گلیپیزاید؛ دارویی تاثیرگذار برای مدیریت دیابت

• نام دارو: گلیپیزاید 

• نام لاتین: Glipizide

• نام تجاری: گلوکترول

• رده دارویی: داروی ضد دیابت

• اشکال دارویی: قرص

• فروش دارو: بانسخه

• درمان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو (غیر وابسته به انسولین)

• سابقه حساسیت به گلی‌پیزاید یا سایر سولفونیل اوره‌ها و حساسیت شدید به سولفونامید‌ها

• دیابت نوع یک

• کتواسیدوز دیابتی

• بارداری (نزدیک به زایمان)

 

>مقدار، نوع و توالی زمانی داروهایی که استفاده می نمایید به موارد زیر بستگی دارد:

• سن بیمار

• نوع و شدت بیماری تحت درمان

• روش عکس العمل به نخستین مقدار مصرفی دارو

• سایر شرایط پزشکی بیمار

 

• دوز اولیه: روزی یک بار قرص گلوکترول ۵ می بایست استفاده شود. اگر قرص با رهش طولانی باشد، همراه با صبحانه استفاده شده و اگر رهش آن فوری باشد، حداقل ۳۰ دقیقه قبل از صبحانه می بایست استفاده شود.

• میزان افزایش دوز: در صورت نیاز پزشک هر دوهفته یک بار دوز دارو را افزایش می‌دهد.

• حداکثر دوز: معمولا نباید در روز زیادتر از ۲ عدد قرص گلوکترول ۱۰ استفاده شود.

• تعیین میزان دوز دارو برای کودکان می بایست توسط پزشک تعیین شود.

• سرگیجه

• اسهال

• عصبی بودن

• احساس لرزش یا لرزش

• قند خون پایین  

• نفخ

• عکس العمل های آلرژیک شدید. گلیپیزید شاید سبب عکس العمل های آلرژیک شود که قادر هست جدی باشد. اگر هر یک از علائم عکس العمل آلرژیک جدی زیر را دارید، استفاده گلیپیزید را متوقف نمایید و فورا کمک بگیرید : مشکلات تنفسی یا خس خس سینه ، ضربان قلب ، تب یا احساس بیماری عمومی ، تورم غدد لنفاوی ، تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو ، مشکل در بلعیدن یا گرفتگی گلو ، خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز کم رنگ روی پوست به نام کهیر ، حالت تهوع یا استفراغ ، سرگیجه، احساس سبکی سر، یا غش کردن ، گرفتگی معده ، درد مفاصل

• قند خون پایین ( هیپوگلیسمی ). گلیپیزید قادر هست سبب کم شدن قند خون شود که قادر هست جدی باشد و شاید منجر به مرگ شود. اگر تغییراتی در رژیم غذایی، رژیم ورزشی یا داروهای دیابت دارید، شاید نیاز به بررسی زیادتر قند خون داشته باشید. گلیپیزید استفاده ننماییدو در صورت داشتن هر یک از علائم هیپوگلیسمی زیر فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. سردرد ، بدخلقی یا اضطراب ، گرسنگی ، سرگیجه یا گیجی ، تاری دید ، لکنت زبان ، تعریق ، احساس لرزش یا لرزش ، ضربان قلب سریع ، تشنج

نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود آگاهی دهید.

• بعضی از داروهای مورد استفاده برای عفونت های قارچی مثل فلوکونازول (Diflucan) و میکونازول (Oravig)

• کولسولام (ولچول)

نکته: برای پیشگیری از این تداخل، فهرست تمام داروهایی که استفاده می نمایید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.

• حساسیت به داروهای دیگر: قبل از استفاده گلیپیزاید، اگر به آن حساسیت دارید یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز خود آگاهی دهید. این محصول شاید شامل مواد غیرفعال باشد که قادر هست سبب عکس العمل های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات زیادتر با داروساز خود صحبت نمایید.

 

• استفاده گلیپیزاید در دوران بارداری: یکی از عوارض شایع در زمان بارداری دیابت بارداری است. در این شرایط شاید پزشک داروی گلوکترول را تجویز نماید. در زیادتر مواقع زمان بارداری داروی انسولین تجویز می‌شود. اگر پزشک قرص گلوکترول را تجویز نماید، می بایست حداقل ۲ هفته قبل از زایمان انسولین را جایگزین آن نماید. زیرا این دارو خطر افت قند خون در نوزاد را افزایش می‌دهد.

 

• استفاده گلیپیزاید در دوران شیردهی: انتقال گلیپیزاید از راه شیر مادر به طور کامل مورد مطالعه قرار نگرفته است. مطالعات روی داروهای مشابه نشان داده که آنها قادر هستند از راه شیر مادر به نوزاد منتقل شده و سبب کم شدن سطح قند خون نوزاد شوند.به همین علت، استفاده گلوکترول در دوران شیردهی توصیه نمی شود.

 

• استفاده گلیپیزاید در سالمندان: داروهای سولفونیل اوره در سالمندان می بایست با احتیاط استفاده شوند. خطر بروز هیپوگلیسمی شدید در پی استفاده این داروها افزایش می یابد. در صورت نیاز به تجویز داروی سولفونیل اوره، داروهای با پتانسیل پایین تر برای ایجاد افت قندخون (به عنوان مثال، گلیکلازید) ترجیح داده می گردد.

 

• استفاده گلیپیزاید در کودکان: گلیپیزاید برای کودکان زیر 12 سال تأیید نشده است. این به این علت است که ایمنی و اثربخشی این دارو در این گروه سنی به طور کامل مورد مطالعه قرار نگرفته است.

• گلیپیزاید با تحریک لوزالمعده برای ترشح انسولین و افزایش حساسیت بافت‌ها به انسولین عمل می‌نماید.

• این کار را با مسدودسازی گیرنده‌های پتاسیم در سلول‌های بتا در جزایر لانگرهانس انجام می‌دهد.

• انسولین هورمونی است که میزان قند خون را کنترل می‌نماید. گلیپیزاید در درمان بیماران دچار دیابت نوع یک (وابسته به انسولین) به‌تنهایی به‌کار نمی‌رود، برای چه که در این بیماران لوزالمعده قادر به ساخت انسولین نیست.

• در دمای اتاق و به دور از نور خوشید نگهداشتن شود.

• براى حصول اثربخشى خوبتر است دارو را نیم‌ساعت قبل از وعده غذائى مربوطه استفاده نمایید.

• این دارو حساسیت به نور خورشید را افزایش داده و می بایست از کرم ضدآفتاب و لباس مناسب استفاده نمایید.

• در بیماران مبتلا به فاویسم(نقص G6PD) خوبتر است از داروهای غیرسولفونیل اوره‌ای به جای گلی‌بنکلامید استفاده شود.

• از نصف کردن، خرد کردن یا جویدن قرص‌های آرام‌رهش خودداری شود.

• در شرایطی که بیمار می بایست ناشتا باشد یا نیاز به کم شدن کالری دریافتی دارد، خوبتر است استفاده این دارو جهت پیشگیری از افت قندخون متوقف شود.

• در بیمارانی که جراحی‌های چاقی انجام داده‌اند(بای‌پس معده، اسلیو و باندینگ) تصمیم به تجویز این دارو حتما با محاسبه‌ی نسبت خطر به منفعتی که برای بیمار دارد گرفته شود و ترجیحاً از گزینه‌های دارویی جایگزین استفاده شود. احتمال برگشت اضافه وزن وجود دارد.

مطلبی که مطالعه می‌نمایید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای استفاده دارو حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.