حس مالکیت در کودکان چیست؟ احترام به حس مالکیت کودک

کودکان از سن 2 الی 4 سالگی حس مالکیت به دنیای اطراف خود دارند

ارزش آگاهی در مورد حس مالکیت در کودکان را بدانیم؟

حس مالکیت در کودکان چیست و چطور رخ می دهد؟

هر کودکی برای بالغ شدن رشد و تحولی را در زمینه های هیجانی، جسمانی، اجتماعی و شناختی  پشت سر می گذارد. در این راه پر پیچ و خم گاهی با رفتار های ناهنجار نگرانی والدین را بر می انگیزد.

نخستین مرحله برای رشد و تغییر رفتارهای کودک در 20 ماهگی رخ می دهد که در سن 2 الی 4 سالگی به اوج می رسد. در واقع کودک در این برهه زمانی به مرور زمان از وابستگی ها رها می گردد و استقلالی نسبی را کسب می نماید. وی در این مرحله رفتارهایی را از خود بروز می دهد که شاید دیگران را برنجاند.

یکی از این رفتارها، احساس مالکیت است. کودکان در این دوره از رشد، در مقابل اشیا ها و وسایلی که مربوط به خودشان است خیلی حساس می شوند. در مواردی شاید نسبت به وسایل اطرافیان نیز عکس العمل نشان بدهند.

طبق بیانات یکی از روانشناسان درزمینه ی کودکان، میتوان بیان کرد: « کودکان در سن 4 الی 5 سالگی گمان می کنند که جهان و حتی والدین تحت شعاع اختیار آن ها هستند.»  

کودکان نسبت به محرک هایی که تهدیدی برای احساس مالکیتشان باشد عکس العمل هایی از قبیل گریه، لجبازی، جیغ، مقاومت و … را بروز می دهند.

مهم ترین مسئله برای کودکان داشتن حس امنیت است

روش برخورد صحیح با حس مالکیت کودکان

مسلما شیوه ی برخورد ما با کودکی که احساس مالکیت دارد، دارای ارزش فراوانی است. اگر به این احساس کودک جواب ندهید یا آن را نادیده بگیرید، حس کودک نسبت به خانواده و اطرافیان دچار شک و ناامنی می گردد.

اکثر والدین از موضوع احساس مالکیت کودکان شناخت و آگاهی ندارند، بر این اساس با رفتارهای نابجا صدمه های روحی- روانی غیرقابل ملاحظه ای بر شخصیت کودک وارد می کنند.

برای درمان و برخورد صحیح در برابر این تشویش و حس ناامنی خوبتر است به کودک توانایی سخاوتمندی را آموزش بدهیم. برای این منظور در ابتدا کودک را به درک درستی از حس مالکیت می رسانیم.یعنی کودک می بایست اطمینان حاصل نماید که بعضی اشیا مربوط به اواست و کسی به حریم شخصی او بدون اجازه ،دخالت و دست درازی نمی نماید.

کودک می بایست درک نماید که بعضی از اشیاها فقط برای او هستند تا عبارت ” مال من” در ذهنش تداعی شود. با درک این مفهوم احساس امنیت در کودک زیادتر می گردد.

در مقابل متوجه می گردد، همه ی وسایل مختص و مربوط به او نیستند که شاید در ابتدا بابت این امر کمی آزرده خاطر شود. 

بالاخره با گذر زمان  تفاوت میان مفاهیم «مال من» و « مال او» را درک می نماید. هم حالا او معنی مالکیت و احترام به مالکیت را متوجه شده است در نتیجه  خوبتر قادر هست وسایل خود را با دیگران به اشتراک بگذارد زیرا می داند دیگران به اجبار وسایل او را تصاحب نکرده اند و او به اراده ی خود با آن ها شریک شده است.

حالا روش های مختلفی را برای شیوه ی رفتار با کودکی که حس مالکیت دارد، بیان می نماییم:

آموزش به کودک

کودکان در ابتدا همانند لوح سفیدی هستند که هیچ درکی ازرفتارهای صحیح و غلط ندارند. مسلما آن ها در طول زندگی، نیازمند آموزش و راهنمایی والدین و اطرافیان هستند.

شما به عنوان والدین خوبتر است مفاهیمی از قبیل بازی با همسالان و به اشتراک گذاشتن وسایل را به او یاد دهید. به هر میزان که در کارهای مثبت او را تشویق نمایید، به انجام رفتارهای درست تمایل می یابد. به طور مثال اگر کودک بر خلاف گذشته حالا نوبت را در بازی ها رعایت می نماید، بی توجه از کنار او رد نشوید و حتما او را با خوراکی مورد علاقه اش خوشحال نمایید.

حال اگر کودک در مقابل وسایل خود احساس تملک بیش از اندازه دارد خوبتر است او را درک نمایید و با بیان کرد و گوهایتان فرصت فکر کردن به او بدهید.در خاطر داشته باشید که هرچقدر ملایم تر و صمیمانه تر با کودک ارتباط برقرارکنید، نتیجه بهتری می گیرید. 

