والدین کودکان زیر 2 سال می بایست از هرگونه سفر غیرضروری؛ چه همراه فرزند، چه بدون او اجتناب کنند
با توجه به فرارسیدن نوروز قطعا بازار سفر رفتن و گشت‌وگذار داغ‌داغ است و خیلی از اشخاص بعد از یک سال کاری ترجیح می‌دهند مدتی را در سفر بگذرانند. این در حالی است که بعضی زن‌و‌شوهرها از این فرصت استفاده می‌کنند تا به یاد ایام نامزدی خود تنها و بدون فرزندانشان به سفر بروند. آنها به این منظور کودک خود را به فرد دیگری می‌سپارند. همسران می بایست قبل از اینکه چنین برنامه‌ای بریزند به همه جوانب آن فکر کنند. در این بیان کرد‌وگو دکتر گلفر حسینی، روان‌شناس در مورد معایب سفر رفتن بدون کودکان توضیح می‌دهد. خواندن این بیان کرد‌وگو را از دست ندهید.
در چه سنی نباید کودک را تنها گذاشت و به سفر رفت؟
والدین کودکان زیر 2 سال می بایست از هرگونه سفر غیرضروری؛ چه همراه فرزند، چه بدون او اجتناب کنند زیرا در این دوره نظم زندگی کودک خیلی ارزش دارد. نظم زندگی کودک شامل نظم در خواب‌وخوراک و محل خواب و افرادی است که از او مواظبت می‌کنند بر این اساس اگر کودک به اجبار نزد مراقب جایگزین گذاشته می‌شود می بایست به مراقب آموزش داد دقیقا نظم رفتاری مادر را تکرار نماید. اگر هم کودک، به اجبار به سفر برده می‌شود، همان نظم خواب‌وخوراک و نوع برخورد عاطفی به همان یکنواختی منزل تا جای امکان رعایت شود، به این علت که یکی از اساسی‌ترین نیاز‌های کودک در سن زیر 2 سال یکنواختی و نظم زندگی‌اش است و برخلاف بزرگ‌تر‌ها نیاز به هیجان و نوآوری در نوزادان وجود ندارد.
در مورد کودکان بزرگ‌تر چطور است؟ مثلا 3 تا 6 سال؟
کودکان 3 تا 6 سال هنوز مفهوم زمان را به درستی درک نکرده‌اند و هرگونه جدایی از والدین را ابدی فرض می‌کنند، خصوصا در سن 2 تا 4 سالگی این مفهوم زمان کاملا ابدی درک می‌شود، بدین معنا که هنگامی والدین از کودک جدا می‌شوند، تصور می‌نماید دیگر هرگز والدینش را نخواهد دید و مضطرب می‌شود بر این اساس تنها گذاشتن کودکان نزد مراقب جایگزین می‌تواند صدمه های جبران ناپذیری به احساس اعتماد کودکان به امنیت در جهان بزند که حتی اثر آن در بزرگسالی هم ماندگار خواهد بود.
فکر می‌کنم در مورد کودکان دبستانی دیگر این حساسیت کمتر خواهد بود. درست است؟
بله، در کودکان دبستانی که مفهوم زمان را درک نموده‌اند، از این لحاظ مساله‌ای نیست، اما مشکل این است که کودکان در دوره علیت هستند که به معنای درک روابط بین پدیده‌هاست. محققان کودکان، عدم حضور کودک در این سن را در برنامه سفر والدین تنبیهی برای خود فرض می‌کنند و از این نظر غمگین می‌شوند. بر این اساس در صورت لزوم سفر بدون فرزند، والدین می بایست تا جایی که شاید به‌صورت قابل‌درک دلیل سفر و همچنین دلیل عدم حضور فرزند را برایش توضیح دهند.
در مورد نوجوانان چطور می بایست عمل نمود؟ چون خیلی از نوجوانان اصلا مایل‌اند با خانواده سفر نروند؟
بله، همین‌طور است که البته این مساله اقتضای سنی آنهاست. به هرحال در سن نوجوانی فرزندان به درک درستی از وقایع رسیده‌اند و در صورت اطمینان از حضور مراقبی قابل‌اطمینان و مجاب کردن نوجوان برای حضور مراقب مطمئن مسافرت بدون فرزند مانعی ندارد.
اگر به هردلیل از فرزندان دور می‌شوید نیاز است آموزش‌های لازم برای مواجهه با مسائل گوناگون و شماره‌های ضروری را به آنها آموزش دهید.
معمولا در کشور ما پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها جایگزین والدین می‌شوند. آنها می بایست دارای چه شرایطی باشند؟
بله، دقیقا همین‌طور است. به همین علت نیاز است به شرایط جسمانی و میزان آمادگی آنها نیز توجه نمایید تا برایشان زحمتی ایجاد نشود. نکته های اشاره‌شده به این معنا نیست که والدین هرگز زمانی را برای تفریح دونفره اختصاص ندهند، بلکه حتما برای افزایش رضایت زناشویی توصیه هم می‌شود ولی با توجه به سن کودک محدودیت زمانی را می بایست رعایت کنند.
