شوند مهارهای نرم را روی مچ دست‌های آن‌ها قرار دهند.

• مرحله چهارم: این مرحله آخر زمانی است که فرد کاملاً بیدار است و می‌تواند کارهای ساده روتین را انجام دهد، مثل نشستن و غذا خوردن. با این حال، اگر بهبودی فقط جزئی باشد، شاید در انجام این وظایف مشکل داشته باشند.

مقیاس رانچوس 

هنگامی که فردی از کما بهبود می‌یابد، پزشکان بیشتر از مقیاس رانچوس برای اندازه‌گیری پیشرفت خود استفاده می‌کنند. نام کامل آن مقیاس رانچوس لس آمیگوس است. آن‌ها شاید از آن به تنهایی یا همراه با مقیاس کما گلاسکو استفاده کنند.

مقیاس اصلی رانچوس هشت مرحله داشت. نسخه اصلاح شده، که در حال حاضر استفاده می‌شود، 10 مرحله دارد:

1. هیچ پاسخی به تحریک، مثل مالش روی جناغ سینه وجود ندارد.

2. بعضی جواب‌ها وجود دارد، اما آن‌ها یا ناپایدار هستند، به محرک‌های مشابه تغییر می‌کنند یا همان جواب به هر نوع محرک هستند.

3. جواب‌ها کمی سازگارتر هستند و فرد می‌تواند به خانواده و دوستان جواب دهد.

4. فرد مضطرب و گیج است. آن‌ها حافظه کوتاه زمان ندارند.

5. فرد مضطرب باقی می‌ماند اما می‌تواند به دستورات ساده جواب دهد. آن‌ها نمی‌توانند به تنهایی یک کار را آغاز کنند اما اگر گفته شود چه کاری انجام دهند، می‌توانند یک کار ساده را انجام دهند. حافظه هنوز بد است.

6. سردرگمی باقی می‌ماند اما به اندازه قبل بد نیست و آن‌ها می‌توانند به طور پیوسته از دستورات ساده پیروی کنند. آن‌ها شاید بتوانند کارهای ساده آشنایی را انجام دهند اما نه کارهای جدید. آن‌ها هنوز درک نمی‌کنند که مشکلاتی دارند و این می‌تواند یک خطر ایمنی باشد. به عنوان مثال، شاید اصرار داشته باشند که می‌توانند راه بروند در حالی که نمی‌توانند.

7. کمک خیلی کمتری مورد نیاز است. فرد می‌تواند کارهایی را که قبل از رفتن به کما انجام می‌داد انجام دهد اما شاید هنوز گاهی گیج شود. آن‌ها درک می‌کنند که در کما بوده‌اند اما شاید هنوز محدودیت‌های خود را درک نکنند و همچنان می‌توانند یک خطر ایمنی باشند. آن‌ها شاید آغاز به شرکت در رویدادهای اجتماعی کنند.

8. آن‌ها دیگر گیج نیستند و می‌توانند بسیاری از کارها را انجام دهند. آن‌ها شاید محدودیت‌های خود را درک کنند، به رویدادهای مختلف به درستی جواب دهند و حافظه بهبود یافته‌ای داشته باشند. با این حال، در این مرحله شاید آغاز به افسردگی، اضطراب یا عصبانیت کنند.

9. آن‌ها حالا خیلی مستقل‌تر هستند اما همیشه نمی‌توانند آینده را پیش‌بینی کنند تا مشکلات را پیش‌بینی کنند. شاید آستانه تحمل آن‌ها پایین باشد و افسرده باشند.

10. در این مرحله، فرد تقریباً کاملاً مستقل است، می‌تواند تصمیم بگیرد و به تنهایی مدیریت نماید.

عوارض کما 

هنگامی که فردی در کما است، بدن او همچنان به کار خود ادامه می‌دهد، اما عوارضی شاید رخ دهد. بعضی از موارد شایع‌تر عبارتند از UTI، ذات‌الریه، زخم‌های بستر و لخته‌های خون.

اگر فردی در کما دچار عوارض شود، این می‌تواند بر پیش آگهی او تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، لخته‌های خون می‌توانند به ریه رفته و سبب آمبولی ریوی یا به مغز و سبب سکته مغزی شوند. عفونت UTI، عفونت در زخم بستر یا ذات‌الریه می‌تواند سبب سپسیس شود.

در آخر، کما می‌تواند منجر به حالت رویشی استوار، مرگ مغزی یا مرگ شود.

کما ناشی از صدمه به مغز است

سوالات متداول در خصوص کما 

1. چه زمان می‌توانید در کما بمانید؟ 

کما می‌تواند از چند دقیقه تا چند هفته طول بکشد. اگرچه شاید استثنائاتی وجود داشته باشد، اما کما طولانی‌تر معمولاً منجر به حالت رویشی استوار یا مرگ مغزی می‌شود.

2. علائم بیداری بیماران کما چیست؟

فردی در کما که در حال بیدار شدن است شاید علائم جواب به صدا یا لمس را نشان دهد و سپس به تدریج به بیداری ادامه دهد. افرادی که از کما بیدار می‌شوند بیشتر برای مدتی مضطرب و گیج می‌شوند زیرا بدن آن‌ها سعی می‌نماید آنچه اتفاق افتاده است را پردازش نماید. شخصیت آن‌ها شاید در این دوره تغییر نماید.

3. آیا اشخاص در کما می‌توانند بشنوند یا احساس کنند؟

جواب به این سوال قطعی نیست و به شدت صدمه مغزی بستگی دارد. بعضی مطالعات نشان می‌دهند که اشخاص در کما شاید قادر به شنیدن یا احساس درد باشند، اما توانایی درک و جواب به این محرک‌ها محدود است.

4. آیا می‌توان با اشخاص در کما صحبت نمود؟

بله، صحبت کردن با فرد در کما توصیه می‌شود. حتی اگر فرد به طور آگاهانه به شما جواب ندهد، شنیدن صدای عزیزان می‌تواند تأثیر مثبتی بر او داشته باشد.

5. زمان کما چقدر است؟

زمان کما خیلی متغیر است و از چند دقیقه تا چند سال می‌تواند طول بکشد. زمان کما به دلیل اصلی، شدت صدمه مغزی و درمان‌های انجام شده بستگی دارد.

6. آیا از کما می‌توان بهبود یافت؟

بله، بسیاری از اشخاص از کما بهبود می‌یابند. اما میزان بهبودی به عوامل مختلفی از جمله دلیل کما، زمان کما، سن بیمار و درمان‌های انجام شده بستگی دارد.

7. آیا می‌توان از کما پیشگیری نمود؟

برای پیشگیری از کما، می بایست از عوامل خطر مثل صدمه‌های سر، سکته مغزی، دیابت و مسمومیت با داروها پیشگیری نمود.

سخن پایانی

کما ناشی از صدمه به مغز است. صدمه مغزی می‌تواند ناشی از افزایش فشار، خونریزی، از دست دادن اکسیژن یا تجمع سموم باشد. صدمه می‌تواند موقتی و برگشت پذیر باشد. همچنین می‌تواند دائمی باشد. کما یک اورژانس پزشکی است. درمان زودهنگام شاید میزان صدمه به مغز و بقیه بدن را محدود نماید. اگر فردی را در کما یا فردی که در حال از دست دادن هوشیاری است پیدا کردید، برای کمک اضطراری با اورژانس تماس بگیرید.

منبع : بیتوته