احترام به حس مالکیت کودک

در نظر داشته باشید که شما به عنوان والدین، مالک و حافظ احساسات فرزندتان هستید و هیچ گاه نباید بگذارید کسی به این احساسات خدشه ای وارد نماید. شما بااحترام گذاشتن به خواسته های کودک در حفظ اعتماد و ارزش هایش کمک می نمایید.

گاهی شاید فرزندتان اسباب بازی داشته باشد که تمایلی به دادن آن به خواهر و برادرش دیگرش ندارد؛ قبل از هر واکنشی در ابتدا دلیل آن را جویا شوید و از کودک بخواهید دلیل این مخالفت ها برایتان بیان نماید.

در هر صورت شما نباید کودک را وادار به کاری نمایید که دوست ندارد؛ بلکه در این شرایط با آخر احترام و حفظ خونسردی از او بخواهید اسباب بازی دیگری را که برای خواهر یا برادرش جذابیت دارد را به او بدهد. بااین برخورد علاوه بر اینکه به حس مالکیت کودک آسیبی وارد نشده، حس سخاوت و دوستی را نیزدر او تقویت نموده اید.

اگر کودک را برای انجام کاری تحت فشار بگذارید، نتیجه ای خلاف انتظارتان رخ خواهد داد. همچنین اونسبت به اشیا و وسایل خودش حریص تر خواهد شد.

از کودکتان با احترام بخواهید که وسایل خود را به دوست خود بدهد

وسایل مشترک با گروه همسالان

برای اینکه کودک حس بخشندگی، همکاری و رعایت نوبت در شرایط گوناگون را درک نماید، میتوان از بازی های گروهی کمک گرفت.

در این قبیل بازی های گروهی معمولا کودکان برای رسیدن به یک هدف مشترک با هم همکاری می کنند که باعث خوبتر شدن روابط اجتماعی در آن ها می گردد.

عدم تنبیه کودک در برابر رفتارهای اشتباه

توبیخ کردن کودکان اثرهای و نتایج خیلی مخربی بر روحیات و خلقیات او وارد می نماید. شاید گمان نمایید که با تنبیه کردن قادر هستید مانع بروز رفتارهای نامطلوب در کودک شوید. زمانی که کودک را برای امری تنبیه می نمایید، شاید او حتی دلیل این تنبیه شدن را هم متوجه نشود و در دفعات بعدی با لجبازی زیادتر آن را ادامه دهد. در نتیجه خوبترین برخورد با رفتارهای نامطلوب کودک، آموزش صحیح مفاهیم درست و غلط به او است.

نقش والدین در حس مالکیت کودکان

از زمانی که فرزندی متولد می گردد، والدین او نخستین الگو و تاثیرگذارترین اشخاص در زندگی کودک هستند. به عبارتی دیگر کودک بیشترین ساعات زندگی اش را در کنار خانواده سپری می نماید در نتیجه رفتار آن ها مستقیما در عملکرد او اثر می گذارد. اگر شما به عنوان والدین در زندگی مشارکت و سخاوت داشته باشید، با گذر زمان کودک با گروه همسالانش عینا همان رفتار ها را از خود نشان می دهد.

علاوه براین، اگر والدینی در مقابل رفتارهای کودک پافشاری کنند، تنها رفتارهای ناپسند را در شخصیت او نهادینه می کنند. اما اگر درک کنند که کودک به علت شرایط سنی آمادگی لازم برای مشارکت با دیگران را ندارد، خوبتر قادر هستند در پرورش صحیح کودک سهیم شوند.درحقیقت عکس العمل مثبت در برابرکودکی که با زور به خواسته اش می رسد اشتباه است، خوبتر است به او صبرکردن و بیان خواسته را آموزش بدهیم.

تأثیر گذارترین اشخاص در زندگی کودک والدین هستند

خوبترین عکس العمل والدین در موقع مشاجره کودکان برای اسباب بازی

اگر در شرایطی قرار گرفتید که یکی از فرزندان(نفردوم) اسباب بازی خواهر خود را با زور و دعوا از (نفر اول) گرفته است، با ملایمت اسباب بازی را از او بگیرید و به نفر اول بدهید. سپس نفر او را تشویق نمایید تا با اراده خودش اسباب بازی را به خواهر کوچک ترش(نفردوم) بدهد.

مراجعه به روانشناس

در مواردی شاید رفتارهای کودک با قلدری، لذت از اذیت و آزاردیگران و پرخاشگری همراه باشد. در چنین شرایطی راهنمایی روان شناس ضرورت می یابد تا شرایط کامل کودک را بررسی نماید و راهکارهایی اساسی برای بهبود شرایط کودک در اختیارتان قراردهد.

منبع : بیتوته