برای ایجاد روابط خوبتر بین اعضای خانواده زمانی که کنار یکدیگر هستند، چه توصیه‌ای دارید؟
توصیه می‌شود به تعداد اعضای خانواده برنامه‌های دوبه‌دوی تفریحی مثل پارک و سینما یا رستوران و… (برنامه‌های چندساعته) وجود داشته باشد. به این معنا که بر فرض مثال در خانواده 3 نفره، پدر و مادر، پدر و فرزند، مادر و فرزند، علاوه بر تفریحات دسته‌جمعی گاهی دوبه‌دو برنامه تفریحی داشته باشند.
در زمان غیبت والدین خوبتر است کودک کجا نگهداشتن شود؟
سوال خوبی پرسیدید. حتی‌الامکان خوبتر است در خانه خودشان از کودک نگهداشتن شود تا تغییر محیط کمتر او را اذیت نماید، به‌خصوص اگر سن کودک کم باشد این تغییر برایش خیلی سخت خواهد بود. به همین علت خوبتر است پرستار یا مادربزرگ به خانه کودک بروند.
آیا لزومی دارد والدین در خصوص سفرشان به کودک خود توضیح دهند؟ منظورم کودکانی است که سن زیادتری دارند مثل 6 سال و زیادتر؟
خوبتر است این کار انجام شود تا آنها نیز از برنامه شما خبر داشته باشند. در این صورت کمتر خودشان را مقصر می‌دانند یا فکر و خیال کمتری می‌کنند. به هر حال ضروری است به آنها اطمینان بدهید دلتان برایشان خیلی تنگ می‌شود. کودکانتان را متقاعد نمایید که فردی که قرار است از آنها نگهداشتن نماید به خوبی این کار را خواهد نمود. حتی می‌توانید تاریخ سفرتان را روی تقویم یادداشت نمایید تا کودک بداند چه زمان پیش او نبوده‌اید یا اینکه چند روز دیگر نزدش برمی‌گردید.
خوبتر است با کودک چند بار طی روز صحبت کنیم؟
صدای شما به کودک آرامش می‌بخشد و متوجه می‌شود او را فراموش نکرده‌اید. قطعا چند بار تماس با کودک، سبب آرامش خیال وی می‌شود. بعضی کودکان نیاز دارند هر روز تلفنی با والدین خود صحبت کنند، در حالی که بعضی دیگر شاید به محض شنیدن صدای والدین، متاثر شوند. می بایست ببینید کودک چه واکنشی نشان می‌دهد. البته امروزه با توجه به تعدد شبکه‌های اجتماعی امکان صحبت کردن از راه دور دشوار نیست.
چه مواردی را می بایست قبل از سفر به کودک آموزش دهیم؟
اگر کودک در سنی است که می‌تواند بخواند، خوبتر است تلفن‌های ضروری را برای او روی یک کاغذ بنویسید و در جایی مناسب قرار دهید؛ از شماره تلفن آتشنشانی گرفته تا پلیس و اورژانس. از طرف دیگر سعی نمایید تمام وسایلی که شاید به او صدمه برساند از او دور نمایید؛ وسایلی مثل سوزن، قیچی، فندک، اسپرهای حشره‌کش و… اما نکته اساسی این است که به او اطمینان دهید فرد مراقب مثل خود شما نیز از او محافظت خواهد نمود. اگر برای کودکتان پرستار می‌گیرید حتما او را بشناسید تا با خیال راحت کودکتان را ترک نمایید. حتما آدرس و تلفن خود را به افرادی که به آنها اطمینان دارید، بدهید تا به کودک سر بزنند چون شاید اتفاقی ناگهانی در خانه بیفتد. به هر حال می بایست همه جوانب را بسنجید و بعد این کار را انجام دهید.
اگر کودک پس از سفر با والدین خود رفتار خوبی نداشت و ارتباط سابق را برقرار نکرد چکار می بایست نمود؟
در خیلی از مواقع این اتفاق خواهد افتاد بر این اساس می بایست بعد از برگشت از سفر انتظار هرگونه رفتاری را از کودک داشته باشید. کودکان کم‌سن‌تر بعضی وقت ها به علت سفر والدینشان عصبانی هستند و موقع برگشتنشان به آنها اعتنا نمی‌کنند. اگر چنین اتفاقی افتاد، با کودک رفتار عادی داشته باشید. حتما او را بغل نمایید و ببوسید و حتی اگر عصبانی است، او را از خود نرانید.
افرادی که قرار است از کودک نگهداشتن کنند برای سرگرمی او چکار می بایست بکنند؟
می بایست از قبل با روحیات کودک آشنا باشند و بدانند از چه مواردی زیادتر لذت می‌برد چون خیلی به آنها کمک می‌نماید. در ضمن از اسباب‌بازی‌هایی که کودک به آنها وابستگی خاصی دارد استفاده کنند یا او را به مکان‌هایی که دوست دارد ببرند. نکته اساسی این است که به هیچ‌وجه نباید تغییری در عادات کودک ایجاد شود، به‌خصوص در مورد برنامه غذایی و خواب او چون این تغییرات قطعا خلق‌وخوی کودک را نیز به هم می‌زند. در واقع نباید نسبت به او نه سخت گرفت و نه خیلی آسان، بلکه می بایست همان برنامه سابق برای او اجرا شود. کنار این کارها می‌توان بچه‌های دوستان و اقوام را که همسن و سال کودک هستند، دعوت نمود تا آنها بتوانند ساعت هایی را با هم بازی کنند.
منبع: هفته نامه سلامت
آخرین دیدگاه‌ها